Akademisyenlerin İzlenim Yönetimi Taktiklerinin İş Performansı Üzerindeki Etkisi: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Örneği

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 57 - 76, 30.12.2024

Şerif Durmuş

https://doi.org/10.33399/biibfad.1462089

Öz

Araştırmada, akademisyenlerin izlenim yönetimi taktiklerinin (İYT) iş performansları üzerindeki etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesinde (KMÜ) görev yapan akademisyenler (N=869) oluşturmaktadır. Tüm evrene ulaşılması hedeflenmiştir. Ulaştırılan anket formların 173’ünden geri dönüş alınmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS ve AMOS programları kullanılmıştır. Analiz sonucunda izlenim yönetiminin (İY) iş performansını anlamlı bir şekilde etkilemediği görülmüştür. İzlenim yönetimi taktiklerinden biri olan “kendini örnek bir personel gibi göstermeye çalışma taktiği”nin iş performansı üzerinde negatif etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Akademisyenlerin en çok “niteliklerini tanıtarak kendini sevdirmeye çalışma” taktiğine en az “kendi önemini zorla fark ettirmeye çalışma” taktiğine başvurdukları saptanmıştır. Ayrıca akademisyenlerin izlenim yönetimine ilişkin görüşlerinin cinsiyet, çalışma yılı ve yaş grupları açısından farklılık göstermediği tespit edilmiştir. İYT’lerden sadece “işine sahip çıkmaya çalışma” taktiğinin yaş grupları açısından farklılık gösterdiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Akademisyen, İzlenim Yönetimi Taktikleri, İş Performansı

The Effect of Academicians' Impression Management Tactics on Job Performance: The Case of Karamanoğlu Mehmetbey University

Öz

The research aims to reveal the effect of academicians' impression management tactics (IMT) on their job performance. The study population consists of academicians (N=869) working at Karamanoğlu Mehmetbey University (KMÜ). It was tried to reach the whole universe, but 173 questionnaire forms were returned due to the heavy workload of academicians and reluctance to participate in the survey. SPSS and AMOS programs were used to analyze the data. As a result of the analysis, it was seen that impression management (IM) did not significantly affect job performance. One of the impression management tactics, "the tactic of trying to show oneself as an exemplary employee" was found to have a negative effect on job performance. It was found that academicians mostly used the tactic of "trying to make themselves liked by introducing their qualifications" and least used the tactic of "trying to make them realize their importance by force". In addition, it was determined that academicians' perceptions on impression management did not differ in terms of gender, years of employment, and age groups. It was found that only the tactic of "trying to keep your job" among the IMMs differed in terms of age groups.

Anahtar Kelimeler

Academician, Impression Management Tactics, Job Performance

Kaynakça

• Al-Shatti, E., & Ohana, M. (2021). Impression management and career related out comes: A systematic literatüre review. Frontiers in psychology, 12, 701694.
• Akdoğan, A.A., ve Aykan, E. (2008). İzlenim yönetimi taktikleri: Erciyes Üniversitesinde görev yapan akademisyenlerin izlenim yönetimi taktiklerini belirlemeye yönelik bir uygulama. Istanbul Management Journal, 19(60), 6-21.
• Akgün, T. (2009). İzlenim yönetimi taktikleri ile iş performansı değerleme puanları arasındaki ilişki: bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akyavuz, E. K. ve Karadağ, S. (2019). Öğretmenlerin izlenim yönetim taktiklerinin belirlenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(18), 68-87.
• Basım, N., Tatar, İ. ve Şahin, N. H. (2006). Çalışma yaşamında izlenim yönetimi: bir ölçek uyarlama çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 9 (18), 1-17.
• Basım, H. N. ve Tatar, İ. (2006). Kamuda izlenim yönetimi: karşılaştırmalı bir çalışma. Amme İdaresi Dergisi, 39 (4), 225-244.
• Bolino, M., Long, D., & Turnley, W. (2016). Impression management in organizations: Critical questions, answers, and are as for future research. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 3, 377-406.
• Bolino, M. C., Varela, J. A., Bande, B., & Turnley, W. H. (2006). The impact of impression‐management tactics on supervisor ratings of organizational citizenship behavior. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 27(3), 281-297.
• Bolino, M. C., &Turnley, W. H. (2003). Counter normative impression management, like ability, and performance ratings: The use of intimidation in an organizational setting. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 24(2), 237-250.
• Bolino, M. C. & Turnley, W. H. (1999). Measuring impression management in organizations: a scale development based on the jones and pittman taxonomy. Organizational Research Methods, 2 (2), 187-206.
• Bozeman, D. P., & Kacmar, K. M. (1997). A cybernetic model of impression management processes in organizations. Organizational behavior and human decision processes, 69(1), 9-30.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: temel kavramlar ve ölçek geliştirme kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
• Chin, W. R. (2006). The Role of Impression Management in Goal Setting”, A thesis presented to the University of Waterloo in fulfillment of the thesis requirement for the degree of Master of Applied Science in Management Sciences. Waterloo, Ontario, Canada.
• Çiçek, I. (2021). A new consequence of leader-member-exchange: impression management tactics. Öneri Dergisi, 16(56), 740-768.
• Çöl, G. (2008). Algılanan güçlendirmenin işgören performansı üzerine etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 35-46.
• Dalmış, A. B. (2021). İzlenim yönetimi taktiklerinde bireysel performans algısının rolü: kamuda bir araştırma. İş ve İnsan Dergisi, 8(1), 49-58.
• Dehon, C., Weems, C. F., Stickle, T. R., Costa, N. M., & Berman, S. L. (2005). A cross-sectional evaluation of the factorial invariance of anxiety sensitivity in adolescents and young adults. Behaviour Research and Therapy, 43(6), 799-810.
• Gilmore, D. C. & Ferris, G. F. (1989). The effects of applicant impression management tactics on interviewer judgements. Journal of Management, 15(4), 557–564.
• Giri, V. N., ve Pavan Kumar, B. (2010). Assessing the impact of organizational communication on job satisfaction and job performance. Psychological Studies, 55, 137-143.
• Goffman, E. (1959). The presentation of self in everyday life. New York: Anchor Books Double Day.
• Göker, A. M., & Sağsan, M. (2019). Çatışma ve izlenim yönetiminin iş performansına etkisi: kktc turizm sektörü üzerine bir alan çalışması. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(2), 20-37.
• Gliner, J. A., Morgan, G. A., & Leech, N. L. (2017). Research methods in applied settings: an integrated approach to design and analysis. New York, NY: Routledge.
• Guadagno, R.E., & Cialdini, R.B. (2007). Gender Differences in Impression Management in Organizations: A Qualitative Review. Sex Roles. 56, 483-494.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe-yöntem-analiz. Seçkin Yayıncılık.
• Ispas, D., Iliescu, D., Ilie, A., Sulea, C., Askew, K., Rohlfs, J. T., & Whalen, K. (2014). Revisiting the relationship between impression management and job performance. Journal of Research in Personality, 51, 47-53.
• Jex, S. M. (2002). Organizational psychology: a scientist-practitioner approach. New York: John Willey & Sons.
• Jones, E. E., & Pittman, T. S. (1982). Toward a general theory of strategic self-presentation. J. Suls (Ed.). Psychological perspectives on the self in (Vol. 1, 231-262). Hillsdale, N.J.: Lawrence Erlbaum Associates.
• Harris, K., Gallagher, V. C. & Rosii, A. M. (2013). Impression management (IM) behaviors, IM culture, and job outcomes. Journal of Managerial Issues, 25 (2), 154-171.
• Haqiqi, I. I., & Hertina, D. (2022). Impression management and work motivation in improving employee performance pt. Enseval Putera Megatrading, Tbk Bandung. Kontigensi: Jurnal Ilmiah Manajemen, 10(1), 132-139. Hobfoll, S.E., (1989). Conservation of resources: a new attempt at conceptualizing stress. American Psychologist, 44 (3), 513-524.
• Hobfoll, S. E. (2001). The influence of culture, community, and the nested-self in the stress process: advancing conservation of resources theory. Applied Psychology, 50(3), 337-421.
• Hogan, J., & Holland, B. (2003). Using theory to evaluate personality and job-performance relations: a socioanalytic perspective. Journal of applied psychology, 88(1), 100.
• Hogan, J., Rybicki, S. L., Motowidlo S. J. & Borman, W. C. (1998). Relations between contextual performance, personality, and occupational advancement. Human Performance, 11:2-3, 189-207.
• Hogan, R. & Shelton, D. (1998). A socioanalytic perspective on job performance. Human Performance, 11 (2/3), 129-144.
• Hou, F. I., Wu, Y. L., Li, M. H., ve Huang, W. Y. (2021). Physiotherapist’job performance, impression management and organizational citizenship behaviors: An analysis of hierarchical linear modeling. Plos one, 16(5), 1-11.
• Katz, D. ve Kahn R. L. (1966). The social psychology of organizations. New York: John Wiley and Sons.
• Khalaf, G. S. (2024). Karabük Üniversitesinde görev alan idari personelin izlenim yönetimi davranışları ile örgütsel adalet algısı arasındaki farkın incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Karabük Üniversitesi. Karabük.
• Kirkman, B. L., & Rosen, B. (1999). Beyond self-management: antecedents and consequences of team empowerment. Academy of Management Journal, 42 (1), 58-74.
• Leary, M. R. & Kowalsky, R. M. (1990). Impression management: A literature review and two-component model. Psychological Bulletin, 107(1), 34-47.
• Leary, M. R. (2019). Self-presentation: Impression management and interpersonal behavior. New York: Routledge.
• Meydan, C. H., & Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi amos uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Mumcu, A. (2021). İzlenim yönetimi taktiklerinin örgütsel sinizm üzerindeki etkisinde lider-üye etkileşiminin aracılık rolü. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 22(1), 151-165
• Peck, J. A., & Levashina, J. (2017). Impression management and interview and job performance ratings: A meta-analysis of research design with tactics in mind. Frontiers in psychology, 8, 201.
• Rich, B. L., Lepine, J. A., & Crawford, E. R. (2010). Job engagement: Antecedents and effects on job performance. Academy of management journal, 53(3), 617-635.
• Robie, C., Christiansen, N. D., Bourdage, J. S., Powell, D. M., & Roulin, N. (2020). Nonlinearity in the relationship between impression management tactics and interview performance. International Journal of Selection and Assessment, 28(4), 522-530.
• Rosenfeld, P., Edwards, J. E., & Thomas, M. D. (2015). Impression management. Wiley Encyclopedia of management, 1-2.
• Saruhan, Ş.C. & Özdemirci, A. (2016). Bilim, felsefe ve metodoloji. İstanbul: Beta Basım.
• Sonnentag, S. & Frese, M. (2002). Performance Concepts and Performance Theory. and Predictors. S. Sonnentag (Ed.). Psychological Management of Individual Performance in (3-26). West Sussex: John Wiley & Sons, Ltd.
• Sigler, T. H., & Pearson, C. M. (2000). Creating an empowering culture: examining the relationship between organizational culture and perceptions of empowerment. Journal of quality management, 5(1), 27-52.
• Simon, D., Kriston, L., Loh, A., Spies, C., Scheibler, F., Wills, C., & Härter, M. (2010). Confirmatory factor analysis and recommendations for improvement of the autonomy-preference-index (API). Health Expect, 13(3), 234-243.
• Talwar, S., Kaur, P., Kumar, S., Hossain, M., & Dhir, A. (2021). What determines a positive attitude towards natural food products? An expectancy theory approach. Journal of Cleaner Production, 327, 129204.
• Tatar, İ. (2006). İzlenim yönetiminde kendilik algısı ve stres: kara kuvvetlerinde bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Turnley, W. H., & Bolino, M. C. (2001). Achieving desired images while avoiding undesired images: exploring the role of self-monitoring in impression management. Journal of applied psychology, 86(2), 351.
• Tutar, H. & Altınöz, M. (2010). Örgütsel iklimin işgören performansı üzerine etkisi: ostim imalat işletmeleri çalışanları üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(02), 196-218.
• Özdamar, K. (2003). Modern bilimsel araştırma yöntemleri. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Ulukapı Yılmaz, H. (2021). Akademisyenlerin izlenim yönetimi taktiklerinin iş yaşamlarındaki yalnızlıkları üzerindeki etkisinde birey-örgüt uyumunun aracılık rolü. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi. Konya.
• Qiu, Y., Lou, M., Zhang, L., & Wang, Y. (2020). Organizational citizenship behavior motives and thriving at work: The mediating role of citizenship fatigue. Sustainability, 12(6), 22-31.
• Wayne, S. J., & Liden, R. C. (1995). Effects of impression management on performance ratings: A longitudinal study. Academy of Management Journal, 38(1), 232-260.
• Wayne, S. J., & Kacmar, K. M. (1991). The effects of impression management on the performance appraisal process. Organizational behavior and human decision processes, 48(1), 70-88.
• Weng, L. C., & Chang, W. C. (2015). Does impression management really help? A multilevel testing of the mediation role of impression management between personality traits and leader–member exchange. Asia Pacific Management Review, 20(1), 2-10.
• Williams, L. J., & Anderson, S. E. (1991). Job satisfaction and organizational commitment as predictors of organizational citizenship and in-role behaviors. Journal of Management, 17(3), 601-617.
• Vroom, V. H. (1967). Work and motivation. (3. Edition). New York: John Wiley&Sons.
• Viswesvaran, C., & Ones, D. S. (2002). Perspectives on Models of Job Performance. International Journal of Selection and Assessment, 8(4), 216-226.
• Viswesvaran, C., Ones, D. S., & Hough, L. M. (2001). Do impression management scales in personality inventories predict managerial job performance ratings?. International Journal of Selection and Assessment, 9(4), 277-289.
• Yalçınsoy, A. (2018). Algılanan örgütsel sessizlik ve işgören sessizliği davranışının işgören performansına etkisinin analizi. The Journal of Social Science, 2(3), 1-11.
• Yelboğa, A. (2006). Kişilik özellikleri ve iş performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 8(2), 196-217.
• Yıldız, D. & Uzunsakal, E. (2018). Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması ve tarımsal veriler üzerine bir uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (1), s. 14-28.
• Zivnuska, S., Kacmar, K. M., Witt, L. A., Carlson, D. S., & Bratton, V. K. (2004). Interactive effects of impression management and organizational politics on job performance. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 25(5), 627-640.