Examination of Tax Culture, Tax Awareness, and Tax Compliance Through Video-Based Interviews

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 131 - 145, 30.12.2024

Hilal Mola , Serpil Sumer Adin

https://doi.org/10.33399/biibfad.1532624

Öz

Recent studies have shown that individuals’ economic decisions are influenced by psychological factors. The aim of this study is to reveal the socio-economic and psychological effects of taxes, which are particularly vital for states’ financing of public service, on individuals. To this end, this study utilized the video-based interview method, which, at the time of writing, had not yet been used in the field of economics. With this method, the participants were shown a tax week, and the receipt of a public service announcement and were then asked questions regarding the content of the video and taxes. In accordance with the semi-structured interview method, the opinions expressed by individuals about taxes and what should be done to increase tax compliance were presented. Additionally, through the inclusion of cognitive biases, a factor that has gained a significant place in the branch of behavioral economics, the study addresses tax compliance within the scope of behavioral economics.

Anahtar Kelimeler

Tax compliance, behavioral economics, video-based ınterview

Vergi Kültürü, Vergi Bilinci ve Vergi Uyumunun Video Tabanlı Mülakatla İncelenmesi

Öz

Son zamanlarda yapılan çalışmalar, bireylerin ekonomik kararlarında psikolojik faktörlerden etkilendiğini göstermiştir. Bu çalışmanın amacı, özellikle devletlerin kamu hizmetlerinin finansmanında etkili olan vergilerin bireyler üzerindeki sosyo-ekonomik ve psikolojik etkilerini ortaya koymaktır. Bu amaçla, daha önce ekonomi alanında kullanılmamış olan video tabanlı görüşme yöntemi çalışmada kullanılmıştır. Bu yöntemle, katılımcılara bir vergi haftası, kamu hizmeti duyurusu makbuzu gösterilmiş ve ardından video içeriği ve vergi hakkında sorular sorulmuştur. Yarı yapılandırılmış görüşme yöntemiyle, bireylerin vergiler ve vergi uyumunu artırmak için ne yapılması gerektiği konusundaki görüşleri ortaya konulmuştur. Ayrıca çalışmada davranışsal iktisatta önemli bir yer edinmiş olan bilişsel önyargılara yer verilerek vergi uyumu davranışsal ekonomi kapsamında ele alınmıştır. Çalışma sonucunda devletin vergi ödemeleri ile ilgili denetimlerini arttırması gerektiği, vergi ödememe suçunun devlete karşı yapılan bir suç olarak görülerek, cezalarının daha ağır bir şekilde verilmesi gerektiği ve vergi ödememe cezasının bireyler tarafından net olarak bilinmediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Vergi uyumu, davranışsal ekonomi, video tabanlı görüşme

Kaynakça

• Abdiyeva, R., Özdil, T., & Pirimbayev, C. (2015). Geçiş Ekonomilerinde Vergi Kültürü ve Etkileyen Faktörler: Kırgızistan Örneği. Bilig, 75, 43-73.
• Ahangar, R. G., Bandpey, H. K., & Rokny, H. A. (2011). An investigation into the determinant of effective factors on tax evasion (Empirical study of Iran Tax Affairs Organization). American Journal of Scientific Research, 20, 99-113.
• Akın, Z., & Urhan, B. Ü. (2015). Davranışsal oyun teorisi. İktisat ve Toplum Dergisi, 5(58), 10-16.
• Alexander, S. (2020). How ‘nudges’ can improve tax compliance. Mint. Retrieved June 14, 2022, from https://www.livemint.com/news/world/how-nudges-can-improve-taxcompliance-11598413169763.html
• Cherukupalli, R. (2010). A behavioral economics perspective on tobacco taxation. American Journal of Public Health, 100(4), 609-615.
• Christiansen, V. (1980). Two comments on tax evasion. Journal of Public Economics, 13(3), 389-393.
• Çataloluk, C. (2008). Vergi karşısında mükelleflerin tutum ve davranışları. The Journal of Selcuk University Social Sciences Institute, 20, 213-228.
• Çelebi, K. (2000). Kamu maliyesi analizi. Emek Press and Publishing.
• Çiftçi, T. E. (2020). Türk vergi hukukunda uzlaşma müessesesinin vergi cezalarının caydırıcılığı üzerindeki etkisi hakkında bir değerlendirme. Osmaniye Korkut Ata University Journal of Economics and Administrative Sciences, 4(2), 94-106.
• Didinmez, İ. (2018). Davranışsal iktisat perspektifinden vergi uyum analizi (Doctoral dissertation). Hacettepe University Graduate School of Social Sciences, Department of Public Finance.
• Gaber, S., & Gruevski, I. (2018). The influence of tax culture in improving the tax compliance. Journal of Economics, 3(2), 80-88.
• Gencel, U., & Kuru, E. (2012). Vergi kültürü ve vergi politikaları etkileşimi: Türkiye değerlendirmesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 10(20), 29-60.
• Gözübüyük, F. (2023). Vergiye gönüllü uyumunun sağlanmasında davranışsal kamu politikalarının kullanılması. Maliye Araştırmaları, 6, 148-160.
• Güleç, A. (2014). Demokrasinin gelişmesinde verginin rolü. Tax Inspectors Association Publication. Epamat Press and Publishing.
• Gündem, F. (2022). Türkiye’de vergi uyumu ve mekansal farklılıklar, 2013-2020. Fiscaoeconomia, 6(3), 1433-1456.
• James, S. (2012). The contribution of behavioral economics to tax reform in the United Kingdom. The Journal of Socio-Economics, 41(4), 468-475.
• Kayan, A. (n.d.). (2023) Verginin tarihsel gelişim ve sebep olduğu bazı önemli olaylar. Retrieved February 1, 2023, from https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2019/09/AhmetKAYAN.pdf
• Keat, R., & Urry, J. (2016). Bilim olarak sosyal teori. İmge Publishing House.
• Keskin, N. (2018). Vergiye yönelik mükellef tutum ve tepkileri. The Meric Journal, 2(3), 60-75.
• Khaerunnisa, I., Wiratno, A., & Luthan, E. (2016). The effect of tax morality, tax culture and good governance to taxpayers compliance. The Accounting Journal of Binangina, 1(1), 59-68.
• Kirchler, E. (2007). The economic psychology of tax behaviour. Cambridge University Press.
• Kitapcı, İ. (2016). Bilişsel psikolojinin vergi uyumuna etkisi. Journal of Finance Political & Economic Reviews, 53(611), 57-67.
• Kornhauser, M. E. (2007). Normative and cognitive aspects of tax compliance literature review and recommendations for the IRS regarding individual taxpayers. Florida Tax Review.
• Koşar, M. (2020). Vergi suçları, cezaları ve SMMM’in sorumluluğu. Mali Çözüm Dergisi, 30(157), 243-264.
• McCaffery, E., & Baron, J. (2005). The political psychology of redistribution. 52 UCLA Law Review, 1745(2005).
• Nar, M. (2015). The effects of behavioral economics on tax amnesty. International Journal of Economics and Financial Issues, 5(2), 580-589.
• Nerre, B. (2001). The concept of tax culture. Proceedings: Annual Conference on Taxation and Minutes of the Annual Meeting of the National Tax Association, 94, 288-295.
• Ogorodnikova, I. I., Pecherkina, I. F., Baksha, N. V., & Tarasova, A. N. (2020). Tax culture and trust. Brill. Retrieved September 25, 2023, from https://brill.com/view/journals/coso/19/3/article-p363_3.xml
• Özdemir, A. R., & Ayvalı, H. (2007). Vergi bilincine sahip bireylerin fiş veya fatura alma duyarlılığını etkileyen faktörler. Maliye Dergisi, 153, 51-73.
• Reut, A. V. (2019). Legal measure of overcoming tax culture shocks and tax culture lags. Masaryk University, 2(14), 77-95.
• Saban, N. (2009). Vergi hukuku (5th ed.). Beta Press and Publishing.
• Seçilmiş, E., & Didinmez, İ. (2016). Vergi reformlarının davranışsal iktisat perspektifinden değerlendirilmesi: Türkiye örneği. Bilig, 77, 203-232.
• Thaler, R. H., & Sunstein, C. R. (2008). Nudge. Yale University Press.
• Yaman, F. (2015). Kamu spotu reklamlarının sigara kullanıcıları üzerindeki etkisi: Afyonkarahisar ilinde bir uygulama. Kafkas University Journal of Economics and Administrative Sciences Faculty, 6(11), 53-66.
• Yoyal, M. (2017). Verginin tarihsel gelişiminin ve mali fonksiyonunun geçmişten günümüze değerlendirilmesi. Tax Report. Retrieved December 20, 2022, from https://vergiraporu.com.tr/upImage/org/215-1.pdf
• Yurdadoğ V., Gökbunar R. & Tunçay B. (2016). Vergi Uyumunu Belirleyen Faktörlere Genel Bir Bakış. Yönetim ve Ekonomi, 23(3). 805-816
• Yüksek, E., & Afşar, K. E. (2021). Dürtme stratejilerinin vergi uyumu üzerindeki etkisi: Türkiye’de mükellef tutumlarına yönelik bir alan araştırması. Vergi Sorunları, 399, 109-123.
• Tak, A. G. (2020). Davranışsal iktisat perspektifinden Türkiye’de vergi ahlakının değerlendirilmesi (Master’s thesis). Dokuz Eylül University, Department of Public Finance.
• Tekin, A., & Sökmen, G. Ö. (2019). Davranışsal iktisat ve vergi uyumu arasındaki ilişki üzerine genel bir değerlendirme. Eurasian Journal of Social and Economic Research, 6(5), 65-76.
• Wagner, R. E. (2007). Fiscal sociology and the theory of public finance: An exploratory essay. Edward Elgar Publishing.
• Witte, A. D., & Woodbury, D. F. (1985). The effect of tax laws and tax administration on tax compliance: The case of the U.S. individual income tax. National Tax Journal, 38(1), 1-13.