RE-READİNG MULTİCULTURALİSM IN THE CONTEXT OF “DİSPUTED FRACTİON”

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 3, 206 - 221, 31.12.2024

Yunus Eroğlu

Öz

Culture is a resource unique to each society, which societies have built since their existence. This uniqueness makes obvious the difference of each social group from each other. The coexistence of societies whose cultural differences have become evident has often become a social and political problem. For this reason, multicultural societies have seen these differences either as a resource or a threat and have sought ways to manage them. Among the quests to manage this situation, there are basic tendencies such as nation-state construction, assimilation policies, homogenizing tendencies, multiculturalism policies and interculturalism. Although multiculturalism is considered important as cultural diversity is considered as wealth, recently, with the decrease in the popularity of multiculturalism as a result of the great impact of mass immigration waves, reactions towards the protection of national cultures have come to the fore again. This research aims to draw attention to the forms of coexistence of cultural differences and to reconsider the future of national cultures on the axis of multiculturalism. This research, which uses the case study as a methodological analysis unit, is important in terms of revealing the development of multiculturalism in the historical process, its details with other models of coexistence, and the basic contradictions in its fields of application in order to deeply analyze the phenomenon of multiculturalism. In addition, in the methodological context, whether multiculturalism will bring about the end of national cultures and whether the coexistence of this cultural diversity will be possible with multiculturalism policies; it constitutes the main discussion basis of this research. Phenomena such as “interculturalism”, “multiculturalism” and “intercultural dialogue” contribute to the discussion as arguments.

Anahtar Kelimeler

cultur, multiculturalism, interculturalism, cultural dialogue

ÇOK-KÜLTÜRCÜLÜĞÜ “GÖZDEN DÜŞEN BİR FRAKSİYON” BAĞLAMINDA YENİDEN OKUMAK

Öz

Kültür, toplumların varoluşlarından itibaren inşa ettikleri, her topluma özgü birer kaynak niteliği taşımaktadır. Bu kendine özgülük, her sosyal grubun birbirinden farklılığını apaçık kılmaktadır. Kültürel anlamda farklılıkları belirginleşen toplumların bir arada yaşaması ise çoğu zaman sosyal ve politik sorun haline gelmiştir. Bu sebeple çokkültürlü toplumlar bu farklılıkları ya birer kaynak ya da tehdit olarak görmüş ve bunu yönetmenin yolunu aramışlardır. Bu durumu yönetme arayışları arasında ulus devlet inşası, asimilasyon politikaları, homojenleştirici eğilimler, çokkültürcülük politikaları, kültürlerarasılık gibi temel yönelimler vardır. Her ne kadar kültürel çeşitliliğin zenginlik olarak addedilmesi ile çokkültürlülük önemsense de son dönemlerde özellikle kitlesel göç dalgalarının da büyük etkisi neticesinde çokkültürcülüğün popülaritesinin azalması ile ulusal kültürlerin korunmasına yönelik reaksiyonlar yeniden gündeme gelmiştir. Bu araştırma, kültürel farklılıkların bir arada yaşama formlarına dikkat çekmeyi ve ulusal kültürlerin geleceğini çokkültürcülük ekseninde yeniden ele almayı amaçlamaktadır. Durum çalışmasını metodolojik analiz birimi olarak kullanan bu araştırma, çokkültürcülük olgusunu derinden analiz edebilmek için çokkültürcülüğün tarihsel süreç içerisindeki gelişimini, diğer bir arada yaşama modelleri ile olan farklılıklarını ve uygulama alanlarındaki temel çelişkileri gözler önüne sermesi bakımından önem taşımaktadır. Ayrıca metodolojik bağlamda, çokkültürcülüğün ulusal kültürlerin sonunu mu getireceği ve bu kültürel çeşitliliğin bir arada yaşamasının çokkültürcülük politikaları ile mümkün olup olmayacağı; bu araştırmanın temel tartışma zeminini oluşturmaktadır. “kültürlerarasılık”, “çokkültürcülük” ve “kültürlerarası diyalog” gibi olgular ise birer argüman olarak tartışmaya katkı sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

kültür, çokkültürcülük, kültürlerarasılık, kültürel diyalog

Kaynakça

• Balcı, A. (2006). Roland Robertson, Küreselleşme ve Kültür. Bilgi Dergisi, (12), 25-36.
• Bennett, T. (2012). Kültür ve Farklılık: Meydan Okuyan Çokkültürlülük (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Canatan, K. (2009). Avrupa Toplumlarında Çokkültürlülük: Sosyolojik Bir Yaklaşım. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(3), 80-97.
• Curti, I., ve Pozzolo, L. D. (2015). Çokkültürlülük ve Kültür Politikaları. L. Bonet ve E. Negrier (Ed.) Ulusal Kültürlerin Sonu Mu? Çeşitlilik Sınavında Kültür Politikaları içinde (111-120) (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Duman, Z. (2009). Küreselleşme, Kimlik ve Çokkültürlülük. Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 93-112.
• Fernando, J. L. (2024). Intercultural Dialogue in Multicultural Societies, The Challenges and Opportunities of a Multicultural Society 12 April 2024 Organized by Irish Association of Former Parliamentarians Leinster House. 26.07.2024 tarihinde https://www.tcd.ie/media/tcd/religion/pdfs/event-related-documents/Intercultural-Dialogue--in-Multicultural-Societies,-12-April,-Leinster-House.pdf/ adresinden erişilmiştir.
• Gençoğlu, M., ve Yol, F. (2022). Fransız Sömürgeciliğinin Temelleri: “Medenileştirme Misyonu” ve “Asimilasyon Doktrini.” Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 9(1), 221-247.
• Göktolga, O., ve Gündoğmuş, B. (2015). Küreselleşmeye Karşı Milli Kültürü Koruma ve Yayma Çabası: Yunus Emre Türk Kültür Merkezleri Örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 33, 315-328.
• Guang, X. (2007). Culture in the Context of Globalization: A Sociological Interpretation, Calgrama (Sao Paulo-Online), 3(2).
• Hopenhayn, M. (2015). Sorun Önceleyen Çokkültürlülük. L. Bonet ve E. Negrier (Ed.) Ulusal Kültürlerin Sonu Mu? Çeşitlilik Sınavında Kültür Politikaları içinde (135-148) (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kymlicka, W. (2012). Çok Kültürlülük: Başarı, Başarısızlık ve Gelecek. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 70(2), 297-332.
• Kymlicka, W. (2015). Çokkültürlü Yurttaşlık: Azınlık Haklarının Liberal Teorisi (2. Baskı). (A. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Leonetti, A. (2015). Kültürel Çeşitlilik ve Haklar: Unesco’nun Sözleşme Sınavı. L. Bonet ve E. Negrier (Ed.) Ulusal Kültürlerin Sonu Mu? Çeşitlilik Sınavında Kültür Politikaları içinde (71-83) (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Locarrieu, M. (2015). Küreselleşme Çerçevesinde Yeni İmgelerin Ve Kültürel Kimliklerin Oluşumu. L. Bonet ve E. Negrier (Ed.) Ulusal Kültürlerin Sonu Mu? Çeşitlilik Sınavında Kültür Politikaları içinde (25-45) (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Malinowski, B. (1992). Bilimsel Bir Kültür Teorisi (S. Özkal, Çev.) İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü (1. Baskı). (O. Akınhay ve D. Kömürcü, Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Mitchell, C. (2001). Multiculturalism and Bilingual Education. Educational Researcher, 30(5), 34-36.
• Özensel, E. (2012). Çokkültürlülük Uygulaması Olarak Kanada Çokkültürlülüğü. Akademik İncelemeler Dergisi, 7(1), 55-70.
• Özüçetin, Y. (2017). Küreselleşme ve Küreselleşme Bağlamında Kültürler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(51), 319-329.
• Robertson, R. (1999). Küreselleşme: Toplum Kuramı ve Küresel Kültür (Ü. H. Yolsal, Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Say, Ö. (2017). Çokkültürlülük Kavramı ve Anlamın Çokluğu. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 29-39.
• Schnapper, D. (2005). Sosyoloji Düşüncesinin Özünde Öteki ile İlişki (A. Sönmezay, Çev.) İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Stokke, C., ve Lybæk, L. (2016). Combining Intercultural Dialogue and Critical Multiculturalism. Ethnicities Sage Journals, 1-16.
• Subirats, J. (2015). Küreselleşme ve Kimlikler: Güncel Kültür Politikalarının Hazırlanmasında Politikanın Rolü. L. Bonet ve E. Negrier (Ed.) Ulusal Kültürlerin Sonu Mu? Çeşitlilik Sınavında Kültür Politikaları içinde (45-59) (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Şan, M. K. (2005). Farklılık ve Çokkültürlülük Siyasetleri Üstüne Bir Deneme. Milel ve Nihal, 3(1-2), 67-114.
• Taşkesen, A., ve Yarcı, S. (2016). Tarihsel ve Sosyolojik Bir Deneyim Olarak Bir Arada Yaşama Modelleri, AİBU Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(4), 179-189.
• Taylan, H. H., ve Arklan, Ü. (2008). Medya ve Kültür: Kültürün Medya Aracılığıyla Küreselleşmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, X(1), 85-97.
• Taylor, C. (1994). Multiculturalism: Examining The Politics of Recognition. Princeton: Princeton University Press.
• Yardım, M. (2017). Aşırı Sağ ve Çokkültürlülük: Avrupa’da Ötekileştirilen “Göçmenler”. Akademik İncelemeler Dergisi, 12(2), 217-234.