Yabancılara Türkçe Öğretiminde Müziğin Yeri: Bir Horon Örneği

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 20 - 37, 15.09.2022

İsmail Çoban

https://doi.org/10.56987/bezgek.5

Cited By: 1

Öz

Dil öğreniminde önemli unsurlardan birisi de müziktir. Dilin, çalgıların ritmi ile buluşması ile ortaya çıkan ezgi değeri birçok dil öğrenicisi için o dili öğrenme sebeplerinden birisi olarak değerlendirilebilir. Müziğin etkileyiciliğinin yanında aynı zamanda dilin zihinsel süreçlerinin işlemesi, söz varlığının gelişmesi, sözdizimine dair yapıların temelinin sağlamlaştırılması, öğrenilen dile dair öğrenimin keyifli hâle gelmesi vb. birçok etkisi bulunmaktadır. Ayrıca müzik gerek ezgileri, kullanılan çalgıları gerekse içerdiği kültürel unsurlarla dil öğretimine katkı sunmaktadır. Bu çalışmada İsmail TÜRÜT’ün Piryoz - Kıyı Türküleri (2003) albümünde yer alan Karadeniz’e Doğru adlı türkü -horon müziği- sınıfında değerlendirilebilecek eseri tarama modeli doğrultusunda ele alınmıştır. Horonun sözleri yazıya geçirilerek üzerinde doküman incelemesi gerçekleştirilmiştir. İçerik analizi yöntemiyle bulgular tespit edilmiştir. İncelenen horonun maddi ve manevi kültür unsurları, ulusal değerler ve dil unsurları açısından da deyimler bakımından zengin bir içeriğe sahip olduğu görülmüştür. Hareketliliği, hızı, neşesi vb. birçok unsur bakımından Türk kültürüne ilgi duyanların, Türkçeyi öğrenen yabancıların ilgisini çeken horonların yabancılara Türkçe öğretiminde kullanımı ile ilgili olarak olumlu sonuçlar doğacağı kanaatine ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yabancı, Türkçe öğretimi, Kültür, Türkü, Horon

Kaynakça

• Alyılmaz, C. (2003). Türkçede fiil deyimleri ve öğretimi üzerine. Türk Dili, 620, 534-540.
• Alyılmaz, S. (2017). Türkçede nesne tekrarlı fiiller. Kesit Yayınları.
• Alyılmaz, S., & Alyılmaz, C. (2018). Ağız bilimi çalışmalarının Türkçe öğretimi açısından önemi. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 4, 7-38.
• Arslan, M., & Adem, E. (2010). Yabancılara Türkçe öğretiminde görsel ve işitsel araçların etkin kullanımı. Dil Dergisi, 147, 63-86.
• Atalay, B. (1991). Divanü lügat-it Türk dizini. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Ay, G. (1999). Folklor (halk bilim) genel bilgiler, oyun, müzik. Pan Yayıncılık.
• Banarlı, N. S. (2001) Resimli Türk edebiyatı tarihi. MEB Basımevi.
• Becel, A. (2014). Yabancılara Türkçe öğretimi için geliştirilen müzikal beyin eğitmeni: earworm(s). Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 99-107.
• Çangal, Ö. (2012). Yabancılara Türkçe öğretiminde kültür taşıyıcısı olarak türküler. Gazi Üniversitesi Türkçe Araştırmaları Akademik Öğrenci Dergisi, 2(2), 9-20.
• Çoban, İ. (2012). Erzurum türkülerinin dilin dört becerisi açısından incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Semineri]. Atatürk Üniversitesi.
• Demirci, E. Ö. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde şarkı kullanımı seviye A1 [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Devellioğlu, F. (1984). Osmanlıca - Türkçe ansiklopedik lügat. Aydın Kitabevi.
• Dilçin, C. (1983). Örneklerle Türk şiir bilgisi. TDK Yayınları.
• Dizdaroğlu, H. (1969). Halk şiirinde türler. Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Elçin, Ş. (1981). Halk edebiyatına giriş. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Er, O. (2015). Yabancılara Türkçe öğretimi uygulamalarının kültürel farkındalık oluşturma açısından incelenmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Gürdal, A. (2012, May 4-6) Yabancılara Türkçe öğretiminde alt yazılı kliplerin yeri. In: 2nd International Conference on Foreign Language Teaching and Applied Linguistics (FLTAL’12), Sarajevo.
• Gürel, N. (2019). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde bir materyal çalışması: Temalara uygun şarkılar oluşturma. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 4(2), 305-321.
• Güven, M. (2009). Türküler dile geldi. Ötüken Neşriyat.
• Güven, M. (2012) On bin yılın türküsü. Fenomen Yayıncılık.
• https://www.youtube.com/watch?v=A0qEXq6Xk1Y
• Kana, F., Özekinci, Z., Kızıldağ, İ. ve Uzan, M. F. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde günümüz popüler şarkıların dilin doğru kullanımına etkisi. Aydın TÖMER, 2(1), 24-36.
• Kanatlı, F., & Çekici, Y. E. (2013). Türkçe öğretiminde disiplinler arası olanaklar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 223-234.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (24. Basım). Nobel Akademi.
• Köprülü, F. (1981). Türk edebiyatı tarihi. Ötüken.
• Kúnos, I. (2001). Türk halk edebiyatı. Tuncer Gülensoy (Yay. Haz). Akçağ Yayınları.
• MEB. Türk ansiklopedisi. (1983). MEB Devlet Kitapları.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. Selahattin Turan (Çev. Ed.). Nobel Akademi.
• Murphey, T. (2002) Music and Song. Oxford University Press.
• Özbek, M. (1981). Folklor ve türkülerimiz. Ötüken Yayıncılık.
• Sami, Ş. (2010). Kamus-ı Türkî. TDK Yayınları.
• Say, A. (2005). Müzik ansiklopedisi. Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Suyer, G. (2022). Türkülerdeki isim grubu örnekleri üzerine bir inceleme. BUGU Dil ve Eğitim Dergisi, 3(2), 106- 118.
• Taglialatela, A. (2012). Exploiting sound and music for foreign / second language acquisition. Linguistic Insights, 114-128.
• Tanrıkulu, L., & Koyuncu, A. (2020). Erken yaşta yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde çocuk şarkılarının değerler öğretiminde kullanımı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30(2), 221-230.
• TDK (1993). Derleme sözlüğü. TDK Yayınları.
• TDK (2011). Büyük Türkçe sözlük. TDK Yayınları.
• Tekşan, K., & Süğümlü, Ü. (2018). Türkülerin Türkçe eğitiminde kullanılabilirliği. Sakarya University Journal of Education, 8(4), 286-299.
• Turhan, S. (1992a). Anadolu halk türküleri ve ezgileri. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Turhan, S. (1992b). Türk halk musikisinde çeşitli görüşler. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Yılmaz, N. (2022). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde müzik ve ritim aracılığı ile dil öğretimi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.