Etik İlkeler ve Yayın Politikası

A- YAYIN ETİĞİ

Belgi Dergisi'nin yayın süreçleri, bilginin bilimsel yöntemle tarafsız olarak üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanır.

B- B- DERGİNİNİN TÜM İÇERİĞİ "AÇIK ERİŞİMLİ" ŞEKİLDE KULLANICILARA ÜCRETSİZ OLARAK SUNULMAKTADIR. AYRICA BAŞVURU ÜCRETİ BULUNMAMAKTA VE HİÇBİR SÜREÇTEN ÜCRET ALINMAMAKTADIR.

Hakemli makaleler, bilimsel yöntemin uygulanması ve tarafsızlığını sağlayan çalışmalardır. Bilimsel üretimin gerçekleştirilmesinde yayın sürecinin tüm bileşenlerinin (yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların) etik ilkelere uymaları zorunludur. Bu doğrultuda Belgi Dergisi’nin yayın etiği ve açık erişim politikası da, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (Örneğin “Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) yayın sürecinin tüm bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir.

*Makalelerde kullanılan bilgilerin ekleme ve çıkarmalar yapılarak değiştirilmesi, çarpıtılması ve gerçek olmayan verilerin kullanılması vb. durumlar tespit edilirse, makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilecektir. Bu doğrultuda makale/makaleler reddedilecektir.

C- BELGİ DERGİSİ EDİTÖRLER KURULU'NUN SORUMLULUKLARI

Yayıncı ve Editörler Kurulu arasındaki ilişki bağımsızlık ilkesine dayanır, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsızdır.
Belgi Dergisi Editörler Kurulu, dergiyi sürekli geliştirmeye, yayın niteliğini yükseltmeye çaba göstermektedir.
Belgi Dergisi Editörler Kurulu, yayın, hakemin değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlar.
Belgi Dergisi Editörler Kurulu, dergide yayımlanmış makale yazarlarının telif hakkını korumaktadır.
Belgi Dergisi Editörler Kurulu, makale ve dergi yayım sürecinde fikri mülkiyet hakları, bilimsel-etik olmayan davranışlarla, benzerlik oranı, "yollama (atıf) çeteciliği" ile ilgili önlemleri almada sorumludur.
Belgi Dergisi Editörler Kurulu, yazar için bir “Yazım Kılavuzu”, hakemler için “Hakem Kılavuzu” hazırlar ve gerektiğinde günceller.
Belgi Dergisi Editörler Kurulu, hakemleri, yazar(lar)ı güdüleyici politikalar belirlemektedir.
Belgi Dergisi Editörler Kurulu, her makalenin kayıtlarını, dergiyle ilgili yazışmaları elektronik ya da basılı olarak muhafaza etmektedir.

D- EDİTÖRLERİN ETİK SORUMLULUKLARI

1-Editörler, hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
2- Editörler, makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel alanyazına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler.
3- Editörler, makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar.
4- Editörler, başvurusu yapılan makalelerin önemli sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundurur, ciddi sorun olmadıkça önceki editör(ler)ce verilen kararları değiştirmezler. Ön değerlendirmeyi geçen yazılar iThenticate intihal tarama programından geçirilir. İntihal incelemesinden sonra, uygun makaleler Editör tarafından orijinaliteleri, metodolojileri, makalede ele alınan konunun önemi ve derginin kapsamına uygunluğu açısından değerlendirilir.
5- Editörler, derginin yayın politikaları arasında bulunan "kör hakemlik" ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
6- Editörler, makaleleri alan editörleri ve hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
7- Editörler, makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmamasını göz önüne alırlar.
8- Editörler, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olurlar.
9- Editörler, akademik yazım kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler.
10- Editörler, dergi yayın süreçlerini yayın politikaları ve kılavuzlara uygun işletilmesini sağlar, süreçte görev alanları yayın politikaları konusundaki gelişmelerden bilgilendirir, gerektiğinde eğitim programı hazırlarlar.
11- Editörler, yayın sürecinde görev alanlar herkesle etkili bir iletişim içinde olur, belirli aralıklarla toplantılar düzenlerler.
12- Editörler, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
13- Editörler; görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşır.
14- Editörler, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
15- Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar. Özgünlük-benzerlik denetimini yaparlar.
16- Editörler, Dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar.
17- Editörler, Dergiye iletilen yakınmaları inceler ve gerekli açıklamaları yaparlar.

E- HAKEMLERİN ETİK SORUMLULUKLARI

Belgi Dergisi makale değerlendirme sürecinde yazar(lar)ın hakemleri, hakemlerin yazarları tanımadıkları iki yönlü "kör hakemlik" ilkesi uygulanır. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramaz; makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a iletilir. Belgi Dergisi’ne başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler şu etik sorumlulukları taşımalıdır:

1- Hakemler yalnız uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
2- Hakemler, değerlendirmeyi tarafsızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır. Bu ilke gereğince inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinden sonra yok etmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
3- Hakemler, çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, editörlere bilgi vermelidir.
4- Hakemler, değerlendirmeyi akademik yazım kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
5- Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.

F- YAZARLARIN ETİK SORUMLULUKLARI

Belgi Dergisi'ne makale başvurusu yapan yazar(lar)ın etik sorumlulukları:

1- Yazar(lar), başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri bir makalesini, aynı anda birden fazla makalesini Belgi Dergisi'ne göndermemelidir.
2- Yazar(lar), Belgi Dergisi'ne özgün makale göndermelidir.
3- Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde yollama (atıf) yapmalıdır.
4- Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak yazılmamalı, yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme önerilmemelidir.
5- Yayınlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişileri editörlere bildirmelidir.
6- Değerlendirme sürecinde yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi istenmesi durumunda beklenen bilgileri Editörlere sunmalıdırlar.
7- Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayının alındığını belgelemeli ve makale ile ilgili düzeltme istenmişse en fazla bir hafta içerisinde istenen düzeltmeler yapılmalıdır.
8- Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdır. Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir.

G- ETİK İLKELERE UYMAYAN DURUMUN EDİTÖRE BİLDİRİLMESİ

Belgi Dergisi'nde editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda belgidergisi@pau.edu.tr adresine ileti yoluyla bildirilmesi gerekir.