ESTABLISHING COORDINATION in a POTENTIAL EARTHQUAKE and the ROLE of SOCIAL MEDIA

Yıl 2016, , 43 - 64, 01.12.2016

Tüba Karahisar

https://doi.org/10.14514/BYK.m.21478082.2016.4/2.43-64

Cited By: 11

Öz

The study aims to reveal the communication and coordination problems experienced after an earthquake, to find out the measures the institutions took against a potential earthquake, to determine the communication technologies they use in case of an earthquake and to explain the advantages and disadvantages of the social media after an earthquake. Although Turkey has experienced severe earthquakes before and after the August 17, 1999 earthquake, the 1999 earthquake has been a milestone in raising an awareness and taking precautions due to the proximity of the earthquake to Istanbul, the loss of too many lives and properties, the lack of coordination, the lack of coordination and the complete interruption of communication. The complete loss of communication due to the failure of mobile communication caused by black outs, and the inability of government officials to obtain information from the earthquake zone in the first 48 hours have led the government, municipalities, NGOs, and universities to work in coordination in response to disaster management. The traditional media has published/broadcast for months to raise awareness about the needs in the earthquake zone. The first use of social media in Turkey in case of a disaster was the Van Erciş earthquake on October 23, 2011. The study incorporated the methodology of literature review. In addition, a qualitative and individual interview was held with Can Çubukçuoğlu, AFAD Istanbul Corporate Communication Manager Responsible, on January 14, 2014. The interview was conducted in an unstructured and open ended manner. As a result of the study, the most important problem identified was the lack of bi-directional communication in official institutions. After an earthquake, bureaucracy and hierarchy slow down the process. Positive developments have been recorded in communication technologies and the use of these technologies since the 1999 earthquake. The rapid flow of information, the ability to act independently from the bureaucracy, the increase in the number of smartphone users, and the frequent updates have made the social media an effective means of communication in disasters

Anahtar Kelimeler

Disaster management, Earthquake, Communication Technologies, Social Media, Twitter

OLASI BİR DEPREMDE KOORDİNASYONUN SAĞLANMASI ve SOSYAL MEDYANIN ROLÜ

Öz

Çalışmanın amacı deprem sonrasında yaşanmış olan iletişim ve koordinasyon sorunlarını ortaya çıkarmak, olası bir depremde kurumların hangi önlemleri aldıklarını, hangi iletişim teknolojilerini kullandıklarını belirtmek, sosyal medyanın deprem sonrasındaki avantaj ve dezavantajlarını açıklamaktır. Türkiye, 17 Ağustos 1999 depreminin öncesinde ve sonrasında büyük şiddetli depremler yaşasa da 1999 depreminin İstanbul’a yakınlığı, can ve mal kaybının çok olması, yaşanan aksaklıklar, koordinasyon eksikliği, iletişimin tamamen kesilmesi gibi olumsuzluklar, yapılması gerekenler ve halkın bilinçlendirilmesi noktasında milat olmuştur. Elektriklerin kesilmesi, mobil telefonların çalışamaz hale gelmesi neticesinde iletişimin tamamen kopması, hükümet yetkililerinin ilk 48 saat deprem bölgesinden bilgi alamaması; hükümeti, belediyeleri, sivil toplum kuruluşlarını, üniversiteleri afet yönetimi ile ilgili olarak eşgüdüm halinde çalışmaya sevk etmiştir. Geleneksel medya aylarca deprem bölgesindeki ihtiyaçlar, halkın bilinçlenmesiyle ilgili olarak yayın yapmıştır. Sosyal medyanın bir afet durumunda Türkiye’de ilk kullanımı ise 23 Ekim 2011 tarihli Van Erciş depremidir. Çalışmanın yöntemi literatür taramadır. Ayrıca AFAD Kurumsal İletişim İstanbul Sorumlusu Can Çubukçuoğlu ile 14 Ocak 2014 tarihinde nitel-bireysel görüşme yapılmıştır. Görüşme, yapılandırılmamış ve açık uçlu olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda en önemli sorun, resmi kurumlarda çift yönlü iletişimin olmaması olarak tespit edilmiştir. Deprem sonrasında bürokrasi ve hiyerarşi süreci yavaşlatmaktadır. 1999 depreminden bu güne iletişim teknolojilerinde ve bu teknolojilerin kullanılmasında olumlu gelişmeler kaydedilmiştir. Bilgi akışının hızlı olması, bürokrasiden bağımsız hareket edebilmesi, akıllı telefon kullanıcılarının artması, sıklıkla güncellenmesi afetlerde sosyal medya kullanımını etkili kılmıştır

Anahtar Kelimeler

Afet yönetimi, Deprem, İletişim Teknolojileri, Sosyal Medya, Twitter

Kaynakça

• AFAD (2012). 2013-2017 Stratejik Planı, Ankara.
• Afet Yönetim Fuarı, 24 Kasım 2012.
• Akalın, Ertuğrul (2000). Stk’lar ve Merkezi – Yerel Yönetimler, Zeynel Abidin Kızılyaprak (Ed.) Sivil Toplum Kuruluşları ve Yasalar – Etik – Deprem, s. 324, İstanbul: Numune.
• Akgül, Mustafa (2000). Stk’lar Arası İletişimde İnternet, Zeynel Abidin Kızılyaprak (Ed.) Sivil Toplum Kuruluşları ve Yasalar – Etik – Deprem, s. 334, İstanbul: Numune.
• Aksoy, Yeliz (2010). Tarihteki Önemli Doğal Afetler, İstanbul: Karma. Anonim (1999). “Deprem Albümü”, Cogito Dergisi, Sayı: 20, s. 69, İstanbul: Yapı Kredi.
• Arıoğlu, Ergin, Arıoğlu, Nihal ve Canan Girgin (2000). Deprem ve Kurtarma İlkeleri, İstanbul: Evrim.
• Atlı, Ayhan (2006). Afet Yönetimi Kapsamında Deprem Açısından Japonya ve Türkiye Örneklerinde Kurumsal Yapılanma, Ankara: Asil. AveaLabs’ın Mobil Uygulaması.
• Barka, Aykut ve Ali Er (2002). Depremini Bekleyen Şehir İstanbul, İstanbul: Om.
• Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, (2013) Ulusal Afet Müdahale Planı.
• Bilişim 2023 (2013), http://bilisim2023.com/sosyal-medya/sosyal-medya-da-afetyonetimi-ve-koordinasyonu, (Erişim Tarihi: 21 Nisan 2015).
• Bruns, Axel, Bugess, Jean, Crawford, Kate ve Frances Shaw (2012). “#qldfloods and @QPSMedia: Crisis Communication on Twitter in the 2011 South East Queensland Floods Research Report”, http://cci.edu.au/floodsreport.pdf , (Erişim Tarihi: 13 Temmuz 2016).
• Can Çubukçuoğlu ile 14 Ocak 2014 tarihinde gerçekleştirilen kişisel görüşme
• Chan, Jason Christopher (…). “The Role of Social Media in Crisis Preparedness, Response and Recovery”, http://oecd.org , (Erişim Tarihi: 10 Eylül 2016).
• Çetin, Özgür (2014). “Operatörler Deprem Sonrasına Hazırlanıyor”, http:// aljazeera.com.tr/al-jazeera-ozel/operatorler-deprem-sonrasina-hazirlaniyor , (Erişim Tarihi: 10 Ağustos 2015).
• Dinçer, Ergun (2011). “Türk Telekom ve Turkcell Van Depremi İçin Destek Planını Açıkladılar”, http://turk-internet.com/portal/yazigoster.php?yaziid=34258 , (Erişim Tarihi: 10 Ağustos 2015).
• Dündar, Can (1999). “Derinleştikçe Batıyor”, Cogito Dergisi, Sayı: 20, s. 340, 341, İstanbul: Yapı Kredi.
• Erdik, Mustafa (2011). İstanbul Deprem Erken Uyarı ve Acil Müdahale Sistemi, Mustafa Küçükkural, İsmail Şaşmaz, Nevzat Albayrak, Erkan Baltacı ve Fatih Göksu (Ed.) Şehirlerimizin Geleceği Tehditler ve Fırsatlar, s. 47-51, İstanbul: Over.
• Genç, Fatma Neval (2008). “Kriz İletişimi: Marmara Depremi Örneği”, Selçuk İletişim Dergisi, 5 (3), s. 161-175.
• Google (2011), http://turkey-2011.googlepersonfinder.appspot.com/?lang=tr (Erişim Tarihi: 24 Ekim 2011).
• Güvenli Yaşam (2016). http://guvenliyasam.org/103-0-afet-fm/ . (Erişim Tarihi: 3 Haziran 2016).
• Hazman, Elif (2012). “Doğal Afetlerde Sosyal Medya Kullanımı”, http:// slideshare.net/elifhazman/doal-afetlerde-sosyal-medya , (Erişim Tarihi: 12 Kasım 2015).
• Humanitarian Operation Force, (2012). Afetlere Hazırlıkta Askeri ve Sivil Unsurların Koordinasyonu, Antalya.
• Iğdır, İskender (2000). Deprem Sonrası Özet Deneyim Aktarımı, Zeynel Abidin Kızılyaprak (Ed.) Sivil Toplum Kuruluşları ve Yasalar – Etik – Deprem, s. 280, İstanbul: Numune.
• İBB İstanbul Bülteni (2011), s. 30, 31.
• İsbir, Eyyup ve Fatma Neval Genç (2008). “Afetlere Müdahalede Uluslararası Örgütlerin Rolü: 1999 – Marmara Depremi Örneği”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt:41, Sayı: 3, s. 73-97.
• Kadıbeşegil, Salim (2008). Kriz Geliyorum Der, İstanbul: MediaCat .
• Kadıoğlu, Mikdat (2008). Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri, Mikdat Kadıoğlu ve Emin Özdamar (der.) Modern, Bütünleşik Afet Yönetimin Temel İlkeleri, No: 2, s. 1- 34, Ankara: JICA Türkiye Ofisi.
• Kadıoğlu, Mikdat (2011 a). Afet Yönetimi, Yayın No: 65, İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği.
• Kadıoğlu, Mikdat (2011 b). “Afet Yönetiminde Neredeyiz?”, Mimar Dergisi, Yıl:11, Sayı: 40, s. 59-62.
• Keleş, Ruşen (2007). Afet Yönetimi Açısından Türkiye’de Merkezi ve Yerel Yönetim, Nihal Ekin Erkan, Ayşe Güner ve Katalin Demeter (der.) Afet Risk Yönetimi, İstanbul: Beta.
• Kıvılcım, Ayşenur (2012). “Sosyal Medya ve Afet Yönetimi”, http://slideshare.net/AyenurKvlcm/sosyal-medya-afet-yonetimi , (Erişim Tarihi: 12 Kasım 2015). Milliyet, 18 Ağustos 1999.
• Nebil, Füsun (2015). “Kamuda Acil Haberleşme Sistemi Koordineli ve Güncel Değil”, http://turk-internet.com/portal/yazigoster.php?yaziid=50940, (Erişim Tarihi: 7 Haziran 2016).
• Sarı, Mustafa ve Tahsin Aksu (2012). “Afetlerde Sosyal Medya ve Algı Yönetimi: Van Depremi Örneği”, İdarecinin Sesi Dergisi, Temmuz-Ağustos Sayısı, s. 41-46.
• T.C. Anayasası, Türkmen Kitabevi, Yayın No:44, s. 75.
• Talu, Erdal (2011). Çaresi Var, Yayın No: 632, İstanbul: Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası.
• Taymaz, Tuncay (1999). “Deprem”, Cogito Dergisi, Sayı: 20, s. 72-87, Yapı Kredi.
• Titiz, Tınaz (2000). Stk’lar Arası İletişimde İnternet, Zeynel Abidin Kızılyaprak (Ed.) Sivil Toplum Kuruluşları ve Yasalar – Etik – Deprem, s. 336, 337, İstanbul: Numune.
• Tunçtürk, Yusuf, Özvan, Ali ve Mucip Tapan (2012). Yüzüncü Yıl Üniversitesi 23 Ekim 2011 ve 9 Kasım 2011 Van Depremi Raporu.
• Türk Kızılayı Mobil Uygulaması www.twitter.com/KameraSokak, (Erişim Tarihi: 13 Mart 2016).
• Yakut, İnci (2002). “Toplumun Deprem Tehlikesine Karşı Hazırlıklı Olmasında Risk Yönetimi ve Risk İletişiminin Rolü”, Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı:1, s. 109-126.
• Yakut, İnci (2008). İletişim Bilimi Perspektifinden Risk İletişimi Stratejileri, Kocaeli: Umuttepe.
• Zincir, Oya ve Selim Yazıcı (2013). “Kriz Yönetimi ve Afetlerde Sosyal Medya Kullanımı”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Sayı:49, s. 65-82.