Üniversite Öğrencilerinin Öz Yeterlilik ve İşsizlik Kaygılarının Girişimcilik Niyeti Üzerindeki Etkisi

Yıl 2023, , 85 - 101, 30.12.2023

Fatih Gönül , Mehmet Emin Yaşar

https://doi.org/10.33399/biibfad.1307237

Cited By: 1

Öz

Ülkemizde özel sektör ve kamuda iş alanlarının daralması beraberinde işsizliğin artmasına yol açmaktadır. Bu noktada, girişimcilik yeni iş alanlarının yaratılmasında ve istihdam sağlanmasında kilit bir rol oynamaktadır. Bu araştırmada temel amaç üniversite öğrencilerinin öz yeterlilik ve işsizlik kaygılarının girişimcilik niyetleri üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Araştırmanın verileri bir devlet üniversitesinde öğrenim gören 438 öğrenciden kolayda örneklem yöntemi ile bir anket kullanılarak toplanmıştır. Yüz yüze gerçekleştirilen ankette kişisel bilgi formunun yanı sıra, öz yeterlilik, işsizlik kaygısı ve girişimcilik niyeti ölçeklerine yer verilmiştir. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra, korelasyon ve regresyon analizi uygulanmıştır. Yapılan tanımlayıcı istatistiklerde öğrencilerin öz yeterlilik düzeylerinin yüksek olduğu, işsizlik kaygısı ve girişimcilik niyetlerinin orta düzeye yakın olduğu belirlenmiştir. Korelasyon analizi sonucunda öz yeterlilik ve girişimcilik niyeti arasında pozitif yönlü güçlü bir ilişki tespit edilirken, işsizlik kaygısı ve girişimcilik niyeti arasında pozitif yönlü orta düzeyde bir ilişki olduğu görülmüştür. Regresyon analizi sonucunda öğrencilerin öz yeterlilik ve işsizlik kaygılarının girişimcilik niyetlerini pozitif bir şekilde etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca öz yeterliliğin girişimcilik niyetini etkileyen en güçlü değişken olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucu, girişimcilik niyetinin artması ve buna bağlı olarak girişimcilik davranışının ortaya çıkmasında öz yeterlilik ve işsizlik kaygısının iki önemli değişken olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Öz Yeterlilik, İşsizlik Kaygısı, Girişimcilik Niyeti, Üniversite Öğrencileri

The Effect of University Students' Self-Efficacy and Unemployment Anxiety on Entrepreneurial Intention

Öz

In our nation, unemployment is rising as a result of the decline in both private and public sector employment. At this point, entrepreneurship is essential for generating employment and creating new jobs. The major goal of this study is to reveal the effect of university students' self-efficacy and unemployment anxiety on their entrepreneurial intentions. The data of the study were collected from 438 students studying at a state university by using a questionnaire with convenience sampling method. In the face-to-face questionnaire, in addition to the personal information form, self-efficacy, unemployment anxiety and entrepreneurial intention scales were included. In addition to descriptive statistics; correlation, and regression analysis were applied in the data analysis. Descriptive statistics indicate that students have high levels of self-efficacy, while their unemployment anxiety and entrepreneurial intentions are at a moderate level. The correlation analysis has revealed a high positive association between self-efficacy and entrepreneurial intention as well as a moderately favorable relationship between entrepreneurial intention and unemployment anxiety. The regression analysis has revealed that students' self-efficacy and unemployment anxiety favorably impact their entrepreneurial intentions. Self-efficacy has also been identified as the most powerful factor influencing entrepreneurial intention. The research result shows that self-efficacy and unemployment anxiety are two important variables in increasing entrepreneurial intention and, accordingly, the emergence of entrepreneurial behavior.

Anahtar Kelimeler

Self-efficacy, unemployment anxiety, entrepreneurial ıntention, university students

Kaynakça

• Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational behavior and human decision processes, 50(2), 179-211.
• Ajzen, I., & Fishbein, M. (1980). Understanding attitudes and predicting social behavior. Englewood Cliffs: Prentice-Hall, Inc.
• Akgün, A., Gönen, S., & Aydın, M. (2007). İlköğretim fen ve matematik öğretmenliği öğrencilerin kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 6(20), 283-299.
• Akgün, S.S. (2019). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik niyeti ile işsizlik kaygısı arasındaki ilişki (yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Akhtar, S., Hongyuan, T., Iqbal, S., & Ankomah, F. Y. N. (2020). Impact of need for achievement on entrepreneurial intentions; mediating role of self-efficacy. Journal of Asian Business Strategy, 10(1), 114-121.
• Akyüz, A. M., & Durmuş, İ. (2022). Üniversite öğrencilerinin hayatlarını anlamlandırmada işsizlik kaygısı, kariyer hedefi ve kişisel gelişim değişkenlerinin rolü. Journal of Management and Economics Research, 20(2), 23-53.
• Arı, F. (2021). Üniversite Öğrencilerinin Pilot Üniversiteye İlişkin Farkındalıklarının İncelenmesi: Bingöl Üniversitesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(12) , 93-105.
• Aslan, M., & Sığınç, H. (2022). Pazarlama Harcamalarının Firma Karlılık ve Büyüme Performansına Etkisi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 311-327.
• Ayhün, S.E., & Monus, Y. (2020). Deneyime açıklık ve işsizlik kaygısının girişimcilik eğilimine etkisi: Z kuşağına yönelik bir araştırma. International Journal of Disciplines Economics & Administrative Scienves Studies, 4(24), 923-938.
• Aytaç, S., & Keser, A. (2002). İşsizliğin çalışan birey üzerindeki etkisi: İşsizlik kaygısı. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 4(2).
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological review, 84(2), 191-215.
• Bandura, A. (1986). The explanatory and predictive scope of self-efficacy theory. Journal of social and clinical psychology, 4(3), 359-373.
• Baron, R.A. & Shane, S.A. (2008), Entrepreneurship: A Process Perspective, 2 Ed., Mason, OH: Thomson South-Western.
• Basim, H. N., Korkmazyürek, H., & Tokat, A. O. (2008). Çalışanların öz yeterlilik algılamasının yenilikçilik ve risk alma üzerine etkisi: Kamu sektöründe bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 121-130.
• Bektaş, G., & Zehir, C. (2022). Duygusal Zekâ ve Girişimcilik Niyeti Arasında Öz Yeterliliğin Aracılık İlişkisi. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 11-21.
• Beşer, N. & Öz, F. (2003). Kemoterapi alan lenfomalı hastaların hastane anksiyete depresyon düzeyi ve yaşam kalitesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(1), 47-56.
• Bird, B. (1988). Implementing entrepreneurial ideas: The case for intention. Academy of management Review, 13(3), 442-453.
• Bordea, E. N., Manea M. & Pellegrini A. (2017). Unemployment and coping with stress, anxiety, and depression. Czech Journal ff Social Sciences, Business And Economics, 6(2), 6-14.
• Boyd, N. G., & Vozikis, G. S. (1994). The influence of self-efficacy on the development of entrepreneurial intentions and actions. Entrepreneurship Theory and Practice, 18(4), 63-77.
• Büyüköztürk Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cardon, M. S., & Kirk, C. P. (2015). Entrepreneurial passion as mediator of the self–efficacy to persistence relationship. Entrepreneurship Theory and Practice, 39(5), 1027-1050.
• Ceyhan, S., Yıltay, S., & Batga, B. (2020). Duygusal zekâ ile girişimcilik eğilimi arasında öz yeterliliğin aracılık rolü: Çukurova üniversitesinde bir alan araştırması. International Journal of Entrepreneurship and Management Inquiries, 4(6), 1-19.
• Colman, A. M. (2015). A dictionary of psychology. Oxford quick reference.
• Coulibaly, S. K., Erbao, C., & Mekongcho, T. M. (2018). Economic globalization, entrepreneurship, and development. Technological Forecasting and Social Change,127, 271–280.
• Çolakoğlu, H., & Çolakoğlu, T. (2016). Üniversitelerdeki girişimcilik eğitimi ile öz yeterlilik algısı ve girişimcilik potansiyeli ilişkisi üzerine bir saha araştırması. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 17(37 Girişimcilik Özel Sayısı), 70-84.
• Dağlar, H. (2021). Kişilik özelliklerinin işsizlik kaygısı üzerine etkisi: üniversite mezunları üzerine bir araştırma. OPUS International Journal of Society Researches, 18(44), 7638-7667.
• Do, B. R., & Dadvari, A. (2017). The influence of the dark triad on the relationship between entrepreneurial attitude orientation and entrepreneurial intention: A study among students in Taiwan University. Asia Pacific Management Review, 22(4), 185-191.
• Dursun, S., & Aytaç, S. (2009). Üniversite öğrencileri arasında işsizlik kaygısı. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1), 71-81.
• Elnadi, M., & Gheith, M. H. (2021). Entrepreneurial ecosystem, entrepreneurial self-efficacy, and entrepreneurial intention in higher education: Evidence from Saudi Arabia. The International Journal of Management Education, 19(1), 100458.
• Engle, L Robert, Dimitriadi, N, Gavidia, J V, Schlaegel, C, Delanoe, S, Alvarado, I, . . . Wolff, B. (2010). Entrepreneurial intent: A twelve-country evaluation of ajzen’s model of planned behavior. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 16(1), 35-57.
• Erikli, S., & Bayat, B. (2019). Üniversite mezunu uzun süreli genç işsizlerin eğitim ve çalışma yaşamı beklentisi: Ankara örneği. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19(43), 297-331.
• Ersoy Kart, M. & Erdost, H. E. (2008). Unemployment worries among Turkish university students. Social Behavior and Personality: An International Journal, 36(2), 275- 288
• Falco, P., & Haywood, L. (2016). Entrepreneurship versus joblessness: Explaining the rise in self-employment. Journal of Development Economics, 118, 245-265.
• Farashah, A. D. (2015). The effects of demographic, cognitive and institutional factors on development of entrepreneurial intention: Toward a socio-cognitive model of entrepreneurial career. Journal of International Entrepreneurship, 13(4), 452.
• Field, A. (2009). Discovering statictics using SPSS. London: SAGE Publications.
• Garaika, G., Margahana, H. M., & Negara, S. T. (2019). Self efficacy, self personality and self confidence on entrepreneurial intention: Study on young enterprises. Journal of Entrepreneurship Education, 22(1), 1-12.
• Gümül, F., Çalık, A., & Kurt, H. (2017). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerini incelemeye yönelik bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 91-107.
• Güven, M. & Aslan, M. (2020). Bilgi teknolojilerinin çalışanların performansına ve motivasyonuna etkisi: TRB1 bölgesindeki KOBİ’lerde bir uygulama, Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4 (1), 35-54.
• Harada, N. (2005). Potential entrepreneurship in Japan. Small Business Economics, 25, 293-304.
• Hassan, A., Saleem, I., Anwar, I., & Hussain, S. A. (2020). Entrepreneurial intention of Indian university students: the role of opportunity recognition and entrepreneurship education. Education+ Training, 62(7/8), 843-861.
• Highfield, R., & Smiley, R. (1987). New business starts and economic activity: an empirical investigation. International journal of industrial organization, 5(1), 51-66.
• Huck, S.,W. (2009). Statistical misconceptions. New York: Routledge.
• Jerusalem, M. & R. Schwarzer (1992) “Self-Efficacy As Resource Theory in Stress Appraisal Process” in R. Schwarzer (Ed.) Self-Efficacy: Thought Control of Action, Hemisphere: Washington DC, 195-213.
• Kalaycı, S. (2009). SPSS uygulamalı çok değiskenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karcıoğlu, F., & Balkaya, E. (2018). Üniversite son sınıf öğrencilerinde işsizlik kaygısı ve girişimcilik niyeti ilişkisi: TRA1 bölgesi örneği. İş, Güç: The Journal of Industrial Relations & Human Resources, 20(3), 95-120.
• Kıcır, B. (2017). Eğitimli genç işsizliği üzerinden işsizlik kaygısına bir bakış. Çalışma ve Toplum, 3(54), 1369-1396.
• Kimzan, F. Ö., & Sönmez, H. (2023). Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi öğrencilerinin işsizlik kaygısı ve girişimcilik eğilimi ilişkisinin incelenmesi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 9(1), 62-91.
• Koe, W. L. (2016). The relationship between Individual Entrepreneurial Orientation (IEO) and entrepreneurial intention. Journal of Global Entrepreneurship Research, 6, 1-11.
• Koellinger, P. D., & Roy Thurik, A. (2012). Entrepreneurship and the business cycle. Review of Economics and Statistics, 94(4), 1143-1156.
• Korkmazer, F. (2020). Üniversite öğrencilerinin işsizlik kaygısı algılarının incelenmesi. Business Economics and Management Research Journal, 3(2), 141-152.
• Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and psychological measurement, 30(3), 607-610.
• Krueger, N. (1993). The impact of prior entrepreneurial exposure on perceptions of new venture feasibility and desirability. Entrepreneurship theory and practice, 18(1), 5-21.
• Krueger, N. F., & Carsrud, A. L. (1993). Entrepreneurial intentions: Applying the theory of planned behaviour. Entrepreneurship & regional development, 5(4), 315-330.
• Kumar, R., & Shukla, S. (2022). Creativity, proactive personality and entrepreneurial intentions: examining the mediating role of entrepreneurial self-efficacy. Global Business Review, 23(1), 101-118.
• Kuratko, D. F. (2005). The emergence of entrepreneurship education: Development, trends, and challenges. Entrepreneurship theory and practice, 29(5), 577-597.
• Liñán, F., & Chen, Y. W. (2009). Development and cross–cultural application of a specific instrument to measure entrepreneurial intentions. Entrepreneurship theory and practice, 33(3), 593-617.
• Linn, M. W., Sandifer, R., & Stein, S. (1985). Effects of unemployment on mental and physical health. American journal of public health, 75(5), 502-506.
• Liu, X., Lin, C., Zhao, G., & Zhao, D. (2019). Research on the effects of entrepreneurial education and entrepreneurial self-efficacy on college students’ entrepreneurial intention. Frontiers in psychology, 10, 869.
• Lök S, İnce A., & Lök N. (2008). Beden Eğitimi Spor Yüksekokulu özel yetenek sınavına girecek adayların kaygı durumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 121-131.
• Luszczynska, A., Scholz, U., & Schwarzer, R. (2005). The general self-efficacy scale: multicultural validation studies. The Journal of psychology, 139(5), 439-457.
• McClelland, D. C., & Mac Clelland, D. C. (1961). Achieving society (Vol. 92051). Simon and Schuster.
• Morgan, G. A., Leech, N. L., Gloeckner, G. W. ve Barret, K. C. (2004). SPSS for introductory statistics: Use and interpretation. Second Edition. London: Lawrance Erlbaum Associates Publishers.
• Newman, A., Obschonka, M., Schwarz, S., Cohen, M., & Nielsen, I. (2019). Entrepreneurial self-efficacy: A systematic review of the literature on its theoretical foundations, measurement, antecedents, and outcomes, and an agenda for future research. Journal of vocational behavior, 110, 403-419.
• Nguyen, C. (2017). Entrepreneurial intention of international business students in Viet Nam: A survey of the country joining the Trans-Pacific Partnership. Journal of Innovation and Entrepreneurship, 6(1), 1-13.
• Örücü, E., & Hasırcı, I. (2022). Çalışanların yaşam tatmini ve öz yeterlilik algısının girişimcilik eğilimlerine etkisi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(1), 246-258.
• Özder, H., Birinci, M., Zaifoğlu, P., & Işiktaş, S. (2018). Okulöncesi ve sınıf öğretmeni adaylarının işsizlik kaygılarına ilişkin bir ölçek geliştirme çalışması. Is, Güc: Endüstri İliskileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 20(2), 43-56.
• Özler, N. D. E., Giderler, C., & Baran, H. (2017). Öz yeterlilik ve kontrol odağının bireylerin girişimcilik niyeti üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(13), 736-747.
• Pajares, F. (2006). Self-efficacy during childhood and adolescence. Self-efficacy beliefs of adolescents, 5, 339-367.
• Qiao, X., & Huang, J. H. (2019). Effect of college students’ entrepreneurial self-efficacy on entrepreneurial intention: career adaptability as a mediating variable. International Journal of Educational Methodology, 5(3), 305-313.
• Saeed, S., Yousafzai, S. Y., Yani‐De‐Soriano, M., & Muffatto, M. (2015). The role of perceived university support in the formation of students' entrepreneurial intention. Journal of small business management, 53(4), 1127-1145.
• Santos, S. C., & Liguori, E. W. (2020). Entrepreneurial self-efficacy and intentions: Outcome expectations as mediator and subjective norms as moderator. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 26(3), 400-415.
• Saraih, U. N., Aris, A. Z. Z., Mutalib, S. A., Ahmad, T. S. T., Abdullah, S., & Amlus, M. H. (2018). The influence of self-efficacy on entrepreneurial intention among engineering students. In MATEC Web of Conferences (Vol. 150, p. 05051). EDP Sciences.
• Shane S. (2012). Reflections on the 2010 AMR decade award: Delivering on the promise of entrepreneurship as a field of research. Academy of Management Review, 37, 10–20.
• Shane, S., & Venkataraman, S. (2000). The promise of entrepreneurship as a field of research. Academy of Management Review, 25, 217–226.
• Shirokova, G., Osiyevskyy, O., & Bogatyreva, K. (2016). Exploring the intention–behavior link in student entrepreneurship: Moderating effects of individual and environmental characteristics. European Management Journal, 34(4), 386-399.
• Smári, J., Arason, E., Hafsteinsson, H., & Ingimarsson, S. (1997). Unemployment, coping and psychological distress. Scandinavian Journal of Psychology, 38(2), 151-156.
• Surat, A., & Ceran, D. (2020). Üniversite öğrencilerinin işsizlik kaygısı. ISPEC Journal of Social Sciences & Humanities, 4(3), 145-166.
• Şeşen, H., & Basım, H. N. (2012). Demografik faktörler ve kişiliğin girişimcilik niyetine etkisi: Spor bilimleri alanında öğrenim gören üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Ege Akademik Bakış, 12, 21-28.
• Taşğın, Ö., Bozgeyikli, H., & Boğazlıyan, E. E. (2017). Üniversiteli gençlerin işsizlik kaygilari ile psikolojik dayanikliliklari arasindaki ilişki. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 6(16), 551-567.
• Tayfun, A. N. T., & Korkmaz, A. (2016). Üniversite öğrencilerinde işsizlik kaygısı: Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencileri üzerinde bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(17), 534-558.
• Tayfur, Ö. (2006). Antecedents of Feedback Seeking Behavior (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tuncer, M., & Tanaş, R. (2022). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin iş bulma kaygıları, girişimcilik özellikleri ve genel not ortalamaları arasındaki ilişkiler. Turkish Journal of Educational Studies, 9(3), 501-519.
• Udayanan, P. (2019). The role of self-efficacy and entrepreneurial self-efficacy on the entrepreneurial intentions of graduate students: A study among omani graduates. Entrepreneurial Business and Economics Review, 7(4), 7-20.
• Van Gelderen, M., Brand, M., Van Praag, M., Bodewes, W., Poutsma, E., & Van Gils, A. (2008). Explaining entrepreneurial intentions by means of the theory of planned behaviour. Career development international, 13(6), 538-559.
• Van Praag, C. M., & Versloot, P. H. (2007). What is the value of entrepreneurship? A review of recent research. Small Business Economics, 29(4), 351-382.
• Wickham, P. A. (2006). Strategic entrepreneurship. London: Pearson education.
• Wood, M., McKinley, W., & Engstrom, C. L. (2013). Endings and visions of new beginnings: the effects of source of unemployment and duration of unemployment on entrepreneurial intent. Entrepreneurship Research Journal, 3(2), 171-206.
• Wood, R., & Bandura, A. (1989). Social cognitive theory of organizational management. Academy of management Review, 14(3), 361-384.
• Yaşaroğlu, C. & Arı, F. (2021). “Üniversite Öğrencilerinin Kalkınma ve İhtisaslaşma Programı Hakkındaki Farkındalıklarının İncelenmesi” içinde C. Yaşaroğlu (Ed.). Pilot Üniversiteye İlişkin Paydaş Görüşleri II: Bingöl Üniversitesi Örneği, Eğitim Yayınevi: Konya, 87-99.
• Yeşilay, A. (1996). Genelleştirilmiş öz yetki beklentisi. http://userpage.fu-berlin.de/~health/turk.htm (erişim tarihi: 22.12.2022).