Konut Tedarik Zincirinde Kamçı Etkisinin Araştırılması

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 475 - 492, 30.06.2024

Abdurrahman Tursun

https://doi.org/10.25229/beta.1405889

Öz

Hizmet ve üretim işletmelerinin karşılaştığı kamçı etkisi, tedarik zincirinde büyük dalgalanma ve kaos etkisi oluşturmaktadır. Konut tedarik zincirinde kamçı etkisinin ortaya çıkma olasılığının bilinmesi, barınma ve konut sorununun çözümü veya gerekli olan konut politikalarının geliştirilmesi açısından önemlidir. Çalışmada Türkiye’de konut tedarik zincirinde kamçı etkisinin ortaya çıkma durumunun tespit edilmesi amaçlanmıştır. Konut tedarik zincirinin yapısal özellikleri araştırılarak diğer çoğu tedarik zincirleri ile karşılaştırılmıştır. Konut tedarik zincirinin farklılaşan yapısal özelliklerinin kamçı etkisini ortaya çıkarmaya etkileri, yapılan karşılaştırmalı incelemeler sonucunda ortaya konulmuştur. Konut tedarik zincirinin, zincirdeki aktör sayısı, arz süresi ve ürün özellikleri gibi yapısal özelliklerinin diğer çoğu tedarik zincirlerinden farklı olduğu belirlenmiş ve bu özelliklerin konut tedarik zincirinde kamçı etkisinin ortaya çıkmasına olumsuz yönde katkı sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Konut piyasasında arz talep durumu ve konut tedarik zincirinin mevcut yapısı dikkate alındığında Türkiye’de konut tedarik zincirinde bir kamçı etkisinin beklenilmediği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Konut tedarik zinciri, Kamçı etkisi, Konut arzı, Konut piyasası

Investigating the Bullwhip Effect in the Housing Supply Chain

Öz

The bullwhip effect faced by service and production businesses creates significant fluctuations and chaos in the supply chain. Understanding the likelihood of the bullwhip effect in the housing supply chain is important for solving housing issues and developing necessary housing policies. The study aims to identify the occurrence of the bullwhip effect in the housing supply chain in Turkey. The structural characteristics of the housing supply chain have been investigated and compared with many other supply chains. The effects of the differentiated structural features of the housing supply chain on the occurrence of the bullwhip effect have been revealed through comparative examinations. In the study, it has been determined that the structural characteristics of the housing supply chain, such as the number of actors in the chain, supply lead time, and product characteristics, differ from many other supply chains. The conclusion has been reached that these features contribute negatively to the emergence of the bullwhip effect in the housing supply chain. Taking into account the supply-demand situation in the housing market and the current structure of the housing supply chain, it is stated that the expectation of a bullwhip effect in the housing supply chain is not anticipated in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Housing supply chain, Bullwhip effect, Housing supply, Housing market

Kaynakça

• Akbal, H. (2020). Covıd-19 pandemisinin sağlık tedarik zincirine kamçı etkisi. Kesit Akademi Dergisi, 6(25), 181-192.
• Ayvaz, B. (2016). Tedarik zinciri yönetiminde özel konular. Retrieved from https://slideplayer.biz.tr/slide/10141780/ (Accessed on 08.11.2023).
• Atasoy, T., & Tursun, A. (2022). Türkiye’de konut piyasası ve birinci el konut satışlarının analizi. Eurasian Business & Economics Journal, 29, 23-40.
• Atasoy, T., & Tanrıvermiş, H. (2024). Gayrimenkul türevleri, gayrimenkul türev fiyatlandırma modelleri ve Türkiye’de bir uygulama. The Journal of Academic Social Science Studies, 98, 461-494.
• Biçer, İ., & Ömürgönülşen, M. (2019). Sağlık kurumları yöneticilerinin tedarik zinciri yönetimi algılarının belirlenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(3), 599-618.
• Bolat, M., & Şenol, L. (2020). Konut piyasasında fiyatlandırma ve konut balonu. In International Marmara Social Sciences Congress (Imascon 2020–Autumn) Proceedings Book (pp. 216-221).
• Chandra, C., & Grabis, J. (2005). Application of multi-steps forecasting for restraining the bullwhip effect and improving inventory performance under autoregressive demand. European Journal of Operational Research, 166, 337-350.
• Çalıpınar, H., & Özkara, Z. U. (2014). Hizmet tedarik zinciri yönetiminde kamçı etkisine yönelik literatür taraması. In III. Ulusal Lojistik ve Tedarik Zinciri Kongresi (15-17 Mayıs 2014, Trabzon).
• Demir, E. (2015). İnşaat ve gayrimenkul muhasebesi. Gazi Kitabevi.
• Dinçer, M. Z. (2018). Mikro Ekonomi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi.
• Disney, S. M., & Towill, D. R. (2003). The effect of vendor managed inventory (VMI) dynamics on the bullwhip effect in supply chains. International Journal of Production Economics, 85, 199-215.
• Disney, S. M., Farasyn, I., Lambrecht, M., Towill, D. R., & Velde, W. (2006). Taming the bullwhip effect whilst watching customer service in a single supply chain echelon. European Journal of Operational Research, 173, 151-172.
• Fransoo, J. C., & Wouters, M. J. F. (2000). Measuring the bullwhip effect in the supply chain. Supply Chain Management: An International Journal, 5(2), 78-89.
• Handfield, R. B., Graham, G., & Burns, L. (2020). Corona virus, tariffs, trade wars and supply chain evolutionary design. International Journal of Operations & Production Management. https://doi.org/10.1108/IJOPM-03-2020-0171
• Hayrullahoğlu, G., Aliefendioğlu Tanrıvermiş, Y., & Tanrıvermiş, H. (2021). Kentsel yayılma alanları ve bu alanlardaki konut talebi üzerine nitel bir araştırma. İDEALKENT, 34(12), 1412-1438. https://doi.org/10.31198/idealkent.873343
• Holland, W., & Sodhi, M. S. (2004). Quantifying the effect of batch size and order errors on the bullwhip effect using simulation. International Journal of Logistics Research and Applications, 7(3), 251-261. https://doi.org/10.1080/13675560412331298518
• Keleş, R. (2024). Sürdürülebilirlik ve konut. Journal of Sustainable Green Development, 1(1), 15-19.
• Keskin, S. (2017). Çok aşamalı tedarik zincirlerinde kamçı etkisinin modellenmesi ve tahmini: Beyaz eşya endüstrisinden bir uygulama çalışması. (Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Krajewski, L. J., Ritzman, L. P., & Malhotra, M. K. (2014). Üretim yönetimi süreçler ve tedarik zincirleri (Çev. S. Birgün). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Koçtaş Çotur, Ö. (2016). İnşaat sektöründe tedarik zinciri yönetimi yaklaşımı ve Türkiye’de bir uygulama. (Doktora Tezi). Yaşar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Koçtaş Çotur, Ö. (2017). İnşaat tedarik zincirleri ve inşaat lojistiği üzerine nitel bir araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 5(2), 423-447.
• Koskela, L. (1992). Application of the new production philosophy to construction (Teknik Rapor No. 72). Stanford, CA: Stanford University.
• Lee, H., Padmanabhan, V., & Whang, S. (1997). The bullwhip effect in supply chains. Sloan Management Review, 38(3), 93-102.
• Long, D. (2012). International logistics: Global supply chain management (Çev. M. Tanyaş, M. Düzgün). Ankara: Uluslararası Lojistik Nobel Yayın Dağıtım.
• Luong, H. T., & Phien, N. H. (2007). Measure of bullwhip effect in supply chains: The case of high order autoregressive demand process. European Journal of Operational Research, 183, 197-209.
• Min, H., & Zhou, G. (2002). Supply chain modeling: Past, present and future. Computers & Industrial Engineering, 43(1-2), 231-249.
• Nahmias, S. (2015). Production and operations analysis. Illinois: Waveland Press.
• Pektaş, G. Ö. E., Karadeniz, M., & Serbest, G. (2013). The impacts of the bullwhip effect on customer loyalty: An example in automotive industry. Journal of Naval Science and Engineering, 9(1), 19-45.
• Poornikoo, M., & Qureshi, M. A. (2019). System dynamics modeling with fuzzy logic application to mitigate the bullwhip effect in supply chains. Journal of Modelling in Management, 14(3), 610-627.
• Şenyaşar, İ. (2011). Rekabet avantajı olarak inşaat sektöründe tedarik zinciri. (Yüksek Lisans Tezi), Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. (2023). Retrieved from https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/dashboard/310 (Accessed on 05.09.2023).
• Tanrıverdi, Y. (2010). Tedarik zinciri ve stok yönetimi üzerine bir uygulama. (Yüksek Lisans Tezi), Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Tosun, U., Dokeroglu, T., & Cosar, A. (2013). A new parallel genetic algorithm for reducing the bullwhip effect in an automotive supply chain. In 7th IFAC Conference on Manufacturing Modelling, Management, and Control (19-21 June 2013, Saint Petersburg).
• Turaboğlu, T., & Şahin, İ. (2016). Finansman ve maliyet yapısı temelinde Mersin’de konut müteahhitliği (yap-satçılık). Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 285-302.
• Tursun, A. (2022). Konut piyasasının sistem dinamiği yaklaşımı ile incelenmesi: Ankara ili örneği. (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tursun, A. (2023). Gayrimenkul pazar analizinde sistem dinamiği yaklaşımı ve uygulaması. In E. Demir & T. Karaçay (Eds.), Nobel Yayın, Ankara.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2023). Retrieved from https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=insaat-ve-konut-116&dil=1 (Accessed on 05.09.2023).
• Ofori, G. (2000). Greening the construction supply chain in Singapore. European Journal of Purchasing & Supply Management, 6, 195-206.
• Olivares-Aguila, J., & ElMaraghy, W. (2021). System dynamics modelling for supply chain disruptions. International Journal of Production Research, 59(6), 1757-1775.
• Özbayrak, M., Papadopoulou, T. C., & Akgun, M. (2007). Systems dynamics modelling of a manufacturing supply chain system. Simulation Modelling Practice and Theory, 15(10), 1338-1355.
• Yegengil, M., Çelik, V., Arslan, H., & Sevinç, A. (2012). Tedarik zinciri yönetiminde kamçı etkisinin incelenmesi. International Journal of Engineering Research and Development, 4(1), 7-15.
• Zhang, X. (2004). The impact of forecasting methods on the bullwhip effect. International Journal of Production Economics, 88, 15-27.
• Zorlu Kaman, A. F., & Tanrıvermiş, Y. (2023). Sosyal konut ve sosyal karışım deneyimlerinin mekânsal planlama ile ilişkisi. Avrasya Bilimler Akademisi Avrasya İşletme ve İktisat Dergisi, 32, 1-16.