TÜRK SİGORTACILIK SEKTÖRÜNDE ETKİNLİK VE ETKİNLİĞİ BELİRLEYEN FAKTÖRLERİN TESADÜFİ ETKİ PANEL TOBİT MODELİ İLE TAHMİNİ

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 82 - 105, 31.12.2020

Gülşah Gençer Çelik Volkan Öngel

https://doi.org/10.14514/byk.m.26515393.2020.8/2.82-105

Öz

Çalışmada, Türk sigortacılık sektöründe hayat dışı sigortacılık alanında faaliyet gösteren 30 sigortacılık şirketinin etkinlik düzeyleri veri zarflama analizi yöntemiyle hesaplanmış ve daha sonra bu etkinlik düzeylerinin belirleyenleri tesadüfi etki Panel Tobit modeli yardımıyla tahmin edilmiştir. Etkinliğin belirleyenlerine ilişkin Panel Tobit modelinden elde edilen bulgulara göre, borsada listelenen sigortacılık şirketlerinin listelenmeyen şirketlere göre daha az etkin oldukları, likidite ve finansal riskle etkinlik arasında negatif yönde, karlılıkla etkinlik arasında pozitif yönlü bir ilişkinin olduğu, sigortacılık şirketlerinin ölçeklerinin yetersiz olduğu, ölçeklerini arttırarak bu şirketlerin etkinliklerini artırabilecekleri, sektörde yüksek hasar-prim oranına sahip şirketlerin daha az etkin oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sigortacılık, Sigortacılıkta Etkinlik, Tesadüfi Etki Panel Tobit Modeli

Kaynakça

• Altan, M. S. (2010). Türk sigorta sektöründe etkinlik: Veri zarflama analizi ile bir uygulama. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 12(1), 185-204.
• Barros, C. P., Dumbo, S. ve Wanke, P. (2014). Efficiency determinants and capacity issues in Angolan insurance companies. South African Journal of Economics, 82(3), 455–467.
• Başkaya, Z. ve Akar, C. (2005). Sigorta şirketlerinin satış performanslarının veri zarflama analizi yöntemiyle belirlenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 37- 51.
• Berger, A. N., Brockett, P. L., Cooper, W. W. ve Pastor, J. (1997). New approaches for analyzing and evaluating the performance of financial institutions. European Journal of Operational Research, 98(2), 170–174.
• Bülbül, S. ve Akhisar, İ. (2005). Türk hayat sigorta şirketlerinin etkinliğinin ölçülmesi. 1. Ulusal Sigorta Sempozyumu Bildiri Kitabı, TSRB, 655-673.
• Charnes, A., Cooper, W. W. ve Rhodes, E. (1978). Measuring efficiency of decision making units. European Journal of Operational Research, 2, 429-449.
• Cobbold, T. (2003). A comparison of gross output and value-added methods of productivity estimation, Australian Government Productivity Commission Research Memorandum, Canberra.
• Coelli, T. J., Rao, D. S. P., O’Donnell, C. J. ve Battese, G. E. (2005). An introduction to efficiency and productivity analysis. Springer Science & Business Media.
• Cummins, J. D. ve Xie, X. (2008). Mergers and acquisitions in the US property-lia-bility insurance industry: Productivity and efficiency effects. Journal of Banking & Finance, 32(1), 30–55.
• Cummins, J. D., Turchetti, G. ve Weiss, M. A. (1996). Productivity and technical efficiency Italian insurance industry. The Wharton School Working Paper, No.96/10.
• Cummins, J. D., Weiss, A. ve Zi, H. (1999). Organisational form and efficiency: The coexistence of stock and mutual property-liability insurers. Management Science, 45, 1254-1269.
• Çakmak, D. ve Baştürk, F.H. (2019). Türk sigortacılık sektörünün 2007-2018 yıllarına ait performansının oran analizi yöntemi ile ölçülmesi ve sektörün ekonomik büyüme üzerindeki etkisi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 235-264.
• Çetintaş, H. ve Biçen, Ö. F. (2012). Türkiye'de sigortacılık sektörünün etkinlik analizi. TİSK Academy/TİSK Akademi, 7(14), 124-154.
• Çiftçi, H. (2004). Türk sigorta sektörünün sorunları; DEA analizi ile Türk sigorta şirketlerinin etkinlik düzeylerinin belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 121-149.
• Dalkılıç, N. (2012). Türkiye’de hayat dışı sigortacılık sektöründe etkinlik analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (55), 71-90.
• Diacon, S. (2001). The efficiency of UK general insurance companies. CRIS Discussion Paper Series, 2001, III.
• Eling, M. ve Luhnen, M. (2010). Efficiency in the international insurance industry: A cross-country comparison. Journal of Banking & Finance, 34(7), 1497–1509.
• Farrell, M. J. (1957). The measurement of productive efficiency. Journal of Royal Statistical Society Series A (General), 120, 253-281.
• Green, W. H. (1993). The econometric approach to efficiency analysis. İçinde, H. Fried, C.A.K. Lovel ve S.S. Smith (Eds). The measurement of productive efficiency: Techniques and applications. New York, Oxford University Press.
• Greene, W. H. (2000). Econometric analysis. Upper Saddle River, Nj:Printice-Hall.
• Greene, W. H. (2005) Censored data and truncated distributions. NYU Working Paper No. 2451/26101.
• Hsiao, C. (2007). Panel data analysis-advantages and challenges. Test, 1-22.
• Huang, W. ve Eling, M. (2013). An efficiency comparison of the non-life insurance industry in the BRIC countries. European Journal of Operational Research, 226(3), 577–591.
• Hussels, S. ve Ward, D. (2004). Cost efficiency and total factor productivity in the European life insurance industry: The development of the German life insurance industry over the years 1991-2002. Bradford University, School of Management Working Paper Series, No.04/05.
• Jeng, V., Lai, G. C. ve McNamara, M. J. (2007). Efficiency and demutualization: Evidence from the US life insurance industry in the 1980s and 1990s. Journal of Risk and Insurance, 74(3), 683–711.
• Kaffash, S., Azizi, R., Huang, Y. ve Zhu, J. (2020). A survey of data envelopment analysis applications in the insurance industry 1993–2018. European Journal of Operational Research, 284(3), 801-813.
• Kaplan, M. ve Çelik, T. (2007). Türk sigortacılık sektöründe etkinlik ve etkinliği belirleyen faktörler. İktisat, İşletme ve Finans, 253, 97–114.
• Kasman, A. ve Turgutlu, E. (2009). Cost efficiency and scale economies in the Turkish insurance industry. Applied Economics, 41(24), 3151-3159. ·
• Kavak, B. ve Cihangir, M. (2019). Sigorta şirketlerinin etkinlik düzeylerinin saptanması: Borsa İstanbul’da yer alan sigorta şirketleri üzerine VZA modeliyle bir uygulama. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6, 115-128.
• Kayalı, C. (2007). 2000-2006 Döneminde Türkiye’de faaliyet gösteren sigorta şirketlerinin etkinlik değerlendirmesi. Yönetim ve Ekonomi, 14(2), 103-115.
• Kılıçkaplan, S. ve Karpat, G. (2004). Türkiye hayat sigortası sektöründe etkinliğin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 1-14.
• Köse, A. (2010). Türk sigorta sektörü hayat ve emeklilik şirketlerinin etkinlik analizi. Journal of Academic Studies, 12(44), 85-100.
• Külekçi, İ. ve Saldanlı, A. (2018). Türk sigortacılık sektöründe hayat dışı sigorta şirketlerinin etkinlik analizi. İstanbul Üniversitesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 14(29), 225-246.
• Lovell, C. A. K. (1993). Production frontiers and productive efficiency. İçinde, H. Fried, C.A.K. Lovel ve S.S. Smith (Eds). The measurement of productive efficiency: Techniques and applications. New York, Oxford University Press.
• Lu, W., Wang, W. ve Kweh, Q. L. (2014). Intellectual capital and performance in the Chinese life insurance industry. Omega, 42(1), 65–74.
• Luhnen, M. (2009). Determinants of efficiency and productivity in German property-liability insurance: Evidence for 1995–2006. The Geneva Papers on Risk and Insurance, Issues and Practice, 34(3), 483–505.
• McDonald, J. F. ve Moffitt, R. A. (1980). The uses of Tobit analysis. The Review of Economics and Statistics, 62(2), 318-321.
• Özcan, A. İ. (2011). Türkiye’de hayat dışı sigorta sektörünün 2002-2009 dönemi itibariyle etkinlik analizi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 61-77.
• Roncek, D. W. (1992). Learning more from Tobit coefficients: Extending a comparative analysis of political protest. American Sociological Review, 57(4), 503-507.
• Sezen, B., İnce, H. ve Aren, S. (2005). Türkiye’deki hayat dışı sigorta şirketlerinin veri zarflama analizi tekniği ile göreli etkinlik değerlemesi. İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 20(236), 87-95.
• Şahin, İ. E. ve Akkoyuncu, H. (2019). Türk sigortacılık sektöründe faaliyet gösteren hayat dışı sigorta şirketlerinin etkinlik analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 840-852.
• Tantan, S., Yolsal, H. ve Gurbuz, A. O. (2000). Efficiency in the Turkish life insurance industry (using DEA approach). EFMA 2000, Athens.
• Tobin J. (1958). Estimation of relationship for limited dependent variables. Econometrica, 26, 24–36.
• Turgutlu, E., Kök, R. ve Kasman, A. (2007). Türk sigortacılık şirketlerinde etkinlik: Deterministik ve şans kısıtlı veri zarflama analizi. İktisat İşletme ve Finans, 22(251), 85-102.