İslam'da Tanrı ve Cinsiyet

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 2, 1 - 12, 30.12.2013

Mustafa Çevik

Öz

The feminist theology depends on the thesis that the theology based on male-dominant culture. According to this thesis, it is believed that the present theology must be revised from women’s point of view. It has been said that this theology is a relative theology on the assumption that the present theology is largely a masculine paradigm, which is a result of man’s historical experience. When the concepts of Islam and feminism are thought together, the status of women in Islamic societies is generally discussed. However, instead of this, it should be investigated whether present situation has a theological foundation in Islam or not. It should be discussed whether God’ attributes and names have sexual or masculine content. Biologically, it is widely believed that God has no sexual character. But metaphorically, whether God has female or masculine attributes, and women’s socially backwardness results from Muslim’s imagination of God is an important issue to research. In this paper, it will be discussed whether some Qur’anic verses commented against women are masculine commentaries or Quranic data.

Anahtar Kelimeler

Feminism, God, feminist theology, Islam, Christianity, gender, masculine dominant culture.

God and Gender in Islam

Öz

Feminist teoloji, büyük oranda teolojinin erkek egemen kültür üzerine kurulduğu tezine dayanır. Bu iddiaya göre mevcut teolojiler kadın bakış açısından yeniden gözden geçirilmeli ve revize edilmelidir. Çünkü mevcut teoloji göreli bir teoloji olup erkeğin tarihteki deneyimine dayalı olarak gelişmiş bir erkekçi paradigma ile geliştirilmiştir. İslam ve feminizm kelimeleri birlikte düşünüldüğü zaman teolojik bağlamdan çok kadının İslam’daki hukuksal yerinin tartışıldığını görüyoruz. Bununla birlikte kadının İslam’daki hukuksal durumunun teolojik bir temeli olup olmadığı tartışılmalıdır. Allah’ın isimlerinin veya sıfatlarının bir cinsiyet veya erkekçi içeriği olup olmadığı gözden geçirilmesi gerekir. İslam dininde Allah’ın biyolojik olarak cinsiyet özelliği olan bir varlık olduğuna inanılmaz. Fakat metafor olarak Kur’an’da geçen kimi ifadelerin cinsiyet anlamı içerip içermediği araştırılması ve üzerinde düşünülmesi gereken bir konudur. Bu yazıda kadınların aleyhine yorumlanan bazı ayetlerin kendi gerçek anlamı mı yoksa bir tür yoksa erkek yorumu mu olduğu tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Feminizm, Tanrı, feminist teoloji, İslam, Hıristiyanlık, cinsiyet, erkek egemen kültür.

Kaynakça

• Anderson, P. S. (1998). A Feminist Philosophy of Religion: the Rationality and Myths of Religious Belief. Oxford: Blacwell.
• Arimbi, D. A. (2009). Reading Contemporary Indonesian Muslim Women Writers: Representation, Identity and Religious Muslim Women in Indonesian Fiction. Amsterdam: Amsterdam University Press.
• Bardan, M. (10.05.2010). Islamic Feminism: What's in a Name? The Feminist eZine. http://www.feministezine.com/feminist/international/Islamic-Feminism0html.
• Casanova, J. (2009). The Secular and Secularisms. Social Research, Vol. 76 (4). Chopp, R. S. (1997). Theorizing Feminist Theology. Horizions in Feminist Theology: Identity, Traditions and Norms (eds. R. S. Chopp & S. G. Devaney). Minneapolis: Fortress Press.
• Christ, C. P. (2003). She who Changes: Re-Imagining the Divine in the World. New York: Palgrave Macmillan.
• Hassan, R. (2001). Challenging the Stereotypes of Fundamentalism: An Islamic Feminist Perspective. Muslim World, 91 (1-2).
• Hick, J. & Nasr, S. H. (1997). Dinler ve Mutlak Hakikat Kavramı: John Hick ve Seyyid Hüseyin Nasr’la Bir Mülakat (çev. A. Aslan). İslam Araştırmaları Dergisi, 1.
• Moghissi, H. (ed) (2005). Women and Islam: Criticial Concepts in Sociology. London: Routledge.
• Parsons, S. F. (ed) (2002). The Cambridge Companion to Feminist Theology. Cambridge: Cambridge University Press.
• Tanner, K. (1997). Theories of Culture: A New Agenda for Theology. Minneapolis: Fortress Press. 12 Özet: Feminist teoloji, büyük oranda teolojinin erkek egemen kültür üzerine kurulduğu tezine dayanır. Bu iddiaya göre mevcut teolojiler kadın bakış açısından yeniden gözden geçirilmeli ve revize edilmelidir. Çünkü mevcut teoloji göreli bir teoloji olup erkeğin tarihteki deneyimine dayalı olarak gelişmiş bir erkekçi paradigma ile geliştirilmiştir. İslam ve feminizm kelimeleri birlikte düşünüldüğü zaman teolojik bağlamdan çok kadının İslam’daki hukuksal yerinin tartışıldığını görüyoruz. Bununla birlikte kadının İslam’daki hukuksal durumunun teolojik bir temeli olup olmadığı tartışılmalıdır. Allah’ın isimlerinin veya sıfatlarının bir cinsiyet veya erkekçi içeriği olup olmadığı gözden geçirilmesi gerekir. İslam dininde Allah’ın biyolojik olarak cinsiyet özelliği olan bir varlık olduğuna inanılmaz. Fakat metafor olarak Kur’an’da geçen kimi ifadelerin cinsiyet anlamı içerip içermediği araştırılması ve üzerinde düşünülmesi gereken bir konudur. Bu yazıda kadınların aleyhine yorumlanan bazı ayetlerin kendi gerçek anlamı mı yoksa bir tür yoksa erkek yorumu mu olduğu tartışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Feminizm, Tanrı, feminist teoloji, İslam, Hıristiyanlık, cinsiyet, erkek egemen kültür.