Piyasa Ekonomisi, Özgürlük ve Eşitlik: Friedrich August Von Hayek Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 131 - 153, 31.12.2021

Mehmet Kanatlı

https://doi.org/10.25229/beta.1034684

Cited By: 2

Öz

Bireysel özgürlük, eşitlik ve adalet gibi olguların piyasa ekonomisine içkin kılınması birçok liberal teorisyen tarafından liberalizmin alâmetifarikası olarak değerlendirilir. Piyasa ekonomisinin katıksız savunucusu olan Friedrich August Von Hayek için de bu durum farksızdır. Bireyi ontolojik bir kategori olarak sosyal teorisinin merkezine alan Hayek’in nazarında özgürlük, bireysel özgürlük, eşitlik ise hukuk önünde eşitlik anlamlarına gelmektedir. Adalet ise, bireyin özgürce davranışlarını sergilemesine zemin hazırlayan piyasa ekonomisin kanun hâkimiyetinde işleyip işlemediğinin ölçütünden ibarettir. Bu doğrultuda, bu çalışmanın amacı; Hayek’in piyasa ekonomisi, özgürlük ve eşitlik arasında kurmuş olduğu zorunlu ilişkinin temel çerçevesini çizmek ve bu bağlamda ‘Hayekçi Özgürlük Anlayışı, biçimsel eşitlikler maskesi altında gizlenen bir masaldan mı ibarettir? sorusuna cevap aramaktır. Çalışmada ileri sürülen temel hipotez; özel mülkiyet kavramının çarpıtılarak özgürlüğe içkin kılınması, doğal eşitsizlikler ile yapay eşitsizliklerin biçimsel eşitlik/hukuk önünde eşitlik şeklinde tekdüzeleştirilmesi ve her şeyden önemlisi de piyasa özgürlüğünün siyasal özgürlüğe öncelenmesi Hayekçi Özgürlük Anlayışı’nın belli başlı açmazlarını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Piyasa Ekonomisi, Planlı Ekonomi, Özgürlük, Eşitlik, Hayek

Teşekkür

Teşekkür Ederim

Market Economy, Freedom and Equality: A Critical Assessment of Friedrich August Von Hayek

Öz

One of the trademarks of liberalism is to make a linear and strict relation between market economy and notions such as individual freedom, equality and justice. This claim is same for Frierdrich August Von Hayek, one of the pure defenders of market economy. By formulating individual as an ontological category in his premises of social theory, Hayek claims that freedom is nothing but individual freedom, while equality means equality before the law. Justice, on the other hand, consists of criterion of whether the market economy, which paves the way the individuals to act freely, operates under the rule of law. In this sense, the main objective of this study is to draw basic framework of the relation between freedom, equality and market economy that Hayek makes and to seek an answer to the question of ‘Is Hayek’s understanding of freedom nothing but an utopia formulated under the mask of formal equalities?’. The main hypothesis put forward in the study is that; by distorting the concept of private property for the sake of making it immanent to freedom and homogenising artificial inequalities stemmed from market economy under the mask of equality before the law, Hayek’s theory of freedom provides an illusionary-based freedom. More significantly, being prioritized market freedom over political freedom in Hayek’s theory of freedom indicates how Hayekian understanding of freedom leads to unfreedom for masses.

Anahtar Kelimeler

Market Economy, Planned Economy, Freedom, Equality, Hayek

Kaynakça

• Kanatlı, M. (2021). Private Property, Freedom and Order: Social Contract Theories From Hobbes To Rawls. London: Routledge.