Kamu Mali Yönetiminde Değişim ve Sayıştay’ın Performans Denetimi Yetkisinin Gelişimi

Yıl 2019, , 29 - 47, 30.08.2019

Fevzi Kaçer

https://doi.org/10.33399/biibfad.516336

Cited By: 2

Öz

Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu
kaynaklarını kullanırken, gerçekleştirmiş oldukları iş ve işlemlerinin sadece
mevzuata uygunluk, doğruluk ve düzenlilik yönlerinden denetlenmesi günümüzde
artık yeterli görülmemektedir. Aynı zamanda bu kaynakların verimli, etkili ve
tutumlu bir şekilde hesap verme sorumluluğu kapsamında kullanılması, sadece
girdilere değil, çıktı ve sonuçlara odaklanan bir denetimi gerekli kılmaktadır.
Bu bağlamda gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler açısında kamu mali yönetimi
reformları kapsamında performans denetimi gündeme gelmiştir. Ülkemizde de kamu
mali yönetimi alanında yapılan reformlar sonucunda Sayıştay Başkanlığı dış
denetim kapsamında kamu idarelerine yönelik performans denetimi yapma yetkisine
sahip olmuştur. 

Bu çalışmada; kamu mali yönetimi
alanındaki değişim ve dönüşümlere kısaca değinilmiş ve performans denetimi
incelenmiştir. Bu kapsamda Sayıştay’ın performans denetim yetkisi tarihsel
süreç içinde ele alınmıştır. Ayrıca yapılan yasal düzenlemeler ve bu
düzenlemelerde Sayıştay’ın performans denetimi yetkisinin gelişimi ele
alınmıştır. Sayıştay’ın yapmış olduğu performans denetimi kapsamında
verimlilik, etkililik ve tutumluluk (VET) denetimi yapamadığı sadece performans
bilgisi denetimi yaptığı tartışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Performans denetimi, Sayıştay, Kamu mali yönetimi, Dış denetim

Change In Publıc Fınancıal Management And The Development Of Turkısh Court Of Accounts’ Audıt Authorıty Of Performance

Öz

The auditing of the public institutions and organization
regarding to the compliance with the legislation, accuracy and regularity is no
longer sufficient, for using public resources, completed work and transactions.
Besides, the use of these resources in an efficient, effective and frugal way
of accountability requires an audit that focuses not only on inputs but on
output and results. As a result of the reforms carried out in the field of
public financial management in our country, Turkish Court of Accounts (TCA) has
the authority to conduct performance audits for public administrations within
the scope of external audit.

In this study; changes and transformations in the field of
public financial management are briefly mentioned and performance audit is
examined. In this context, the audit authority of the TCA  has been dealt with in the historical
process. In addition, the legal arrangements and the development of the audit
power of the TCA in these regulations are discussed. It is concluded that
Turkish Court of Accounts (TCA) has not been able to conduct an audit of  economic, efficiency and effectiveness  (3E) within the scope of performance audits;
but only audit of performance information.

Anahtar Kelimeler

Performance audit, , Turkish Court of Accounts, Public financial management, External audit

Kaynakça

• Akgündüz, A. (1997). Arşiv Belgeleri Işığında Sayıştay Tarihi, Sayıştay Yayınları, Ankara.
• Akyel, R. ve Köse, H. Ö. (2010). “Kamu Yönetiminde Etkinlik Arayışı: Etkin Kamu Yönetimi İçin Etkin Denetimin Gerekliliği”. Türk İdare Dergisi, 466, s. 9-45.
• Balyemez, A. S. (2017). “Türkiye’de Neoliberal Dönüşüm Kapsamında Yapılan Düzenlemeler Çerçevesinde Kamu İdareleri ve Özel Sektör İşletmelerinin Bağımsız Dış Denetimi”. LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), s. 92-132.
• Balyemez, A. S. (2018). “Sayıştay Performans Denetimlerinin Uygulama ve Sonuçları Üzerine Bir Tartışma”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(2) , s. 276-311.
• Candan, E. (2007). Türk Bütçe Sisteminde Performans Denetimi, T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayını, Ankara.
• DPT (2000). Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması ve Mali Saydamlık Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
• ECA (2017). “Performance Audit Manual”, https://www.eca.europa. eu/Lists/ECADocuments/PERF_AUDIT_MANUAL/PERF_AUDIT_MANUAL_EN.PDF, (Erişim: 20.03.2019)
• Ergen, Z. (2016). “Kamu Mali Yönetiminde Yeniden Yapılanma: Muhasebe-İ Umumiye Kanunundan 5018 Sayılı Kanuna Bütçe ve Harcama Usullerinde Dönüşüm”. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 8(1), s. 93-115.
• Hood, C. (1991). “A Public Management For All Seasons?”. Public Administration, 69(1), s. 3-19.
• Falay, N.(1997). “Denetim, Verimlik/Etkinlik/Tutumluluk (VET) ve Sayıştay”. Sayıştay Dergisi, 25, s. 18-30.
• GAO (2011). “Government Auditing Standards: 2011 Revising”, https://www.gao.gov/assets/590/587281.pdf, (Erişim: 20.03.2019)
• INTOSAI (1977). ISSAI 1: The Lima Declaration, Austria.
• INTOSAI (2013). ISSAI 300: Fundamental Principles of Performance Auditing, Austria.
• Kaçer, F. (2017). Politika Transferi Bağlamında Türkiye’de Stratejik Planlama ve Performans Esaslı Bütçeleme, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Kaçer, F. (2018). “Politika Transferi Bağlamında Türkiye’de Kamu Mali Yönetimi Reformunun Başarısının Değerlendirilmesi”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, s. 121-134.
• Khan, M.A. (1995). “Yeni Başlayanlar İçin Denetime Giriş”. (Çeviren Faruk Eroğlu), Sayıştay Dergisi, 19, s. 15-30.
• Köse, H.Ö. (2007). Dünyada ve Türkiye’de Yüksek Denetim, Sayıştay Yayınları, Ankara.
• Kubalı, D. (1998). Performans Denetimi: Kavramlar, İlkeler, Metodoloji ve Uygulamalar, Sayıştay Yayınları, Ankara.
• Mury, L. G. (2018). “Performance Audits Focused on the Principle of Effectiveness: An Overview of Public Audit Agencies”. Applied Finance and Accounting, 4(2), s. 45-54.
• Özer, H. (1997). Kamu Kesiminde Performans Denetimi ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, Sayıştay Yayını, Ankara.
• Polat, N.(2006). Saydamlık, Hesap Verme Sorumluluğu ve Denetim, Coşkun Can Aktan (Ed.). Kamu Mali Yönetiminde Stratejik Planlama ve Performans Esaslı Bütçeleme, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Pretorius, C. ve Pretorius, N.(2009). Public Financial Management Reform Literature Review, Department For International Development, London.
• Sayıştay Başkanlığı (2010). T.C. Sayıştay Başkanlığı 2009 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara.
• Sayıştay Başkanlığı (2012). Kuruluşundan Cumhuriyet’e Sayıştay Tarihi, T.C. Sayıştay Başkanlığı 150. Kuruluş Yıl Dönümü Yayınları (No:4), Ankara.
• Waring, C. G., ve Morgan, S. L. (2007). Public Sector Performance Auditing in Developing Countries. Public Sector Governance and Accountability Series: Performance ccountability and Combating Corruption. Washington, DC, USA: The International Bank for Reconstruction and Development/The World Bank.