Öz
Vecihi Hürkuş, Türk havacılık tarihinin en bilinen isimlerinden birisidir. Türk havacılık tarihinde birçok hizmetlerde bulunmuş ve pek çok ilke imza atmıştır. Bu öneminden dolayı, Vecihi Bey’in hayatı ve faaliyetleri, popüler literatürün en çok işlenen konularından biri olmuştur. Hatta bazı kişi ve kesimler tarafından tabu haline getirilip, dokunulamaz ve eleştirilemez görülmektedir. Vecihi Hürkuş, yaptığı hizmetlerle gerçek bir kahramandır ancak Türk havacılık tarihinin tek kahramanı olmadığı gibi eleştirilmez de değildir.
Vecihi Bey’in, Türk havacılık tarihinde gerçekleştirdiği ilklerden biri de ilk sivil pilot okulunu açmasıdır. Kendi ürettiği uçakları kullandığı okulda istekli gençleri pilot olarak yetiştirmeye gayret etmiştir. Okulun faaliyetlerini sürdürebilmek için birçok zorlukla karşılaşsa da, 1934 yılında 30 Ağustos Zafer Bayramına kendi uçakları ve yetiştirdiği öğrencileri ile katılma başarısını göstermiştir. 1934 yılı sonlarına doğru Vecihi Sivil Tayyare Mektebi, Genelkurmay Başkanlığı tarafından kapılmıştır. Buna gerekçe olarak sivil havacılık faaliyetlerinin daha büyük çapta devlet desteğiyle devam ettirileceği gösterilmiştir.
Bu çalışmada Vecihi Hürkuş’un sivil tayyare mektebi ile ilgili anlatılar, arşiv belgeleri, yazılı eserler ve dönem basın kaynakları ile karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Dönem olarak 1932-1934 yılları kapsanacak, sadece pilot okulu ve etiğimi ile ilgilenilerek, uçak üretim faaliyetleri, reklam uçuşları, Vecihi Hayat Liseleri kapsam dışında tutulacaktır. Çalışmanın sonunda Vecihi Sivil Tayyare Mektebinin faaliyetleri tespit edilmeye çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Referans1 Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA)
- Referans2 Arıt, Fikret (1967), Havalarda İlk Türk Kadınları, Baha Matbaası, İstanbul.
- Referans3 Cem, Ali (2012), Atatürk Döneminde Türkiye’de Sivil Havacılığın Kuruluşu ve Gelişimi (1925-1938), Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Referans4 Fırtına, H. İbrahim (2018), Türk Hava Kurumu Tayyare Madalyaları 1925-2011, Kırmızı Kedi Yayınları, İstanbul.
- Referans5 Hürkuş, Vecihi (2000), Bir Tayyarecinin Anıları, Yaşantı, Yapı Kredi Kültür Yayınları, İstanbul.
- Referans6 Hürkuş, Vecihi (2000), Bir Tayyarecinin Anıları, Yaşantı, Yapı Kredi Kültür Yayınları, İstanbul.
- Referans7 Türk Hava Kuvvetleri Uçak Albümü 1912-2009 (2009), Hava Basımevi ve Neşriyat Müdürlüğü, Ankara.
- Refernas8 Kurt, Emin (2021), “Türk Sivil Havacılık Tarihinde Unutulmuş Bir Girişim: Aero Kulüp ve Türk Basınındaki Yankısı”, Atatürk Yolu Dergisi, Sayı:68, s.531-572.
- Referans9 Şen, İsmail (2018)i “Vecihi Tayyare Mektebi’nin Nafile Yaşama Çabaları”, UTED Aylık Havacılık Dergisi, Haziran 2018, Sayı: 358, s.16-22.
- Referans10 Yalçın, Osman (2015), “Vecihi Hürkuş’un Hayatı Ve Çalışmaları”, Askerî Tarih Araştırmaları Dergisi, Yıl:8, Şubat 2015, Sayı: 15, s.103-117.
Öz
Vecihi Hürkuş is one of the best known names in Turkish aviation history. It has performed many services in Turkish aviation history and has achieved many firsts. Because of this importance, Vecihi Bey's life and activities have been one of the most studied topics in popular literature. In fact, by some people and segments, it has become a taboo and seen as untouchable and uncritical. Vecihi Hürkuş is a true hero with his services, but he is not the only hero in Turkish aviation history, nor is he uncritical.
One of the firsts realized by Vecihi Bey in Turkish aviation history is the opening of the first civil pilot school. In the school where he used the planes he produced, he tried to train willing young people as pilots. Although the school faced many difficulties to continue its activities, it succeeded in participating in August 30 Victory Day in 1934 with its own planes and students. Towards the end of 1934, the Vecihi Civil Aircraft School was captured by the General Staff. As a justification for this, it has been shown that civil aviation activities will continue with a larger scale of state support.
In this study, Vecihi Hürkuş's narratives about the civil aviation school will be analyzed comparatively with archive documents, written works and press sources of the period. The period between 1932 and 1934 will be coveresafir Çd, only the pilot school and its ethics will be covered, aircraft production activities, advertising flights, Vecihi Hayat High Schools will be excluded. At the end of the study, the activities of Vecihi Civil Aircraft School will be determined.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Referans1 Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA)
- Referans2 Arıt, Fikret (1967), Havalarda İlk Türk Kadınları, Baha Matbaası, İstanbul.
- Referans3 Cem, Ali (2012), Atatürk Döneminde Türkiye’de Sivil Havacılığın Kuruluşu ve Gelişimi (1925-1938), Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Referans4 Fırtına, H. İbrahim (2018), Türk Hava Kurumu Tayyare Madalyaları 1925-2011, Kırmızı Kedi Yayınları, İstanbul.
- Referans5 Hürkuş, Vecihi (2000), Bir Tayyarecinin Anıları, Yaşantı, Yapı Kredi Kültür Yayınları, İstanbul.
- Referans6 Hürkuş, Vecihi (2000), Bir Tayyarecinin Anıları, Yaşantı, Yapı Kredi Kültür Yayınları, İstanbul.
- Referans7 Türk Hava Kuvvetleri Uçak Albümü 1912-2009 (2009), Hava Basımevi ve Neşriyat Müdürlüğü, Ankara.
- Refernas8 Kurt, Emin (2021), “Türk Sivil Havacılık Tarihinde Unutulmuş Bir Girişim: Aero Kulüp ve Türk Basınındaki Yankısı”, Atatürk Yolu Dergisi, Sayı:68, s.531-572.
- Referans9 Şen, İsmail (2018)i “Vecihi Tayyare Mektebi’nin Nafile Yaşama Çabaları”, UTED Aylık Havacılık Dergisi, Haziran 2018, Sayı: 358, s.16-22.
- Referans10 Yalçın, Osman (2015), “Vecihi Hürkuş’un Hayatı Ve Çalışmaları”, Askerî Tarih Araştırmaları Dergisi, Yıl:8, Şubat 2015, Sayı: 15, s.103-117.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Temmuz 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 28 Haziran 2021 |
| Kabul Tarihi | 14 Nisan 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Sayı: 24 |
- Makale Dosyaları