THE DEVELOPMENT AND PRACTICE OF OPTION TRANSACTIONS IN STOCK MARKETS AND BANKING

Yıl 2015, , 1 - 24, 01.12.2015

Sevinç Sema Tezer Nurdan Aslan

https://doi.org/10.14514/BYK.m.21478082.2015.3/2.1-24

Öz

Although options history have been so old, recently both in the world and in Turkey attention to the derivative market and options have been increased. Options have been processed both in the organized market and over the counter market. In Turkey while option transactions as an organized market have been processed in the derivatives market VIOP under Turkey Istanbul Stock Exchange Borsa Istanbul , as over the counter market banking sector has gained importance. Improvements of options can cause developments in the financial sector, banking sector and modernization of these sectors. In addition to these, these improvements can attract the attention of foreign investors and can decrease the risks about local and foreign inverstors’ investments; however, the transactions made unconsciously can cause huge damage. The aim of this study is, to explain despite the fact that option transactions have brought a lot of benefits to the investors, these transactions can also cause huge damage to them. Especially since the options are leveraged transactions, with a little amount of investment huge amount of profit can be gained, huge amount of damage can occur as well. In this study; options historical development both in the world and in Turkey, options in the organized market and options in banking sector which has great importance as an over the counter market are examined

Anahtar Kelimeler

Options In The Banking Sector, Options, Organized Market, Over The Counter

BORSA VE BANKACILIKTA OPSİYON İŞLEMLERİNİN GELİŞİM SÜRECİ VE UYGULAMALAR

Öz

Opsiyonların geçmişi oldukça eskiye dayanmakla beraber günümüzde, dünyada ve Türkiye’de türev piyasalara ve opsiyonlara olan ilgi artmıştır. Opsiyonlar, hem organize piyasalarda hem de tezgah üstü piyasalarda işlem görmektedirler. Türkiye’de opsiyon işlemleri organize piyasa olarak Borsa İstanbul çatısı altındaki Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında işlem görürken, tezgah üstü piyasa olarak ise bankacılık sektörü önem arz etmektedir. Opsiyonların gelişmesi; finans sektörünün, bankacılık sektörünün gelişmesi ve modernizasyonu açısından, ülkeye yabancı yatırımların gelmesi açısından ve yerli ve yabancı yatırımcıların risklerinin azaltılması açısından büyük fayda sağlamakla birlikte, bilinçsiz şekilde yapılan işlemler büyük zararlara sebep olabilmektedir. Bu çalışmanın amacı; opsiyon işlemlerinin, yatırımcılara pek çok fayda sağlamakla birlikte, büyük zararlara da sebebiyet verebileceğinin, özellikle opsiyonların kaldıraçlı işlemler olmaları sebebiyle, küçük bir yatırımla büyük kazançlar elde edilebileceği gibi çok büyük oranda zararlarla da karşılaşılabileceğinin anlaşılmasını sağlamaktır. Bu çalışmada, dünyada ve Türkiye’de opsiyonların tarihsel gelişimi, organize piyasalarda opsiyonlar ve tezgah üstü piyasalar olarak büyük önem arz eden bankacılık sektöründe opsiyonlar incelenmiştir

Anahtar Kelimeler

Bankacılıkta Opsiyonlar, Opsiyonlar, Organize Piyasalar, Tezgahüstü Piyasalar, Türev Piyasalar

Kaynakça

• Akçay, M. Barış, Cantürk Kayahan ve Özge Öğüç Yürükoğlu (2009)Türev Ürünler Ve Risk Yönetimi Sözlüğü İngilizce-Türkçe, İstanbul: Scala.
• Apak, Sudi ve Metin Uyar (2011) Türev Ürünler ve Finansal Teknikler,İstanbul: Beta.
• Aslan, Nurdan ve Nuray Terzi (2013) Küresel Finans, İstanbul: Türkmen.
• Baran, Ercüment (2004) Vadeli Piyasalar Ve Vadeli İşlemler Rehberi, Ankara: TÜRMOB.
• Borsa İstanbul (2014) VİOP Döviz Sözleşmeleri, http://www.borsaistanbul.com/data/ kilavuzlar/VIOP_Doviz_Sozlesmeleri.pdf, Erişim Tarihi: 18 Ocak 2015.
• Chambers, Nurgül (2012) Türev Piyasalar, 4. Basım, İstanbul: Beta.
• Çelik, İsmail (2012) Vadeli İşlem Piyasasında Fiyat Keşfi İzmir Vadeli İşlem Ve Opsiyon Borsasında Ampirik Bir Uygulama, İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği.
• Dönmez, Çetin Ali, Yaman Başaran, Güzin Doğru, Mustafa K. Yılmaz, Sedat Uğur, Yeşim Kartallı ve Gökhan Ugan (2002) Finansal Vadeli İşlem Piyasalarına Giriş, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası.
• Ergeç, Fulya (1997) Rüçhan Hakkının Kantitatif Modeller İle Fiyatlandırılması, Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu.
• Ersan, İhsan (2003) Finansal Türevler Futures, Options, Swaps, 3. Basım, İstanbul: Literatür.
• Ersoy, Ersan (2011) “Türkiye’de ve Dünyada Organize Türev Piyasaların Gelişimi”; Muhasebe ve Finansman Dergisi, 13(51), s.63-80 http://www.mufad.org/journal/ attachments/article/622/4.pdf, Erişim Tarihi: 24 Eylül 2014.
• Giddy, Ian H. (1994) Global Financial Markets, Lexington: D.C. Heath and Company.
• Günal, Mehmet (2012) Para Banka ve Finansal Sistem, 4.Baskı, Ankara: Berikan.
• İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (2008) Sermaye Piyasası Ve Borsa Temel Bilgiler Kılavuzu, İstanbul.
• İstanbul Ticaret Odası (2006) Vadeli işlemler Ve Opsiyon Borsaları, İstanbul: İTO.
• Kayacan, Murad, Cahit Sönmez, Mehmet Civan, Ahmet Çayıroğlu (2010) SPK Türev Araçlar Lisanslama Sınavına Hazırlık, Ankara: Siyasal.
• Naacke, Grégoire, Eleanor Penistone, Tatiana Chekanova (2015) WFE/IOMA 2014 Derivatives Market Survey (World Federation Of Exchanges/ International Options Market Association), http://www.world-exchanges.org/home/index.php/files/19/ Derivatives/33/2014%20IOMA%20Derivatives%20Market%20Survey.pdf, Erişim Tarihi: 18 Mart 2016.
• Uzunlar, Evcan (1998) Opsiyonlar Ve Fiyatlandırılması, İstanbul: Filiz.
• Yavilioğlu, Cengiz ve Güven Delice (2006) “Tezgah-Üstü Türev Piyasaları: Bir Değerlendirme”; Maliye Dergisi, (151), s. 63-84, http://www.sgb.gov.tr/Sayfalar/ MaliyeDergisi.aspx, Erişim Tarihi: 5 Ekim 2014.
• Yıldırak, Kasırga, Nilüfer Çalışkan, Şirzat Çetinkaya (2008) Türev Ürün Fiyatlama Teknikleri, Literatür.
• Yılmaz, Mustafa Kemal (1998) Hisse Senedi Opsiyonları Ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda Uygulanabilirliği, İstanbul: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası.
• Yumurtacı, Gülçe (2012) “Opsiyon Sözleşmeleri”; TSPAKB Sermaye Piyasasında Gündem, (121), s.5-19, http://www.tspb.org.tr/tr/Portals/0/AIM_Gundem/gundem_201209.pdf, Erişim Tarihi: 24 Eylül 2014.
• Yumurtacı, Gülçe (2013) “Opsiyon Piyasaları”; TSPAKB Sermaye Piyasasında Gündem, (125), s.8-21, http://www.tspb.org.tr/tr/Portals/0/AIM_Gundem/gundem_201301.pdf, Erişim Tarihi: 24 Eylül 2014.
• Yükçü, Süleyman ve Tülay Yücel (1995) Bankacılıkta Türev Ürünlerin Muhasebeleştirilmesi, Bugünkü Durum Ve Yapılması Gerekenler, İzmir: Türkiye Bankalar Birliği.