The Determining Factors of Foreign Direct Investment: The Case of Turkiye

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 3, 653 - 668, 31.10.2024

Özgür Şahin , Mehmet Songur , Burak Sertkaya

https://doi.org/10.25229/beta.1472719

Öz

Direct investments are an important dynamic for sustainable economic growth and development. Especially developing countries need foreign capital more because their income and savings are not sufficient. Foreign direct investment is becoming increasingly important for sustainable development and stable growth. In Turkiye, national savings are not sufficient to realize investments. In order to increase foreign direct investment inflows, macroeconomic dynamics should be favorable. Therefore, determining the relationship between foreign direct investments and macroeconomic factors will make it more possible to monitor foreign investments. The aim of this study is to determine the determinants of foreign direct investments in Turkiye. In this context, exchange rate, CBRT reserves, inflation, economic growth rate and external debt data are used in this study. The study utilizes annual data for the period 1981-2021. The ARDL bounds test was used in the analysis. Findings show that exchange rate, economic growth and foreign debt are determinants of foreign direct investment.

Anahtar Kelimeler

Foreign Direct Investment, Exchange Rate, Inflation, ARDL Bounds Test

Doğrudan Yabancı Yatırımları Belirleyen Faktörler: Türkiye Örneği

Öz

Sürdürülebilir bir ekonomik büyüme ve kalkınma için doğrudan yatırımlar önemli bir dinamiktir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerin gelir ve tasarrufları yeterli olmadığı için yabancı sermayeye daha çok ihtiyaç duyarlar. Sürdürülebilir bir kalkınma ve istikrarlı bir büyüme için doğrudan yabancı yatırımlar gittikçe önem kazanmaktadır. Türkiye’de de yatırımların gerçekleştirilebilmesi noktasında ulusal tasarruflar yeterli düzeyde değildir. Doğrudan yabancı yatırım girişlerinin artması için makroekonomik dinamiklerim olumlu olması gerekmektedir. Bu yüzden doğrudan yabancı yatırımlar ile makroekonomik unsurlar arasındaki ilişkinin tespit edilmesi yabancı yatırımların izlenmesini daha mümkün hale getirecektir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımların belirleyicilerini tespit etmektir. Bu kapsamda çalışmada döviz kuru, TCMB rezervleri, enflasyon, ekonomik büyüme oranı ve dış borç verileri kullanılmıştır. Çalışmada, 1981-2021 dönemine ait yıllık verilerden yararlanılmıştır. Analizde ARDL sınır testi kullanılmıştır. Bulgular, döviz kuru, ekonomik büyüme ve dış borç doğrudan yabancı yatırımların belirleyicisi olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Döviz Kuru, Enflasyon, ARDL Sınır Testi

Kaynakça

• Amal, M., Thiago, T. B., & Raboch, H. (2010). Determinants of foreign direct investment in Latin America. Journal of Globalization, Competitiveness and Governability, 4(3), 116-133.
• Artan, S., & Hayaloğlu, P. (2015). Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının kurumsal belirleyicileri: OECD ülkeleri örneği. Ege Akademik Bakış, 15(4), 551-564.
• Aydemir, O., & Genç, E. (2015). Uluslararası sermaye hareketlerinin belirleyicileri, doğrudan yabancı yatırımlar kapsamında bir analiz: Türkiye örneği. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 17-41.
• Basu, P., Chakraborty, C., & Reagle, D. (2003). Liberalization, FDI, and growth in developing countries: A panel cointegration approach. Economic Inquiry, 41(3), 510-516.
• Batmaz, T., & Yürük, B. (2023). Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımların belirleyicileri üzerine ampirik bir analiz: ARDL sınır testi (1990-2020). Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 10(1), 99-124.
• Berkoz, L., & Türk, S. S. (2007). Yabancı yatırımların yer seçimini etkileyen faktörler: Türkiye örneği. İTÜ Dergisi/A Mimarlık, Planlama, Tasarım, 6(2), 59-72.
• Choe, J. I. (2003). Do foreign direct investment and gross domestic investment promote economic growth? Review of Development Economics, 7(1), 44-57.
• Chowdhury, A., & Mavrotas, G. (2005). FDI and growth: A causal relationship (No. 2005/25). WIDER Research Paper.
• Çütçü, İ., & Kan, E. (2018). Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını etkileyen faktörler: Türkiye örneği. Sakarya İktisat Dergisi, 7(3), 1-21.
• Erdoğan, S. (2017). Doğrudan yabancı yatırımların makroekonomik belirleyicileri üzerine bir çalışma: Latin Amerika-Türkiye karşılaştırması. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 39(1), 77-100.
• Gögül, P. K., & Aslan, E. (2022). Türkiye’de doğrudan yabancı yatırım-döviz kuru ilişkisi üzerine bir uygulama. Bulletin of Economic Theory and Analysis, 7(2), 445-465.
• Halis, M., Yıldırım, M., Özkan, B., & Özkan, G. (2007). Yabancı girişimciliği etkileyen faktörlerin değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2007(1), 304-318.
• Korkmaz, S., Hanghparast, H., & Korkmaz, O. (2008). Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımlar ve enflasyon ilişkisi: 2001-2007. Uluslararası Sermaye Hareketleri ve Gelişmekte Olan Piyasalar Sempozyumu, 24-27 Nisan, Balıkesir.
• Montero, A. P. (2008). Macroeconomic deeds, not reform words: The determinants of foreign direct investment in Latin America. Latin American Research Review, 43(1), 55-83.
• Okuyan, H. A., & Erbaykal, E. (2008). Gelişmekte olan ülkelerde doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyüme ilişkisi. Ekonomik Yaklaşım, 19(67), 47-58.
• Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
• Susam, N. (2008). Doğrudan yabancı yatırımlardaki gelişmeler ve bu yatırımlar için belirleyici unsurlar: Türkiye bulguları. Akademik İncelemeler Dergisi, 3(2), 43-67.
• Trevino, L. J., Daniels, J. D., Harvey, A., & Kamal, P. U. (2002). Market reform and foreign direct investment in Latin America: Evidence from an error correction model. International Trade Journal, 16(4), 367-392.
• Yılmazer, M. (2010). Doğrudan yabancı yatırımlar, dış ticaret ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye üzerine bir deneme. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 241-260.
• Zeren, F., & Ergun, S. (2010). AB'ye doğrudan yabancı yatırım girişlerini belirleyen faktörler: Dinamik panel veri analizi. Business and Economics Research Journal, 1(4), 67.