Belediye Kamu Alımlarının Rekabet İlkesi Açısından Değerlendirilmesi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Örneği

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 43 - 69, 29.02.2024

Erdal Eroğlu , Kendal Deniz

https://doi.org/10.25229/beta.1328512

Öz

Rekabetçi bir kamu ihale sisteminde en uygun fiyatla en kaliteli mal, hizmet ve yapım işleri temin edilmiş olmaktadır. Rekabetçi bir kamu ihale sistemi aynı zamanda kamu tasarrufu anlamına gelmektedir. Bu çalışmanın amacı İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilen kamu alımlarının ihale ilkeleri arasında yer alan rekabet ilkesi açısından analiz etmektir. Çalışmada izlenen yöntem nicel veri analizidir. Bu kapsamda çalışmada İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 2012-2020 yılları arasında gerçekleştirilen 4364 ihale incelenmiştir. Çalışmada istekli sayısı ile tenzilat oranı arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur. Çalışmada ulaşılan en önemli sonuç kamu alımlarında rekabetin artmasıyla kamu tasarrufunun sağlanabileceğidir.

Anahtar Kelimeler

Kamu Alımları, Rekabet İlkesi, Etkinlik, İstanbul Büyükşehir Belediyesi

Evaluation of Municipal Public Procurement in Terms of Competition: The Case of Istanbul Metropolitan Municipality

Öz

In a competitive public procurement system, the best quality goods, services, and works are provided at the most affordable price. A competitive public procurement system also means public savings. The aim of this study is to analyze the public procurement’s made by the Istanbul Metropolitan Municipality in terms of the competition principle, which is among the tender principles. The method followed in the study is quantitative data analysis. In this context, 4364 tenders held by the Istanbul Metropolitan Municipality between 2012-2020 were examined. In the study, a positive relationship was found between the number of bidders and the discount rate. The most important result reached in the study is that public savings can be achieved by increasing competition in public procurement.

Anahtar Kelimeler

Public Procurement, Competition Principle, Efficiency, İstanbul Metropolitan Municipality

Kaynakça

• Akel, Y. N. (2018). İdari usul ve ihale ilkeleri temelinde pazarlık usulü hakkında bir değerlendirme. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 6 (11), 1-47. https://doi.org/10.18771/mdergi.435751
• Akın, Y. N. (2019). Anayasa mahkemesi kararları ışığında 2019 yılı Cumhurbaşkanlığı yıllık programı hedefleri açısından kamu ihalelerinde rekabet ilkesi hakkında bir değerlendirme. Anayasa Yargısı, 36 (2), 63-109.
• Akpınar, N. (2020). 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda öngörülen kamu ihale usulleri (5812 sayılı kanun değişikliği ile genel bir inceleme. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (38), 132-154.
• Alyanak, S. (2014). Dünya Ticaret Örgütü kamu alımları anlaşmasına genel bir bakış ve bu anlaşmanın Avrupa Birliği’nde uygulanması. Marmara Avrupa Araştırmaları Dergisi, 22 (1), 85-119. https://doi.org/10.29228/mjes.94 Y2
• Atkinson, C. L. (2020). Full and open Competition in public procurement: values and ethics in contracting opportunity. International Journal of Public Administration, 43 (13), 1169-1182. https://doi.org/10.1080/01900692.2019.1666408
• Atuğ, M., & Taytak, M. (2018). Kamu satın alımları kapsamında doğrudan temin uygulamalarının değerlendirilmesi ve bir vaka analizi. Sayıştay Dergisi, 110, 92-123.
• Borowiec, A. (2017). The impact of public procurement system on the development of competition in the economy in the light of empirical research. Oeconomia Copernicana, 8 (1), 37-50. https://doi.org/10.24136/oc.v8i1.
• Brannman, L., Klein, J. D., & Weiss, L. W. (1987). The price effects of increased competition in auction markets. The Review of Economics and Statistics, 69 (1), 24-32. https://doi.org/10.2307/1937897
• Broms, R., Dahlström, C., & Fazekas, M. (2019). Political competition and public procurement outcomes. Comparative Political Studies, 52 (9), 1259–1292. https://doi.org/10.1177/0010414019830723
• Cubbin, J., Domberger, S., & Meadowcroft, S. (1987). Competitive tendering and refuse collection: identifying the sources of efficiency gains. Fiscal Studies, 8 (3), 49-58.
• Çetinkaya, Ö., & Demirbaş, T. (2010). Belediye gelirlerinin analizi ve mali özerklik açısından değerlendirilmesi. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, (53), 1-18.
• Çetinkaya, Ö (2014). Kamu İhale Kanunu ve Yolsuzluk Riskleri. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Çetinkaya, Ö., & Eroğlu. E (2020). An assessment of the public procurement system in Turkey. In Kıral, H. & Akdemir, T (Eds.). Public financial management reforms in turkey: progress and challenges, accounting, finance, sustainability, governance & fraud: theory and application, (ss. 91-104). Singapore: Springer.
• Çifti, B. Z. Ö., & Yılmaz, H. H. (2019). Kamu ihale süreçlerinin uyuşmazlık kararları çerçevesinde değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 74 (1), 109-133. https://doi.org/10.33630/ausbf.523263
• Davis, R. S., Girth, A. M., & Stazyk, E. C. (2016). Social and technical determinants of perceived contract performance: rules, autonomy and ethics. Public Performance and Management Review, 39 (3), 728-755. https://doi.org/10.1080/15309576.2015.1137773.
• Eren, E. M. (2010). 4734 sayılı kamu ihale kanunu ve yeni bir kanun ihtiyacı. Dış Denetim Dergisi, Ekim-Aralık: 71-75.
• Eroğlu, E. (2020). Belediye iktisadi teşebbüslerinin yerel kamu alımları içerisindeki payları ve etkinliği: bursa büyükşehir belediyesi örneği. Business and Economics Research Journal, 11 (4), 1035-1048. https://doi.org/10.20409/berj.2020.297
• Eroğlu, E. (2020). Belediye gelirlerinin yapısının ve gelir artırımı konusunda yapısal kısıtların değerlendirilmesi. Maliye Çalışmaları Dergisi, (64), 31-49.
• Eroğlu, E., & Serbes, H. (2018). Fiscal autonomy of sub-central governments in Turkey. In Bolivar, M. P. R. & Subsires, M. D. L. (Eds.). Financial Sustainability and Intergenerational Equity in Local Governments, (ss. 83-100). IGI Global.
• Evenett, S. J., & Hoekman, B. M. (2005). Government procurement: market access, transparency, and multilateral trade rules. European Journal of Political Economy, 21 (1), 163-183. https://doi.org/10.1016/j.ejpoleco.2004.01.001
• Flynn, A., & Davis, P. (2016). The policy–practice divide and sme-friendly public procurement. Environment and Planning C: Government and Policy, 34 (3), 559-578. https://doi.org/10.1177/0263774X15614667
• GóMez-Lobo, A., & Szymanski, S. (2001). A law of large numbers: bidding and compulsory competitive tendering for refuse collection contracts. Review of Industrial Organization, 18 (1), 105-113. https://doi.org/10.1023/A:1026545306923
• Gözler, K., & Kaplan, G. (2015). İdare Hukuku Dersleri, Bursa: Ekin Yayınevi.
• Gupta, S. (2002). Competition and collusion in a government procurement auction market. Atlantic Economic Journal, 30 (1), 13-25. https://doi.org/10.1007/BF02299143
• Hackney, R., Jones, S., & Lösch, A. (2007). Towards an e-government efficiency agenda: the impact of information and communication behavior on e-reverse auctions in public sector procurement. European Journal of Information Systems, 16, 178-191. https://doi.org/10.1057/palgrave.ejis.3000677
• Hanák, T., & Muchová, P. (2015). Impact of competition on prices in public sector procurement. Procedia Computer Science, 65, 729-735. https://doi.org/10.1016/j.procs.2015.08.601
• Iimi, A. (2006). Auction reforms for effective official development assistance. Review of Industrial Organization, 28 (2), 109-128. https://doi.org/10.1007/s11151-006-0012-x
• İpek, E. A. Ş. (2018). Türkiye’de belediye gelirlerinin değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (2), 1-19. https://doi.org/10.33707/akuiibfd.431344
• Kamu İhale Kurumu (2021). Kamu Alımları İzleme Raporları, Ankara.
• Korlu, R. K., & Çetinkaya, Ö. (2015). Türkiye’deki belediyelerin mali özerkliğinin öz gelirler bağlamında analizi ve değerlendirilmesi. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3 (4), 95-111.
• Kortunay, A., & Sezer, Y. (2007). Kamu İhale Kanunu’nun 63. maddesinin AB hukuku perspektifinden değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 56 (3), 137-171. https://doi.org/10.1501/ Hukfak_0000000318
• Krivins, A., & Vilks, A. (2013). Prevention of corruption in public procurement: ımportance of general legal principles. Jurisprudencija, 20 (1), 235-247.
• Nemec, J., Kubak, M., & Krapek, M. & Horehajova, M. (2020). Competition in public procurement in the czech and slovak public health care sectors. Healthcare, 8 (3), 1-14. https://doi.org/10.3390/healthcare8030201.
• OECD (2021). Government at a Glance 2021. Paris: OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/1c258f55-en
• Ohashi, H. (2009). Effects of transparency in procurement practices on government expenditure: a case study of municipal public works. Review of Industrial Organization, 34 (3), 267-285. https://doi.org/10.1007/s11151-009-9208-1
• Onur, İ., Özcan, R., & Taş, B. K. O. (2012). Public procurement auctions and competition in Turkey. Review of Industrial Organization, 40 (3), 207-223. https://doi.org/10.1007/s11151-011-9299-3
• Onur, İ., & Taş, B. K. O. (2019). Optimal bidder participation in public procurement auctions. International Tax and Public Finance, 26 (3), 595-617. https://doi.org/10.1007/s10797-018-9515-2
• Pavel, J., & Sičáková-Beblavá, E. (2013). Do e-auctions really improve the efficiency of public procurement? The case of the Slovak municipalities. Prague Economic Papers, 1, 111-124. https://doi.org/10.18267/j.pep.443
• Psota, V., Chyzhevska, L Osychka, O. Zaika, S. & Koval, N. (2020). Competition in public procurement in the fight against corruption: analysis of an example of Ukraine. Intellectual Economics, 14 (1), 89-112. https://doi.org/10.13165/IE-20-14-1-06
• Serdar, A. (2010). Kamu ihale mevzuatı hakkında genel değerlendirme. Dış Denetim Dergisi, Ekim-Aralık: 34-43.
• Sezer, Y. (2002). Kamu ihale kanunu: şeffaflık ve rekabet. Amme İdaresi Dergisi, 35 (4), 57-82.
• Taş, B. K. O. (2012). Procurement Efficiency in Public Procurement Auctions: Analysis of Different Types of Product. SSRN: https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2148638
• Ulusoy, A., ve Tekdere, M. (2019). Türkiye’deki belediyelerin mali sorunları ve muhtemel etkiler. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 4 (2), 167-182. https://doi.org/10.21733/ibad.529821
• Üstün, Ü. S., & Çalış, H. S. (2018). 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na hâkim olan ilkelerin değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 26 (2), 111-147. https://doi.org/10.15337/suhfd.445839
• Yıldırım, H. (2018). Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesinin (B) bendinde yapılan düzenlemenin değerlendirilmesi. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, (12), 723-739. https://doi.org/10.18771/mdergi.497009
• Yıldırım, H., & Gelişen, G. (2018). Belediye kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasında ihale yönetimi. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, (11), 113-144. https://doi.org/10.18771/mdergi.437325
• Wang, Q., Zhang, R., & Liu, J. (2020). Price/Time/Intellectual efficiency of procurement: uncovering the related factors in Chinese public authorities. Journal of Purchasing and Supply Management, 26 (3), 100622, 1-15. https://doi.org/10.1016/j.pursup.2020.100622.