Zamansal ve Mekânsal Adalet Algısı Kuruma Olan Bağlılığı Etkiler mi?

Yıl 2023, , 121 - 149, 29.03.2023

Turhan Moç

https://doi.org/10.33399/biibfad.1253077

Öz

Bir örgütte zamansal adalet, çalışanların işlerini yapabilmeleri için verilen zamanın adil ve eşit bir şekilde verilip verilmediği ile ilgili algılarıdır. Örgütler açısından bir kaynak olan zamanın çalışanlar açısından adil ve eşit olmayan bir şekilde dağıtım adaletin/adaletsizliğin bir parçası veya uzantısı olarak algılanabilir ve bu durum çalışanların örgütlerine olan bağlılıklarını etkileyebilir. Mekânsal adalet, kaynakların coğrafi uzaklığıyla ilgili algıyı veya bu kaynakların eşitsiz gelişiminin veya az gelişmişliğinin coğrafi uzaklığa dayalı olarak örgütün farklı şubeleri arasında karşılaştırılmasını ifade etmektedir. Bu araştırma kapsamında; Iğdır ili eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin zamansal ve mekânsal adalet algılarının örgütsel bağlılıklarına etkisinin olup olmadığı incelenmiştir. Online anket yöntemiyle 257 öğretmenden veriler elde edilmiştir. Verilerin analizinde SPSS.25 ve YEM AMOS.20 programlarından faydalanılımıştır. Yapılan analizler sonucunda; öğretmenlerin zamansal adaletsizlik ile ilgili algı düzeylerinin %56, mekânsal adaletsizlik algı düzeylerini %48,5 ve örgüte bağlılık düzeylerinin %65,2 olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada zamansal ve mekânsal adaletsizliğin örgüte olan bağlılığı ve örgütsel bağlığın alt boyutu olan devam ve duygusal bağlılığı olumsuz yönde etkilediği saptanmıştır. Ayrıca araştırmada zamansal adalet ile medeni durum, çocuk sayısı, mesleki kıdem, çalışılan kurum türü ve yol masrafına göre, mekânsal adalet mesleki kıdeme göre ve örgütsel bağlılık, gelir ve okula varış sürelerine göre istatiksel olarak anlamlı farklılaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Zamansal Adalet, Mekânsal Adalet, Örgütsel Bağlılık

Do Temporary and Spatial Perception of Justice Affect Commitment to the Institution?

Öz

Temporal justice in an organization is the perception of employees about whether the time given to them to do their jobs is given fairly and equally. The fair and unequal distribution of time, which is a resource for organizations, may be perceived as a part or extension of justice/injustice, and this may affect employees' commitment to their organizations. Spatial justice refers to the perception of the geographical distance of resources or the comparison of the unequal development or underdevelopment of these resources between different branches officer of the organization based on geographic distance. Within the scope of this research; It was investigated whether the temporal and spatial justice perceptions of teachers working in educational institutions in Iğdır province have an effect on their organizational commitment. Data were obtained from 257 teachers by online survey method. SPSS.25 and YEM AMOS.20 programs were used in the analysis of the data. As a result of the analyzes made; It was determined that teachers' perception levels of temporal injustice were 56%, spatial injustice perception levels were 48.5%, and organizational commitment levels were 65.2%. In the study, it was determined that temporal and spatial injustice negatively affects organizational commitment and continuance and emotional commitment, which are sub-dimensions of organizational commitment. In addition, temporal justice and marital status, number of children, professional seniority, type of institution and travel expenses, spatial justice differs statistically according to professional seniority and organizational commitment, income and time to school.

Anahtar Kelimeler

Temporal justice, spatial justice, organizational commitment

Kaynakça

• Akram, T., Haider, M. J., & Feng, Y. X. (2016). The effects of organizational justice onthe innovative work behavior of employees: An empirical study from China. Journal of Creativity and Business Innovation, 2, 114–126.
• Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1991). Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
• Allen, N.J., & Meyer, J. P. (1990). Organizational socialization tactics: a longitudinal analysis of links to newcomers’ commitment and role orientation. Academy of Management Journal, (4), pp.847-858.
• Balay, R.(2000). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık, Ankara, Nobel Yay.
• Becker, H. S. (1960). Notes on the concept of commitment. American Journal of Sociology, 66(1), 32-40.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. (18. Baskı). Pegem Akademi.
• Cohen-Charash, Y., & Spector, P. E. (2001). The role of justice in organizations: A meta-analysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 86(2), 278–321. https://doi.org/10.1006/obhd.2001.2958.
• Colquitt et al., (2001). Justice at the millennium: A meta-analytic review of 25 years of organizational justice research. Journal of Applied Psychology, 86 (2001), pp. 425-445
• Cropanzano, R., Bowen, D. E., & Gilliland, S. W. (2007). The management of organisational justice. Academy of Management Perspectives, (November), 34–48.
• Çakmak, Ö.K.(2005). Performans Değerlendirme Sistemlerinde Örgütsel Adalet Algısı ve Bir Örnek Olay Çalışması; İstanbul Üniveristesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, ss:30-32.
• Dağlı, A., Elçiçek, Z., & Han, B. (2018). Örgütsel bağlılık ölçeği'nin Türkçe'ye uyarlanması: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Electronic Journal of Social Sciences, 17(68), 1765-1777.
• Durna, U., & Eren, V. (2005, July 1). Üç bağlılık unsuru ekseninde örgütsel bağlılık. Dogus Üniversitesi Dergisi, 6(2), 210-219. Ergüt, Ö.F. (2022). The Effect Of Remote Working On Organızatıonal Commıtment Of Employees During Covid-19 Pandemic, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme (İngilizce) Anabilim Dalı, Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Fornell, C. ve Larcker, D.F.(1981). Evaluating structural equation models with measurement error. Journal of Marketing Resarch, 18(1), 39-50.
• George, D. ve Mallery P.(2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. 11.0 update (4th ed.). Allyn & Bacon. Boston.
• Glick. J, Hyde. S, Sheikh. A. (2012). Unpublished Raw Data. Retrieved from: http://spatialjustice.org/identifying-spatial-justice-issues.
• Goodin, E. R. (2010). Temporal justice. Journal of Social Policy, 39(1), 1–16.
• Hawker, S. (9th Ed.) (2006). Little Oxford English Dictionary. New York: Oxford University Press.
• Hox, J. J. & Bechger, T. M. (1998). An introduction to structural equation modeling. Family Science Review, 11., 4.
• İnce, M., & Gül, H. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. Çizgi Kitabevi.
• İşcan, Ö.F. & Atlıhan, A. (2004). Çalışanların örgütsel bağdaşımlarının belirleyicileri olarak örgütsel bağlılık ve örgütsel adalet algıları. Ankara Üniversitesi S.B.F. Dergisi; Sayı:59 (1), ss:181-201.
• Karasu, Y. (2009). “İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Etik Açıdan Çalışanlar Tarafından Algılanışı ve Örgütsel Bağlılıkla İlişkisine Yönelik Bir Araştırma”, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Karataş, C.G. (2019). İşe Adanmışlığın Örgütsel Adalet Ve İşten Ayrılma Niyeti İle İlişkisi: Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Alan Araştırması, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İşletme Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Kline, R. B. (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modeling, (2nd ed.). New York: The Guilford Press.
• Lefebvre. H. (1968). Le Droit à la ville, Paris, Anthropos.
• Lefebvre. H. (1972). Espace et politique, Paris, Anthropos.
• Malthouse, E. (2001). How high or low must loadings be to keep or delete a scale item? Journal of Consumer Psychology, 10 (1/2), 81-82.
• Meyer, J. P., Allen, N. J., & Smith, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations: Extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology, 78(4), 538–551. https://doi.org/10.1037/0021-9010.78.4.538.
• Meyer, J., Stanley, D., Herscovitch, L. & Topolnytsky, L. (2002), Affective, continuance, and normative commitment to the organization: A meta-analysis of antecedents, correlates, and consequences. Journal of Vocational Behavior, Vol. 61, pp. 20-52.
• Nartgün, Ş. S. ve Menep, İ. (2010). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılığa ilişkin algı düzeylerinin incelenmesi: Şırnak/ idil örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 288-316.
• Olgungül, F. K. (2017). Örgütsel Bağlılık ve Çalışma Süresi İlişkisi Üzerine Bir Araştırma: Devlet ve Özel Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenler Örneği. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi SBE.
• Polat, S. ve Uğurlu, C. T. (2009). İlköğretim müfettişlerinin örgütsel bağlılık, mesleki tükenmişlik ve işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişki. e-Journal of New World Sciences Academy, 4(3), 1150- 1159.
• Randall, D. M., Fedor, D. B., & Longenecker, C. O. (1989). The behavioral expression of organizational commitment. Journal of Vocational Behavior, 36(2), 210-224. doi:https://doi.org/10.1016/0001-8791(90)90028-Z.
• Sığrı, Ü. (2007). İş görenlerin örgütsel bağlılıklarının Meyer ve Allen tipolojisiyle analizi: Kamu ve özel sektörde Karşılaştırmalı bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 261-278. https://hdl.handle.net/11421/455.
• Smith, D. (1999). To Thine Own Employer Be True- Employee Commitment to Their Employers. Parks & Recreation.
• Soja, W. E., (2008). The city and spatial Justice. In Spatial Justice, Nanterre, Paris, March 12-14, 2008. Retrieved from: http://www.jssj.org/archives/01/05.php#b
• Solmuş, Tarık (2004). İş yaşamında Duygular ve Kişiler Arası İlişkiler, İstanbul, Beta Yayınevi.
• Somuncu, F. (2008, February). Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Bağlılğı Geliştirme Araçları: Özel Bir Hizmet İşletmesinde Araştırma. Yüksek Lisans Tezi.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş; Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
• Treviño, L. K., & Weaver, G. R. (2001). Organizational justice and ethics program -follow- through: Influences on employees’ harmful and helpful behavior. Business Ethics Quarterly, 11(4), 651-671. DOI:10.2307/ 3857765.
• Usmani, S., & Jamal, S. (2013). Impact of distributive justice, procedural justice, interactional justice, temporal justice, spatial justice on job satisfaction of banking employees. Review of Integrative Business and Economics Research, 2(1).
• Wasti, S. A. (2002). Affective and continuance commitment to the organization: Test of an integrated model in the Turkish context. International Journal of Intercultural Relations, 26(5), 525-550.
• Yazıcıoğlu, İ. &Topaloğlu G.I. (2009).Örgütsel adalet ve bağlılık ilişkisi: konaklama işletmelerinde bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 1/1, 3-16.