Avrupa’da Müslüman Kimliği Üzerinden Yükselen Krizler: Karikatür ve Başörtüsü Krizleri

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 73 - 92, 27.12.2019

Caner Övsan Çakaş

https://doi.org/10.33399/biibfad.579549

Cited By: 2

Öz

Günümüzde
Avrupa’da yaşayan ve çoğunluğu 1960’lı yıllardan itibaren göçmen işgücü olarak
Avrupa’ya gelen Müslüman azınlığın Avrupa’da kalıcı bir hale geldiği
görülmektedir. Çoğu Avrupa ülkesinde Müslüman göçmen nüfus üçüncü nesline
ulaşmıştır. Söz konusu üçüncü nesil ise ilk neslin aksine gerek bulundukları
ülkelerin ana dillini bilmeleri gerekse Avrupa’da doğup büyümeleri nedeniyle
kamusal alanda kendi kimliklerini temsil etme konusunda çok daha aktif bir rol
oynamaktadır. Bu kamusal alanda temsil girişimi ise Avrupa’da ev sahibi toplum
ile Müslüman göçmenler arasında farklı dünya görüşlerine sahip olmanın neden
olduğu bir dizi toplumsal krizin ortaya çıkması ile sonuçlanmıştır. Bu
çalışmada Başörtüsü ve Karikatür Krizleri mercek altına alınarak Avrupa
toplumunun oryantalist önyargıların etkisinde kalan bakış açısının analiz
edilmesi amaçlanmıştır. Bu minvalde her iki krizin altında yatan ideolojik ve
kültürel nedenlere değinilmiştir. Çalışmada ayrıca Avrupa toplumunda farklı
anlayış biçimlerine yol açan söz konusu ideolojik ve kültürel nedenlerin
içeriği üzerinde de durulmuştur. Çalışmanın sonucunda her iki krizinde
temelinde kronikleşmiş oryantalist bakış açısı sonucunda Avrupa toplumunda
ortaya çıkan toplumsal bir anlayış ve empati eksikliği olduğu kanısına varılmıştır.
Bahse konu anlayış ve empati eksikliğinin de toplumlar arası iletişim ve diyalog
ortamının kurulmasını önlediği değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Avrupa, Müslüman Göçmenler, Karikatür Krizi, Başörtüsü Krizi

Crisis Rising Over Muslim Identity In Europe: Cartoon And Headscaft Crisis

Öz

The Muslim minority, now living in Europe and coming from the 1960s as a migrant labor, has become permanent. In most European countries, the Muslim immigrant population has reached the third generation. The third generation, in contrast with the first generation, plays a much morea ctive role in representing their identity in the public sphere as a result of their knowledge of native language and their born and growth in Europe. The attempted representation in this public sphere resulted in the emergence of a series of social crises caused by having different World views between the host community and Muslim immigrants in Europe. In this study, it was aimed to analyze the headscarf and cartoon crisis. In this respect, the ideological and cultural reasons that underlie both crises have been examined in view of the perspectives of European society and Muslim immigrants. The study also focused on the content of these ideological and cultural reasons that led to different forms of understanding in both communities. As a result of thes tudy, it was concluded that there is a mutual lack of social understanding and empathy in both crises. This lack of understanding and empathy also prevented the breakdown of inter-communal prejudices and the establishment of a dialogue environment.

Anahtar Kelimeler

Europe, Muslim Migrants, Cartoon Crisis, Headscarf Crisis

Kaynakça

• Assad, T.A. (2009). Free Speech, Blasphemy, and Secular Critism, Berkeley, California University Press.
• Auslander, L. (2009). “Bavarian Crucifixes and French Headscarves. Religious Signs and the Postmodern European State”. Cultural Dynamics, 12/3, s. 283-309.
• Atikkan, Z. (2014). Avrupa Benim: Batı Avrupa’da Aşırı Sağın Yükselişi, İstanbul, Metis Yayınları.
• Aydın, S.M. (2016). Siyasetin Aynasında Kültür ve Medeniyet. İstanbul, Kapı Yayınları.
• Azmeh, A. (2000). Oryantalizmin Eklemlendirilmesi, Huseyin, A.; Olson, R. ve Kureşi, C. (Ed.). Oryantalistler ve İslamiyaçılar: Oryantalist İdeolojinin Eleştirisi, İstanbul: İnsan Yayınları, 2000, s. 229-258.
• Azmeh, A. (2017). İslamlar ve Moderniteler, çev. Elçin Gen. İstanbul, İletişim Yayınları.
• Balcı, K. (2012). “Evrilen Bir Gerçeklik Olarak İslamofobi”. Dipnot 9(1), s. 71-89.
• Balibar, E. (2008). Biz, Avrupa Halkı?: Ulus Aşırı Yurttaşlık Üzerine Düşümünler, çev. Kutlu Tunca, İstanbul, Aralık Yayınları.
• Balta, D. A. (2014). Modernite İçinde Bir İnanç Deneyimi: Örtünme, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bulut, Y. (2016). Oryantalizmin Kısa Tarihi, İstanbul, Küre Yayınları.
• Dominique, A. (2015). (2015, 24 Şubat). Français de souche’: Hollande reprend une expression qui fâche. Libération, (Çevrimiçi kaynak). http://www.liberation.fr/politiques/2015/02/24/francais-de-souche-hollande-reprend-une -expression-qui-fache_120911(Erişim tarihi: 12 Aralık 2018).
• Flemming, R. (2006). Why I Published Those Cartoons, Washington Post. (Çevrimiçi kaynak). http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/02/17/AR2006021702499.html (Erişim tarihi: 25 Ocak 2018).
• Göknel, E. (2015). Düşman’dan Terörist’e: İslam Düşmanlığının Terörizme Dönüşme Tarihi, İstanbul, Kaneş Yayınları. Göle, N. (2010). İç İçe Girişiler: İslam ve Avrupa, İstanbul, Metis Yayıncılık.
• Göle, N. (2011). Islam in Europe: The Lure of Fundamentalism and the Allure of Cosmopolitanism, Londra, Markus Wiener Publisher.
• Göle, N. (2015). Gündelik Yaşamda Avrupalı Müslümanlar: Avrupa Kamusal Alanındaki İslam İhtilafları Üzerine Bir Araştırma, çev. Zehra Cunillera. İstanbul, Metis Yayıncılık.
• Hansen, L. (2011). “The Politics of Securitization and the Muhammad Cartoon Crisis. A Post-Structuralist Perpective”. Security and Dialogue 42(4), s. 357-369.
• Haritaworn, J. (2012). “Women’s Rights, Gay Rights and Anti-Muslim Racism in Europe: Introduction”. European Journal of Woman Studies 19(1), s. 73-78.
• Hervik, P. (2011). The Annoying Difference: The Emergence of Danish Neonationalism, Neoracism and Populism in the Post-1989 World, New York, Berghahn Books.
• Hourani, A. (2010). Batı Düşüncesinde İslam, çev. Celal A. Kanat. İstanbul, Doruk Yayınları.
• Ilgaz, T. (2005). Avrupa’da Türban Tartışmaları: Avrupa’da Laiklik, Demokrasi, İslam Tartışmaları ve Stasi Raporu, İstanbul,Paragraf Yayınevi.
• Juss, S. (2015). “Burqa-Bashing and Charlie Hebdo Cartoons”. King’s Law Journal 26(1), s. 27-43.
• Kalın, İ. (2018). Barbar, Modern, Medeni: Medeniyet Üzerine Notlar, İstanbul, İnsan Yayınları.
• Kalın, İ. (2016). Ben, Öteki ve Ötesi: İslam – Batı İlişkileri Tarihine Giriş, İstanbul, İnsan Yayınları.
• Kaya, A. (2016). İslam, Göç ve Entegrasyon: Güvenlikleştirme Çağı, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Knight, J.G,; Mitchell, B. S ve Gao, H. (2009). “Riding Out the Muhammad Cartoons Crisis. Contrasting Strategies and Outcomes”. Long Range Planning, 42(1), s. 6-22.
• Kristeva, J. (1993). Nations Without Nationalism, ing.çev. Leon S. Roudiez. New York, Colombia University Press.
• Kureşi, C. (2000). “İyi Niyetli Tarafgirlik: Kenneth Cragg Üzerine Bir Deneme’’, Huseyin, A.; Olson, R. ve Kureşi, C. (Ed.). Oryantalistler ve İslamiyaçılar: Oryantalist İdeolojinin Eleştirisi, İstanbul: İnsan Yayınları, 2000, 143-203.
• Lean, N. (2015). İslamofobi Endüstrisi, çev. İbrahim Yılmaz. Ankara,DİP Yayınları.
• Lindekilde, L,; Mouritsen, P. ve Barrero, R. (2009). “The Mohammad Cartoons Controversy in Comparative Perpective”. Ethnicities 9/3,s.705-739.
• Mehmetoğlu, E. (2015). Salman Rüşdi: Şeytan Ayetleri ve Diğer Yasaklı Kitaplar, İstanbul, Gece Kitaplığı.
• Moddod, T. (2009). “The Mohammad Cartoons and Multicultural Democracies”. Ethinicities, 9/3, s. 291-313.
• Pruett, G. E. (2000). “İslam ve Oryantalizm”, Huseyin, A.; Olson, R. ve Kureşi, C. (Ed.). Oryantalistler ve İslamiyaçılar: Oryantalist İdeolojinin Eleştirisi, İstanbul: İnsan Yayınları, 2000, 61-113.
• Ramazan, T. (2005). Avrupalı Müslüman Olmak, çev. Ayşe Meral. İstanbul, Anka Yayınları.
• Rytter, M. ve Pedersen, M. H. (2014). “A Decade of Suspicion: Islam and Muslims in Denmark After 9/11”. Ethnic and Racial Studies, 37(1)3, s. 2303-2321.
• Said, W. E. (2010). Şarkiyatçılık: Batı’nın Şark Anlayışları. çev. Berna Ülner. İstanbul, Metis Yayınları.
• Said, W. E. (2008). Medya’da İslam: Gazeteciler ve Uzmanlar Dünyaya Bakışımızı Nasıl Belikliyor, çev. Aysun Babacan. İstanbul, Metis Yayınları.
• Scott, J. W. (2012). Örtünmenin Siyaseti, çev. Merve Tabur. İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Taylor, C. (2014). Seküler Çağ, çev. Dost Körpe. İstanbul,Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Yazır, H. (2011). Kur’an-ı Kerim ve Yüce Meali. İstanbul, Kur’an Dünyası Yayınları.
• Yeğenoğlu, M. (2016). Avrupa’da İslam, Göçmenlik ve Konukseverlik, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Zemni, S. (2011).“The Shaping of Islam and Islamofobia in Belgium”. Race and Class, 53(1), s. 28-44.