Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM UYGULAMASI HİZMET SUNUMU PERFORMANSININ KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2022, , 169 - 182, 01.06.2022

Müjde Kocaman Akbayrak , Akın Marşap

https://doi.org/10.14514/BYK.m.26515393.2022.10/1.169-182

Öz

Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) 2000’li yıllarda sağlıkta dönüşüm uygulamaları başlatılmıştır. Sağlıkta dönüşüm uygulamalarında, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) ‘Herkes için Sağlık (Health for All)’ merkezi politikası temel alınmıştır. Araştırma Makalesinin temel argümanını, iki farklı sağlık sisteminde benzer hedefler konan sağlıkta dönüşüm uygulamalarının sağlık bakım hizmet sunumundaki başarısı, sonuçları ve performansı oluşturmaktadır. Araştırma yöntemi, Tallinn Konferansı sonrasında geliştirilen ve DSÖ tarafından yayınlanan Sağlık Sistemi Performans Değerlendirmesi (Health System Performance Assessment) üzerinden tasarlanmıştır. Hizmet sunumu fonksiyonunun performans puanlaması sonucuna göre; ABD’ye kıyasla, Türkiye başarılı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sağlıkta Dönüşüm Performans Karşılaştırması Hizmet Sunumu

Kaynakça

  • Alvaredo, F., Chancel, L., Piketty, T., Saez, E., & Zucman, G. (2018). World Inequality Report 2018. World Inequality Lab.
  • Amelung, V. E. (2013). Herlathcare Management: Managed Care Organisations and Instruments. London: Springer Texts in Business and Economic.
  • Ateş, M. (2013). Sağlık Sistemleri (2. b.). İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Aydemir, İ. (2020). Sağlık Bakanlığı Örgütsel Yapısında Yaşanan Değişimler 181, 663 ve 694 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler Ekseninde Yaşanan Bu Değişimlerin İrdelenmesi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi , 6(2), 350-365.
  • Céu Machado, M. (2010). Portugal Health System Performance Assessment. Copenhagen: World Health Organization (WHO) Regional Office for Europe.
  • Coşkun, B., & Yıldırım, Ç. P. (2018, 12). Türkiye’de Stratejik Planlama: Son Dönem Gelişmelerin İncelenmesi. Strategic Public Management Journal, 4(8), 1-16.
  • Devos, C., Cordon, A., Lefevre, M., Obyn, C., Renard, F., Bouckaert, N., . . . Meeus, P. (2019). Performance of the Belgian Health System - Report 2019. Bruxelles: Belgian Health Care Knowledge Centre (KCE).
  • Erol, H., & Özdemir, A. (2018). Türkiye'de 1980 Sonrası Sağlık Politikalarında Dönüşüm ve Sağlık Harcamalarına Etkileri. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi(CEEİK 2018 Özel Sayısı), 119-146.
  • Finkelstein, A., Hendren, N., & Luttmer, E. (2015). The Value of Medicaid: Interpreting Results from the Oregon Health Insurance Experiment,. National Bureau Of Economic Research, NBER Working Paper Series: Working Paper 21308, http://www.nber.org/papers/w21308 .
  • Halis, M., & Şimşir, İ. (2010). Kamu Hastanelerinde, Kurumsal Performans Uygulamaları Bağlamında Yönetici Ve Diğer Personel Tutumlarının İncelenmesi. II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi (s. 413-432). Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
  • HealthCare.gov. (2021, 06 21). Affordable Care Act (ACA). HealthCare.gov: https://www.healthcare.gov/glossary/affordable-care-act/ adresinden alındı
  • Jakab, Z. (2011). Letter from Zsuzsanna Jakab to the Ministry of Health of Turkey. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe.
  • Lessof, S., Figueras, J., & Palm, W. (2016). The European Observatory on Health Systems and Policies: Knowledge Brokering For Health Systems Strengthening. Eurohealth, 22(2), 55-59.
  • Marşap, A. (2017). Çağdaş Stratejik Yönetişim, Global Strateşim Sistemi (1. b.). İstanbul: Nobel Yayınevi.
  • Mark, G. F. (1991). Success and Crisis in National Health System. Toplum ve Hekim Dergisi, 7(48), 27-32.
  • McKee, M., Lessof, S., & Figueras, J. (2018). The Role of the Health System in the 21st Century: The Road From Ljubljana to Talinn. Eurohealth International, 24(2), 12-14.
  • Noordhout, C., Speybroeck, N., Van, H., & Devleesschauwer, B. (2018). Changes in Health in Belgium, 1990–2016: A Benchmarking Analysis Based on the Global Burden of Disease 2016 Study. BMC Public Health, 18(775), 1-13.
  • OECD.Stat. (2022). OECD.Stat. OECD.Stat: https://stats.oecd.org adresinden alındı
  • OLC. (2010). Affordable Care Act (ACA). Washington: Office of the Legislative Counsel.
  • Özveri, O., Kayışkan, D., Dağ, S., Arslan, B., & Hisar, A. (2018). Sağlıkta Performans Sisteminin Hekimler Tarafından Değerlendirilmesi. Hukuk Ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 10(2), s. 18-29.
  • Piketty, T., Saez, E., & Zucman, G. (2018, 05). Distributional National Accounts: Methods and Estimates for the United States. The Quarterly Journal of Economics, 133(2), 553–609.
  • RG-25326. (2003). Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Resmi Gazete Kanun/Karar No. : 5018. Ankara: Resmi Gazete.
  • RG-28103. (2011, 11 02). Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Kanun/Karar No. : 663. 1-24. Ankara, Türkiye: Resmi Gazete.
  • S&HoR. (1993). Government Performance and Result Act of 1993. Washington, United States of America: The Senate and House of Representatives of the United States of America in Congress.
  • SB. (2003). Sağlıkta Dönüşüm 2003. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı (Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ).
  • SB. (2010). Stratejik Plan 2010-2014. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı.
  • SB. (2012a). Stratejik Plan (2013-2017). Akdağ, Recep. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı.
  • SB. (2012b). Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı (SDP) Değerlendirme Raporu (2003-2010) Herkes için Sağlık. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı.
  • SB. (2012c). Türkiye Sağlık Sistemi Performans Değerlendirmesi 2011. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı.
  • SB. (2019). 2019-2023 Stratejik Planı. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı.
  • SB. (2021, 05 31). Stratejik Yönetim. T.C. Sağlık Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı: https://sgb.saglik.gov.tr/TR-60674/stratejik-yonetim.html adresinden alındı
  • Schneider, E. C., Shah, A., Doty, M. M., Tikkanen, R., Fields, K., & Williams II, R. D. (2021). Mirror, Mirror 2021 Reflecting Poorly: Health Care in the U.S. Compared to Other High-Income Countries. New York: The Commonwealth Fund.
  • TCHS. (2019, October). Seventh Annual U.S. Healthcare Consumer Survey Americans Settle in During Healthcare Uncertainty. 04 2021 tarihinde Transamerica Center for Health
  • Studies: https://www.transamericacenterforhealthstudies.org/docs/default-source/research/tchs_consumerhealthcarereport2019_final.pdf adresinden alındı
  • TÜİK. (2021, 03 29). 03 2021 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu: https://www.tuik.gov.tr adresinden alındı
  • U.S. News & World Report. (2021). The World’s Most Powerful Countries. U.S. News & World Report:https://www.usnews.com/news/best-countries/power-rankings adresinden alındı
  • WHO. (1998). Health 21. Health For All in the 21st Century An Introduction to the Health for All Policy Framework for the WHO European Region. Copenhagen: World Health Organization Regional Office for Europe.
  • WHO-Tallinn. (2008). The Tallinn Charter: Health Systems for Health and Wealth. European Ministerial Conference on Health Systems (s. 1-5). Tallinn: World Health Organization (WHO) Regional Office for Europe.
  • Zengin, S. (2012). Neoliberalization of The Health Transformation Program; The Case of University Hospitals and Privately Owned Clinics in Turkey (Uluslararası Ekonomi-Politik Yüksek Lisans Programı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

COMPARISON OF THE SERVICE DELIVERY PERFORMANCE IN THE HEALTH TRANSFORMATION PRACTICE

Yıl 2022, , 169 - 182, 01.06.2022

Müjde Kocaman Akbayrak , Akın Marşap

https://doi.org/10.14514/BYK.m.26515393.2022.10/1.169-182

Öz

In the early 2000s, health transformation practices have started in Türkiye and the USA. The health transformation practices of both countries are based on the 'Health for All' policy of the World Health Organization (WHO). In health transformation practices with similar goals of two different health systems; health care service delivery success, results and performance constitute the main argument of this Research Paper. The research method was designed on the basis of the ‘Health System Performance Assessment’ developed after the Tallinn Charter Conference and shared by WHO. According to the performance scoring result of the service delivery function, Türkiye was found to be successful than the USA.

Anahtar Kelimeler

Health Care Transformation Performance Comparison Service Delivery Management

Kaynakça

  • Alvaredo, F., Chancel, L., Piketty, T., Saez, E., & Zucman, G. (2018). World Inequality Report 2018. World Inequality Lab.
  • Amelung, V. E. (2013). Herlathcare Management: Managed Care Organisations and Instruments. London: Springer Texts in Business and Economic.
  • Ateş, M. (2013). Sağlık Sistemleri (2. b.). İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Aydemir, İ. (2020). Sağlık Bakanlığı Örgütsel Yapısında Yaşanan Değişimler 181, 663 ve 694 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler Ekseninde Yaşanan Bu Değişimlerin İrdelenmesi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi , 6(2), 350-365.
  • Céu Machado, M. (2010). Portugal Health System Performance Assessment. Copenhagen: World Health Organization (WHO) Regional Office for Europe.
  • Coşkun, B., & Yıldırım, Ç. P. (2018, 12). Türkiye’de Stratejik Planlama: Son Dönem Gelişmelerin İncelenmesi. Strategic Public Management Journal, 4(8), 1-16.
  • Devos, C., Cordon, A., Lefevre, M., Obyn, C., Renard, F., Bouckaert, N., . . . Meeus, P. (2019). Performance of the Belgian Health System - Report 2019. Bruxelles: Belgian Health Care Knowledge Centre (KCE).
  • Erol, H., & Özdemir, A. (2018). Türkiye'de 1980 Sonrası Sağlık Politikalarında Dönüşüm ve Sağlık Harcamalarına Etkileri. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi(CEEİK 2018 Özel Sayısı), 119-146.
  • Finkelstein, A., Hendren, N., & Luttmer, E. (2015). The Value of Medicaid: Interpreting Results from the Oregon Health Insurance Experiment,. National Bureau Of Economic Research, NBER Working Paper Series: Working Paper 21308, http://www.nber.org/papers/w21308 .
  • Halis, M., & Şimşir, İ. (2010). Kamu Hastanelerinde, Kurumsal Performans Uygulamaları Bağlamında Yönetici Ve Diğer Personel Tutumlarının İncelenmesi. II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi (s. 413-432). Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
  • HealthCare.gov. (2021, 06 21). Affordable Care Act (ACA). HealthCare.gov: https://www.healthcare.gov/glossary/affordable-care-act/ adresinden alındı
  • Jakab, Z. (2011). Letter from Zsuzsanna Jakab to the Ministry of Health of Turkey. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe.
  • Lessof, S., Figueras, J., & Palm, W. (2016). The European Observatory on Health Systems and Policies: Knowledge Brokering For Health Systems Strengthening. Eurohealth, 22(2), 55-59.
  • Marşap, A. (2017). Çağdaş Stratejik Yönetişim, Global Strateşim Sistemi (1. b.). İstanbul: Nobel Yayınevi.
  • Mark, G. F. (1991). Success and Crisis in National Health System. Toplum ve Hekim Dergisi, 7(48), 27-32.
  • McKee, M., Lessof, S., & Figueras, J. (2018). The Role of the Health System in the 21st Century: The Road From Ljubljana to Talinn. Eurohealth International, 24(2), 12-14.
  • Noordhout, C., Speybroeck, N., Van, H., & Devleesschauwer, B. (2018). Changes in Health in Belgium, 1990–2016: A Benchmarking Analysis Based on the Global Burden of Disease 2016 Study. BMC Public Health, 18(775), 1-13.
  • OECD.Stat. (2022). OECD.Stat. OECD.Stat: https://stats.oecd.org adresinden alındı
  • OLC. (2010). Affordable Care Act (ACA). Washington: Office of the Legislative Counsel.
  • Özveri, O., Kayışkan, D., Dağ, S., Arslan, B., & Hisar, A. (2018). Sağlıkta Performans Sisteminin Hekimler Tarafından Değerlendirilmesi. Hukuk Ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 10(2), s. 18-29.
  • Piketty, T., Saez, E., & Zucman, G. (2018, 05). Distributional National Accounts: Methods and Estimates for the United States. The Quarterly Journal of Economics, 133(2), 553–609.
  • RG-25326. (2003). Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Resmi Gazete Kanun/Karar No. : 5018. Ankara: Resmi Gazete.
  • RG-28103. (2011, 11 02). Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Kanun/Karar No. : 663. 1-24. Ankara, Türkiye: Resmi Gazete.
  • S&HoR. (1993). Government Performance and Result Act of 1993. Washington, United States of America: The Senate and House of Representatives of the United States of America in Congress.
  • SB. (2003). Sağlıkta Dönüşüm 2003. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı (Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ).
  • SB. (2010). Stratejik Plan 2010-2014. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı.
  • SB. (2012a). Stratejik Plan (2013-2017). Akdağ, Recep. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı.
  • SB. (2012b). Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı (SDP) Değerlendirme Raporu (2003-2010) Herkes için Sağlık. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı.
  • SB. (2012c). Türkiye Sağlık Sistemi Performans Değerlendirmesi 2011. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı.
  • SB. (2019). 2019-2023 Stratejik Planı. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı.
  • SB. (2021, 05 31). Stratejik Yönetim. T.C. Sağlık Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı: https://sgb.saglik.gov.tr/TR-60674/stratejik-yonetim.html adresinden alındı
  • Schneider, E. C., Shah, A., Doty, M. M., Tikkanen, R., Fields, K., & Williams II, R. D. (2021). Mirror, Mirror 2021 Reflecting Poorly: Health Care in the U.S. Compared to Other High-Income Countries. New York: The Commonwealth Fund.
  • TCHS. (2019, October). Seventh Annual U.S. Healthcare Consumer Survey Americans Settle in During Healthcare Uncertainty. 04 2021 tarihinde Transamerica Center for Health
  • Studies: https://www.transamericacenterforhealthstudies.org/docs/default-source/research/tchs_consumerhealthcarereport2019_final.pdf adresinden alındı
  • TÜİK. (2021, 03 29). 03 2021 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu: https://www.tuik.gov.tr adresinden alındı
  • U.S. News & World Report. (2021). The World’s Most Powerful Countries. U.S. News & World Report:https://www.usnews.com/news/best-countries/power-rankings adresinden alındı
  • WHO. (1998). Health 21. Health For All in the 21st Century An Introduction to the Health for All Policy Framework for the WHO European Region. Copenhagen: World Health Organization Regional Office for Europe.
  • WHO-Tallinn. (2008). The Tallinn Charter: Health Systems for Health and Wealth. European Ministerial Conference on Health Systems (s. 1-5). Tallinn: World Health Organization (WHO) Regional Office for Europe.
  • Zengin, S. (2012). Neoliberalization of The Health Transformation Program; The Case of University Hospitals and Privately Owned Clinics in Turkey (Uluslararası Ekonomi-Politik Yüksek Lisans Programı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Toplam 39 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Research Article
Yazarlar

Müjde Kocaman Akbayrak 0000-0003-1058-5439

Akın Marşap Bu kişi benim 0000-0003-2155-8137

Yayımlanma Tarihi 1 Haziran 2022
Gönderilme Tarihi 28 Ekim 2021
Kabul Tarihi 26 Mayıs 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022

Kaynak Göster

APA Kocaman Akbayrak, M., & Marşap, A. (2022). SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM UYGULAMASI HİZMET SUNUMU PERFORMANSININ KARŞILAŞTIRILMASI. Beykoz Akademi Dergisi, 10(1), 169-182. https://doi.org/10.14514/BYK.m.26515393.2022.10/1.169-182
AMA Kocaman Akbayrak M, Marşap A. SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM UYGULAMASI HİZMET SUNUMU PERFORMANSININ KARŞILAŞTIRILMASI. Beykoz Akademi Dergisi. Haziran 2022;10(1):169-182. doi:10.14514/BYK.m.26515393.2022.10/1.169-182
Chicago Kocaman Akbayrak, Müjde, ve Akın Marşap. “SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM UYGULAMASI HİZMET SUNUMU PERFORMANSININ KARŞILAŞTIRILMASI”. Beykoz Akademi Dergisi 10, sy. 1 (Haziran 2022): 169-82. https://doi.org/10.14514/BYK.m.26515393.2022.10/1.169-182.
EndNote Kocaman Akbayrak M, Marşap A (01 Haziran 2022) SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM UYGULAMASI HİZMET SUNUMU PERFORMANSININ KARŞILAŞTIRILMASI. Beykoz Akademi Dergisi 10 1 169–182.
IEEE M. Kocaman Akbayrak ve A. Marşap, “SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM UYGULAMASI HİZMET SUNUMU PERFORMANSININ KARŞILAŞTIRILMASI”, Beykoz Akademi Dergisi, c. 10, sy. 1, ss. 169–182, 2022, doi: 10.14514/BYK.m.26515393.2022.10/1.169-182.
ISNAD Kocaman Akbayrak, Müjde - Marşap, Akın. “SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM UYGULAMASI HİZMET SUNUMU PERFORMANSININ KARŞILAŞTIRILMASI”. Beykoz Akademi Dergisi 10/1 (Haziran 2022), 169-182. https://doi.org/10.14514/BYK.m.26515393.2022.10/1.169-182.
JAMA Kocaman Akbayrak M, Marşap A. SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM UYGULAMASI HİZMET SUNUMU PERFORMANSININ KARŞILAŞTIRILMASI. Beykoz Akademi Dergisi. 2022;10:169–182.
MLA Kocaman Akbayrak, Müjde ve Akın Marşap. “SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM UYGULAMASI HİZMET SUNUMU PERFORMANSININ KARŞILAŞTIRILMASI”. Beykoz Akademi Dergisi, c. 10, sy. 1, 2022, ss. 169-82, doi:10.14514/BYK.m.26515393.2022.10/1.169-182.
Vancouver Kocaman Akbayrak M, Marşap A. SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM UYGULAMASI HİZMET SUNUMU PERFORMANSININ KARŞILAŞTIRILMASI. Beykoz Akademi Dergisi. 2022;10(1):169-82.