Kadın Çalışanların Yaşadığı Cam Tavan Sendromunun Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: Bankacılık Sektörü Örneği

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 84 - 95, 30.09.2024

Evrim Acar Canan Öykü Dönmez Kara

Öz

Cam tavan sendromu, kadınların kariyerlerinde belirli bir noktadan sonra üst düzey yönetim pozisyonlarına yükselmelerini engelleyen görünmez engelleri ifade eder ve genellikle kurumsal kültür, önyargılar ve cinsiyetçi liderlik beklentileri gibi faktörlerden kaynaklanır (Eagly ve Carli, 2007: 63-71). Bu sendrom, kadınların kariyer ilerlemesini zorlaştırarak, onların örgütsel bağlılık düzeylerini de düşürmektedir. Örgütsel bağlılık ise, çalışanların işlerine ve çalıştıkları kuruma olan duygusal, normatif ve devamlılık bağlılıklarını ifade eder (Meyer ve Allen, 1991: 61-89).
Kadınların işgücüne katılımı, ekonomik kalkınma ve toplumsal refah açısından büyük önem taşır. Ancak Türkiye’de kadınların iş gücüne katılım oranı, gelişmiş ülkelerin gerisinde kalmaktadır. 2022 verilerine göre, Türkiye'de kadınların iş gücüne katılım oranı %32 iken, erkeklerin iş gücüne katılım oranı %68 olarak kaydedilmiştir. Bu düşük katılım oranı, Türkiye'nin OECD ülkeleri arasında en düşük sıralamalarda yer almasına neden olmakta ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin derinleşmesine yol açmaktadır (UNFPA, 2022: 2).
Bu çalışmanın temel amacı, kadınların işyerinde karşılaştıkları engellerin iş tatminleri ve bağlılıkları üzerindeki etkilerini incelemektir. Kadınların işgücüne katılımını artırmak ve çalışma hayatında karşılaştıkları engelleri aşmak için bu sorunların kapsamlı bir şekilde ele alınması gerekmektedir. Özellikle bankacılık sektöründe kadınların karşılaştıkları cam tavan sendromu kaynaklı sorunları ve bu sorunların örgütsel bağlılık üzerindeki etkilerini inceleyerek, bu alandaki bilgi boşluğunu doldurmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Cam tavan sendromu, kadın, bankacılık sektörü.

Kaynakça

• ALLEN, N. J., ve MEYER, J. P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to The Organization. Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18.
• BARRETO, M., RYAN, M. K., ve SCHMİTT, M. T. (2009). The Glass Ceiling in The 21st Century: Understanding Barriers to Gender Equality. American Psychologist, 64(6), 501-514.
• COTTER, D. A., HERMSEN, J. M., OVADİA, S., ve VANNEMAN, R. (2001). The Glass Ceiling Effect. Social Forces, 80(2), 655-681.
• EAGLY, A. H., ve CARLİ, L. L. (2007). Women and The Labyrinth of Leadership. Harvard Business Review, 85(9), 63-71.
• GÜLER, A., HALICIOĞLU, M. B. ve TAŞĞIN, S (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• JAFAROV, N., ve KAMİLOĞLU, R. (2022). Examining The Barriers to Career Advancement for Women in The Context of The Glass Ceiling Syndrome: A Comparative Study Between The Uk And Turkey. Gender ve Society Review, 45(3), 321-339.
• KLEİN, H. J., COOPER, J. T., MOLLOY, J. C., ve SWANSON, J. A. (2001). The Assessment of Commitment: Advantages of A Unidimensional, Target-Free Approach. Journal of Applied Psychology, 86(5), 983-1001.
• MEYER, J. P., ve ALLEN, N. J. (1991). A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
• MEYER, J. P., ve ALLEN, N. J. (1997). Commitment in The Workplace: Theory, Research, and Application. Sage Publications, United Kingdom.
• RHOADES, L., ve EİSENBERGER, R. (2002). Perceived Organizational Support: A Review of The Literature. Journal of Applied Psychology, 87(4), 698-714.
• RİDGEWAY, C. L. (2011). Framed by Gender: How Gender Inequality Persists in The Modern World. Oxford University Press, United Kingdom.
• SAĞİR, M. (2020). The Impact of The Glass Ceiling Syndrome On Turnover İntention: A Study in The Banking Sector. Journal of Gender Studies, 38(4), 567-583.
• SARUHAN, Ş. C. ve ÖZDEMİRCİ, A (2016). Bilim, Felsefe ve Metodoloji, Beta Yayınları, İstanbul.
• SUBAŞI, M., ve OKUMUŞ, K. (2017). Bir Araştırma Yöntemi Olarak Durum Çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 419-426.
• United Nations Population Fund (UNFPA). (2022). Gender Equality. Erişim adresi: https://turkiye.unfpa.org/en/gender-equality, 24.05.2024.
• UTMA, N. (2019). The Invisible Barriers to Women’s Career Advancement: A Study on The Glass Ceiling Syndrome in Turkey. Journal of Women’s Studies, 35(2), 178-195.
• YILDIRIM, A., ŞİMŞEK, H. (2013) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.