EXAMINING THE EFFECTS OF EMPLOYEES' PERCEPTIONS OF ETHICAL RESPONSIBILITY ON WORK ABSORPTION: THE MEDIATING ROLE OF WORK VIGOR

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 1, 127 - 144, 01.06.2022

Bekir Değirmenci

https://doi.org/10.14514/BYK.m.26515393.2022.10/1.127-144

Öz

In today's working environment, the most important criterion in ensuring corporate sustainability is seen as the human factor. It is very important for the employees to concentrate on the work in order to provide high outputs for the work in the workplaces, to carry out the business activities efficiently and to adapt to the competitive environment of today's businesses. A questionnaire form was developed to collect data. The universe of the study consists of employees in Adıyaman, Gaziantep and Adana. The sample consists of 222 employees who agreed to fill out the questionnaire. The process macro program was used to test the hypotheses. As a result of the analyzes made, it was found that ethical responsibility affects the employees’ work vigor, the employees’ work vigor affects the employees’ work absorption, and ethical responsibility affects the work absorption. In addition, it has been determined that there is a partial mediation effect of employees' work vigor in the effect of ethical responsibility on work absorption. It is recommended that future studies be carried out in different regions and different cultures.

Anahtar Kelimeler

Ethical Responsibility, Work Vigor, Work Absorption, Employees

ÇALIŞANLARIN ETİK SORUMLULUK ALGILARININ İŞE YOĞUNLAŞMAYA ETKİSİNİN İNCELENMESİ: İŞE İSTEK DUYMANIN ARACILIK ROLÜ

Öz

Günümüz çalışma ortamında kurumsal sürdürülebilirliğin sağlanmasında en önemli ölçüt insan faktörü olarak görülmektedir. İşyerlerinde işe yönelik yüksek çıktılar sağlanması, verimli bir şekilde işletme faaliyetlerinin yürütülmesinde ve günümüz işletmelerinin rekabet ortamına uyum sağlamalarında çalışanların işe yoğunlaşmaları oldukça önemlidir. Bu araştırmada çalışanların işe yoğunlaşmalarında önemli belirleyicileri olarak kabul edilen etik sorumluluk ve işe istek duyma faktörlerinin etkileri araştırılmıştır. Verilerin toplanmasına yönelik anket formu geliştirilmiştir. Çalışmanın evreni Adıyaman, Gaziantep ve Adana illerinde çalışanlar oluşturmaktadır. Anket formunu doldurmayı kabul eden 222 çalışan örneklemi oluşturmaktadır. Hipotezlerin test edilmesine yönelik process macro programından yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda etik sorumluluğun işe istek duymayı etkilediği, işe istek duymanın işe yoğunlaşmayı etkilediği, etik sorumluluğun işe yoğunlaşmayı etkilediği bulgulanmıştır. Ayrıca etik sorumluluğun işe yoğunlaşma üzerindeki etkisinde çalışanların işe istek duymanın kısmi aracılık etkisinin bulunduğu tespit edilmiştir. Gelecek dönemlerde yapılacak çalışmaların farklı bölgelerde ve farklı kültürlerde yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Etik Sorumluluk,, İşe İstek Duyma,, İşe Yoğunlaşma, Çalışanlar

Kaynakça

• Allport, G. W. (1945) The psychology of participation, The Psychological Review, 53.3.
• Altunok, D . (2019). X Ve Y Kuşak farklılıklarının işe bağlılık ve motiv eden faktörler açısından incelenmesi. Sosyal Bilimler Akademi Dergisi,2(1),1-21.Doi: 10.38004/Sobad.557224.
• Arı, G. S., Bal, A. G. D. H. ve Bal, A. G. D. E. Ç. (2010). İşe bağlılığın tükenmişlik ve işten ayrılma niyeti ilişkisindeki aracılık etkisi: Yatırım uzmanları üzerinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(3), 143-166. Aracı Kurum Çalışanlarının Mesleki Tükenmişlik Düzeyi İle İşe Bağlılık Ve İşten Ayrılma Niyetleri İle İlişkisi Üzerine Bir Araştırma (Dergipark.Org.Tr)
• Arslanboğa, A. (2016). Örgütlerde işgörenlerin kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetine ilişkin algilarinin örgütsel bağliliklari üzerine etkisi: Bursa ili tekstil işletmelerinde bir araştırma (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Aydın, F.E. (2019). İşe bağlılık, dindarlık ve hayat memnuniyeti arasındaki ilişkinin incelenmesi: Avukatlar üzerine bir araştırma. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul.
• Baker, T. L., Hunt, T. G. and Andrews, M. C. (2006). promoting ethical behavior and organizational citizenship behaviors: The influence of corporate ethical values. Journal of Business Research, 59(7), 849-857. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2006.02.004
• Bhattacharjee, A., & Singh, S. (2021). Zoroastrian Ethics in Business. IIMS Journal of Management Science, 12(3si), 133-143.
• Blok, V. (2021). The Critique of Management: Towards a Philosophy and Ethics of Business Management. Routledge.
• Büte, M. (2011). Etik iklim, örgütsel güven ve bireysel performans arasindaki ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), 171-192. Journal Of Economics And Administrative Sciences » Submission » Etik İklim, Örgütsel Güven Ve Bireysel Performans Arasındaki İlişki (Dergipark.Org.Tr)
• Davis, SL, Rives, LM and Ruiz-de-Maya, S. (2021). Personal social responsibility: Scale development and validation. Corp Soc Responsib Environ Manag. 28: 763–775. https://doi.org/10.1002/csr.2086.
• Değirmenci, B. (2021). Çalışanların çevreci davranışları: Merinos A.Ş. uygulaması (Kavram-Teori-Uygulama). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Değirmenci, B. ve Aytekin, M. (2021). Kurumsal sosyal sorumluluk algısının iş arkadaşlarının çevre duyarlılığına etkisi ve ahlaki yansımaların düzenleyici rolü. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(40), 580-609. doi: 10.46928/iticusbe.883829.
• Derya YÜCEL. (2022). Etik ve Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algısının İşe Katılım Benlik Saygısı ve İş Performansına Etkileri. Pearson Journal of Social Sciences - Humanities, 19, p. 214-227. Doi: http://dx.doi.org/10.46872/pj.552 .
• DeTienne, K. B., Ellertson, C. F., Ingerson, M. C. ve Dudley, W. R. (2021). Moral development in business ethics: An examination and critique. Journal of Business Ethics, 170(3), 429-448.
• Durgut, A. İ. ve Günay, G. Y. (2020). Etik liderlik, işe adanmışlık ve yönetsel yaratıcılık arasındaki ilişki: Yapı malzemeleri sektöründe bir uygulama. Journal Of Organizational Behavior Review, 2(2), 149-171. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/jobreview/issue/56152/740460 .
• Erbaşi, A. (2019). Yeşil örgütsel davranış ölçeği: bir ölçek geliştirme çalışması. Istanbul Management Journal, (86), 1-23. DOI: 10.26650/imj.2019.86.0001
• Erkol Bayram, G. (2018). Etik değerler ve örgütsel bağlılık ilişkisi üzerine turizm işletmeleri örneğinde bir araştırma. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(2), 228-259. https://doi.org/10.32572/guntad.451708
• Eryılmaz, A. ve Doğa, T. (2012). İş yaşamında öznel iyi oluş: Utrecht işe bağlılık ölçeğının psikometrik niteliklerinin incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 15(1), 49-55. EBSCOhost | 75045014 | İş Yaşamında Öznel İyi Oluş: Utrecht İşe Bağlılık Ölçeğının Psikometrik Niteliklerinin İncelenmesi
• García-Sánchez, I. M. ve García-Sánchez, A. (2020). Corporate social responsibility during COVID-19 pandemic. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 6(4), 126.
• Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analyis: A regression-based approach (1. Edition). New York: The Guilford Press.
• İnce, M ve Özbozkurt, O . (2019). İşe bağlilik ile iş performansi arasindaki ilişkide iş zanaatkârliğinin aracilik rolü: zanaatkârlar üzerine bir araştirma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 2 (38) , 69-84 . Doi: 10.35343/Kosbed.654822.
• İnce, M., F. Yeşilkuş, F. ve Özbozkurt, O. B. (2020). İşe Bağlılığın İşte Kalma Niyeti Üzerindeki Etkisinde İş Gören Sesliliğinin Aracılık Rolü. Researcher, vol. 8, no. 2, pp. 238-256.
• Karabey, C. N. ve Battal, F. (2018). Profesyonel Etik Standartlar, Kurumsal Sosyal Sorumluluk. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 22 (4), 2249-2263. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunisosbil/issue/42066/495704
• Mutlucan, N. Ç. (2019). İtibar Yönetiminde Etik Liderlik, Etik Örgüt Kültürü, Kurumsal Sosyal Sorumluluk Ve Kurumsal İtibar İlişkileri Üzerine Kuramsal Bir Çalışma. Journal Of Empirical Economics And Social Sciences, 1 (2), 19-35. Retrieved From Https://Dergipark.Org.Tr/En/Pub/Jeess/İssue/49937/593432
• Önel, B. (2021). İşletmelerin Yeşil Yönetim Algıları ve Sürdürülebilirlik Bilinci . Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 6 (11), 21-33. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/ijar/issue/58669/84158
• Saç, Ö. (2009). Kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerinin çalişanlarin örgüt sel bağliliğina etkisi üzerine bandirma yerelinde bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Schaufeli, W. ve Bakker A. (2003). Utrecht work engagement scale: preliminary manual, version 1. Occupational Health Psychology Unit: Utrecht University.
• Tanrıverdi, H. and Sarıhan, M. (2014). The effects of work commıtment on the levels of burnout and depressıon: A research on the health care employees. Business & Management Studies: An International Journal, 1(2), 206-228. Https://Doi.Org/10.15295/Bmij.V1.İ2.34
• Vroom, V. H. (1962). Ego-involvement, job satisfaction and job performance, Personnel Psychology.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/iuisletme