BİLGİ YÖNETİMİNE İLİŞKİN KAVRAMSAL VE KURAMSAL BİR İNCELEME

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 1, 23 - 37, 01.07.2021

Esra Taşbaş Ustaoğlu Evrim Mayatürk Akyol

Öz

Gerek akademik yazında gerekse uygulamada sıklıkla karşılaşılan bilgi yönetimi kavramının temelini oluşturan bilgi, ona sahip olanı diğerlerinden farklılaştıran ve ilerleme olanağı sunan bir varlık olup; bilginin eldesi, paylaşımı, mevcut bilgilerden yeni bilgilerin üretilmesi ve süreklilik sağlanması; bireylerin güdü, eğitim, deneyim, sezgi ve algı gibi özelliklerini kullanmasına bağlıdır. Bunun yanı sıra başta sanayi devrimleri olmak üzere meydana gelen kritik gelişmeler, bilginin yayılım ve değişim hızını arttırmış, iş süreçlerini etkilemiştir. Bilginin yönetimine etki eden bu hususların incelenmesi ve bilgi yönetimi kavramına yönelik açıklamaların değerlendirilmesi, bu çalışmanın amaçlarından birini oluşturmaktadır. Çalışmanın bir diğer amacı ise, bilgi yönetiminin kuramsal temellerini oluşturan modelleri açıklamaktır. Söz konusu modeller; Wiig’in Bilgi Oluşturma ve Kullanma Yönetim Modeli, Nonaka ve Takeuchi’nin Bilgi Spirali Modeli, The Von Krogh ve Ross’un Örgütsel Epistemoloji Modeli, Meyer ve Zack’in Bilgi Yönetimi Yaklaşımı, Choo’nun Sezgisel Bilgi Yönetim Modeli, Alavi’nin Bilgi Yönetimi Modeli, Bukowitz ve William’ın Bilgi Yönetimi Modeli, McElroy’un Bilgi Yönetim Döngüsü, Evans, Dalkir ve Bidian’ın Bilgi Yönetimi Döngüsü şeklinde sıralanabilmektedir. Gerek yerli yazında karşılaşılmamış olan bu modellerin incelenmesi, gerekse kavramsal, tarihsel ve kuramsal değerlendirmenin birlikte sunulması ile literatüre katkıda bulunulması umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bilgi, Bilgi Yönetimi, Bilgi Yönetimi Modelleri

Kaynakça

• Alavi, M. (1997). Kpmg Peat Marwick Us: One Giant Brain. Harvard Business School Pub.
• Alavi, M., & Leidner, D. E. (2001). Knowledge Management and Knowledge Management Systems: Conceptual Foundations and Research Issues. Mıs Quarterly, 107-136.
• Allee, V. (1997). 12 Principles of Knowledge Management. Training & Development, 51(11), 71-74.
• Barutçugil, İ. (2002). Bilgi Yönetimi. Kariyer Yayıncılık.
• Bernstein, J. H. (2009). The Data-Information-Knowledge-Wisdom Hierarchy and its Antithesis. https://repository.arizona.edu/bitstream/handle/10150/105414. Boisot, M. H. (1998). Knowledge assets: Securing competitive advantage in the information economy. OUP Oxford.
• Choo, C. W. (1996). The Knowing Organization: How Organizations Use Information to Construct Meaning, Create Knowledge and Make Decisions. International Journal Of Information Management, 16(5), 329-340.
• Choo, C. W. (2002). Sensemaking, Knowledge Creation, and Decision Making. The Strategic Management of Intellectual Capital and Organizational Knowledge, 79-88.
• Cristea, D. S., & Căpaţînă, A. (2009). Perspectives on Knowledge Management Models. The Annals of Dunărea de Jos University of Galati.
• Dalkir, K. (2013). Knowledge Management in Theory and Practice. Routledge.
• Davenport, T. H., & Prusak, L. (1998). Working knowledge: How organizations manage what they know. Harvard Business Press.
• Evans, M., Dalkir, K., & Bidian, C. (2014). A Holistic View of the Knowledge Life Cycle: The Knowledge Management Cycle (Kmc) Model. Electronic Journal of Knowledge Management, 12(2), 85-97.
• Gao, F., Li, M., & Clarke, S. (2008). Knowledge, Management, and Knowledge Management in Business Operations. Journal of Knowledge Management, 12(2), 3-17.
• Gray, D. E. (2004). Knowledge Management in the Workplace. https://www.academia.edu/3376929/Knowledge_Management_in_the_Workplace.
• Hey, J. (2004). The Data, Information, Knowledge, Wisdom Chain: The Metaphorical Link. Intergovernmental Oceanographic Commission, 26, 1-18.
• Holsapple, C. W., & Joshi, K. D. (1999, January). Description and Analysis of Existing Knowledge Management Frameworks. In Proceedings Of The 32nd Annual Hawaii International Conference on Systems Sciences. 1999. Hıcss-32. Abstracts and Cd-Rom of Full Papers (Pp. 15-Pp). Ieee.
• Kayrak, M. (2012). Bilgi Kriterleri Çerçevesinde Bilişim Teknolojileri Denetimi. Sayıştay Dergisi, 87, 143-167.
• Kebede, G. (2010). Knowledge Management: An Information Science Perspective. International Journal of Information Management, 30(5), 416-424.
• McElroy, M. W. (2000). Integrating Complexity Theory, Knowledge Management and Organizational Learning. Journal of Knowledge Management, 4(3), 195-203.
• McElroy, M. W. (2002). Social Innovation Capital. Journal of Intellectual Capital, 3(1), 30-39.
• Meyer, M., & Zack, M. (1996). The Design and Implementation of Information Products. Sloan Management Review, 37(3): 43–59.
• Nag, R., & Gioia, D. A. (2012). From Common to Uncommon Knowledge: Foundations of Firm-Specific Use of Knowledge as a Resource. Academy of Management Journal, 55(2), 421-457.
• Nonaka, I. (1994). A Dynamic Theory of Organizational Knowledge Creation. Organization Science, 5(1), 14-37.
• Nonaka, I., & Takeuchi, H. (1995). The Knowledge-Creating Company: How Japanese Companies Create the Dynamics of Innovation. Oxford University Press.
• Nonaka, I., Toyama, R., & Konno, N. (2000). Secı, Ba and Leadership: A Unified Model of Dynamic Knowledge Creation. Long Range Planning, 33(1), 5-34.
• Nonaka, I., & Toyama, R. (2015). The Knowledge-Creating Theory Revisited: Knowledge Creation as a Synthesizing Process. In the Essentials of Knowledge Management (Pp. 95-110). Palgrave Macmillan, London.
• Quintas, P., Lefrere, P., & Jones, G. (1997). Knowledge Management: A Strategic Agenda. Long Range Planning, 30(3), 385-391.
• Santos, I. C. D., & Neto, J. A. (2009). Knowledge Management in a High Technology Industry. International Journal of Innovation and Technology Management (IJITM), 6(02), 183-205.
• Sarrafzadeh, M., Martin, B., & Hazeri, A. (2006). Lıs Professionals and Knowledge Management: Some Recent Perspectives. Library Management, 27(9), 621-635.
• Välimaa, J., & Hoffman, D. (2008). Knowledge Society Discourse and Higher Education. Higher Education, 56(3), 265-285.
• Von Krogh, G., & Roos, J. (1995). Organizational Epistemology. New York: St. Martin’s Press.
• Wiig, K. (1993). Knowledge Management Foundations: Thinking About Thinking. How People and Organizations Create, Represent and Use Knowledge. Arlington, Tx: Schema Press.
• Wiig, K. M. (1997). Knowledge Management: Where Did It Come From and Where Will It Go?. Expert Systems with Applications, 13(1), 1-14.
• Wiig, K. M. (2000). Knowledge Management: An Emerging Discipline Rooted in a Long History. Knowledge Horizons: The Present and the Promise of Knowledge Management, 3, 26.
• Yanık, A. (2017). Yeni Bilgi Yönetimi. Ekin Yayınevi.
• Zheng, W., Yang, B., & Mclean, G. N. (2010). Linking Organizational Culture, Structure, Strategy, and Organizational Effectiveness: Mediating Role of Knowledge Management. Journal of Business Research, 63(7), 763-771.