KORHAN YAYLASINDA (IĞDIR) YAYLACILIK FAALİYETLERİ VE TURİZM POTANSİYELİ

Yıl 2022, Sayı: 6, 21 - 34, 29.06.2022

Sevda Kaban , Tolga Korkusuz

Öz

Doğu Anadolu Bölgesinin Erzurum-Kars Bölümünde yer alan Iğdır, çevresine göre daha alçakta kalmaktadır. Bu özelliğinden dolayı mikro klima alanı Iğdır, çevre illerden daha sıcak iklime sahiptir. İklimin ılıman olması Iğdır’ın fizikî ve beşerî şartlarının Doğu Anadolu’nun bazı kısımlarından farklı gelişmesini sağlamıştır. Yerleşimde tercih edilen bir il olan Iğdır diğer Doğu Anadolu illerine oranla daha az göç vermektedir. Ayrıca iklimin sıcak olması tarım döneminin uzun ve ürün yelpazesinin geniş olmasını sağlamıştır. Yer şekillerinin engebesiz oluşu tarımda makineleşmeyi olumlu etkileyen diğer faktördür.
Doğu Anadolu’da en önemli iki ekonomik faaliyetin tarım ve hayvancılık olduğu söylenebilir. Bu nedenle Iğdır’ın ova tabanının önemli kısmı tarım arazilerine ayrılmış durumdadır. Batı Iğdır Ovasında alüvyal topraklar, Doğu Iğdır ve Dil Ovasında tuzlu topraklar hâkimdir. Özellikle Iğdır Ovasının doğusunda yaşayanlar, verimsiz olmaları sebebiyle arazileri tarımda kullanamamaktadır. Bu yüzden hayvancılık yapanlar çoğunlukla dağ köylerini ve yaylaları tercih etmektedir.
Araştırma sahası Korhan Yaylası ise Büyük Ağrı Dağı’nın kuzeybatı yamacında Iğdır topraklarında yer alır. Iğdır ilinin mikro klima özelliklerinin olumlu etkileri düşünüldüğünde merkez ilçesine oldukça yakın Korhan Yaylası da benzer özellikler taşır. Bu yüzden Korhan Yaylası birçok konuda avantajlı sayılabilecek konumdadır. Yaylanın avantajlı sayılabilecek diğer özellikleri arasındaysa hayvancılık ve turizm gelmektedir. Korhan Yaylasını hayvancılık ve turizm için çekici kılabilecek bir unsur da konumunun şehir merkezine yakın olması söylenebilir.
Korhan Yaylasının şehir merkezine oranla yüksek rakımda olması burayı ova tabanında yaşayanların dinlenmek için gidebileceği, temiz hava alabileceği alternatif bir yer haline getirebilir. Çünkü hava kirliliği Iğdır’da önemli bir sorundur. Bu açıdan çalışmanın amacı Korhan Yaylasının coğrafî özellikleriyle birlikte turistik potansiyelinin ortaya konulmasıdır. Bu amaç doğrultusunda saha çalışmaları ve mülakat gibi veri toplama araçları kullanılarak nitel bir çalışma ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Iğdır, Korhan Yaylası, Yaylacılık, Yayla turizmi.

PRICE ACTIVITIES AND TOURISM POTENTIAL IN KORHAN HIGHLAND (IGDIR)

Öz

Iğdır, located in Erzurum-Kars Section of the Eastern Anatolia Region, is lower than its surroundings. Due to this feature, the microclimate area of Iğdır has a warmer climate than the surrounding provinces. The mild climate has enabled the physical and human conditions of Iğdır to develop differently from some parts of Eastern Anatolia. Iğdır, which is a preferred province for settlement, gives less immigration compared to other Eastern Anatolian provinces. In addition, the warm climate made the agricultural period long and the product range wide. The smoothness of the landforms is another factor that positively affects mechanization in agriculture.
It can be said that the two most important economic activities in Eastern Anatolia are agriculture and animal husbandry. For this reason, a significant part of the plain floor of Iğdır is reserved for agricultural lands. Alluvial soils are dominant in the Western Iğdır Plain, and salty soils are dominant in the Eastern Iğdır and Dil Plains. Especially those living in the east of Iğdır Plain cannot use their lands in agriculture due to their infertility. For this reason, those who do animal husbandry mostly prefer mountain villages and plateaus.
The research area, Korhan Plateau, is located on the northwest slope of the Great Ararat Mountain, in the territory of Iğdır. Considering the positive effects of the microclimate characteristics of Iğdır province, Korhan Plateau, which is very close to the central district, has similar characteristics. Therefore, Korhan Plateau is in a position that can be considered advantageous in many respects. Animal husbandry and tourism are among the other advantageous features of the plateau. Another factor that can make Korhan Plateau attractive for animal husbandry and tourism can be said to be its location close to the city center.
The fact that Korhan Plateau is at a high altitude compared to the city center can make it an alternative place where people living on the plain can go to rest and get fresh air. Because air pollution is an important problem in Iğdır. In this respect, the aim of the study is to reveal the touristic potential of Korhan Plateau together with its geographical features. For this purpose, a qualitative study was carried out by using data collection tools such as field studies and interviews.

Anahtar Kelimeler

Iğdır, Korhan Plateau, transhumance, plateau tourism.

Kaynakça

• Arınç, Kenan, (2016). Doğal, Beşerî, İktisadi ve Siyasal Yönleriyle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri, Biyosfer Araştırmaları Merkezi: Erzurum.
• Azmi, Özcan, (1999). “Hüseyin Mirza-İbn Haldun”, DİA, C.19, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları: İstanbul, s.79
• Belli, Oktay, (2004), “Doğubayazıt Bölgesi’nde Keşfedilen Urartu Sulama Tesislerine Toplu Bakış Güneşin Doğduğu Yer: Doğubayazıt Sempozyumu”, İstanbul, s.36-46
• Buyruk, Hasan, (2006). Tarihi ve Kültürel Varlıklarıyla Iğdır, Iğdır Belediyesi Kültür Yayınları: Iğdır.
• Daşçı, Mahmut; Çomaklı, Binali (2006). “Yaylacılık ve Tarımsal Açıdan Önemi”, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2, Erzurum, s.275-280.
• Doğanay Hayati; Ogün, Coşkun (2013), “Türkiye Yaylacılığındaki Değişme Eğilimleri ve Başlıca Sonuçları”, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı 30, Erzurum, s.24
• Tekçe, Ekrem (2016). Tarihin ve Doğanın Beşiği Ağrı Dağı, İkinci Adam Matbaacılık: İstanbul.
• Gençtürk, Hamdi Görkem, Aras, Efkan Tekay, Nesip (2016). Iğdır İli 2015 Yılı Çevre Durum Raporu, Iğdır Valiliği Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü, Iğdır, s.29
• Güner, İbrahim, (1993). İlimiz Iğdır, Iğdır: İl Milli Eğitim Müdürlüğü Koruma ve Yaşatma Derneği Yayını: Iğdır.
• Güner, İbrahim (1995). “Iğdır Ovası ve Çevresinde Yaylacılık Faaliyetleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, C.1, Sayı 1, Erzurum s.2
• Kaya, Faruk, (2008). “Aladağ’da Yayla ve Yaylacılık”, Doğu Coğrafya Dergisi, C.12, S.19, Erzurum, s.123-148
• Kayalık, Mehmet Şerif; Bingöl, Mehmet, (2015). Tüm Yönleriyle Mor Karaman Koyunları, Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Sayı 2, Iğdır, s.89-97.
• Orkun, Veli (2020). Sürmeli Çukuru Iğdır Tarih ve Coğrafyası, (ed./yay. haz.: Mücahit Özden Hun), Alter Yayıncılık: Iğdır, s.21
• Şahin, Kasım; Gürsoy, Ayşe Karadağ (2016) ”Iğdır İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Sosyo Ekonomik Yapısı”, Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, TARGİD Özel Sayısı, Iğdır, s.118-129.
• Şimşek, Oğuz; Alim, Mete (2009). “Iğdır İlinin Turizm Potansiyeli”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 3, Iğdır, s.1-26.
• Yaylı, Ali; Sürücü, Özlem (2016). Özel İlgi Turizmi, Detay Yayıncılık: İstanbul. Yılmaz, Orhan, (2012). “I. Uluslararası Iğdır
• Sempozyumu”, Iğdır, Iğdır İli Evcil Hayvan Genetik Kaynakları, Problemler ve Çözüm Önerileri, Iğdır, s.6
• Zaman, Mehmet, (2010). Doğu Karadeniz Kıyı Dağları’nda Dağ ve Yayla Turizmi, Atatürk Üniversitesi: Erzurum.
• Sökmen, Mehmet “Korhan Yaylası Doğa Sistemi Saklı Coğrafyası Ağrı Dağı – Iğdır”, (erişim 07.10.2021)
• https://youtu.be/NcDKQIjnUHk (erişim tarihi 07.10.2021) http://www.temizhavahakki.com/kararapor2021/ (erişim tarihi 06.10.2021)