Türkiye’de İl Bazında İstihdam Politikalarının Etkinliği

Yıl 2018, Sayı: 1, 102 - 123, 20.06.2018

Erdem Cam , Murat Atan

Öz

Küreselleşen dünyada istihdam, hem ülkeler hem de OE-CD, Avrupa Birliği gibi ülkeler üstü kurumlar için gündem oluş-turan ve önemli hale gelen bir politika alanıdır. Ülkelerin istihdam politikalarının pek çok amacı olabilir. Ancak bunların içinde en temel hedef ülke içinde işsizliği ortadan kaldırmak ya da en düşük oranlarda tutabilmektir. Özellikle işsizlik sorunu, ülke içinde sos-yal çöküntüye ve ekonomik açıdan kayıpların oluşmasına neden olmaktadır. Benzer şekilde işsizlik sosyal politika yönünden incelendiğinde toplumda kişilerin yaşam kalitesini azalttığı, toplumsal sorunların arttığı, mutsuzluğun yaygınlaştığı,toplum için telafisi zor olan pek çok toplumsal soruna neden olduğu gözlemlenmektedir. Aynı şekilde işsizlik toplumsal zararlarının yanı sıra ekonomik açıdan durgunluğa, işgücünün ve üretimin azalmasına yol açacaktır. Bu nedenle il bazında istihdama yönelik politikalar uygulanması ve işsizlik probleminin çözümüne yönelik politikalar oluşturulması önemlidir. Bu çalışmada 2013 - 2016 yılları arasın-da il bazında işgücüne katılım oranı, ortalama günlük kazanç ve istihdam oranı değişkenleri çıktı olarak işsizlik oranı ve sosyal güvenlik kapsamındaki aktif çalışanların toplam nüfusa oranı değişkenleri de girdi olarak kullanılmıştır. Çalışmada il bazında uygulanan istihdam politikalarının etkinliği ölçülmüştür. Tüm veriler TÜİK ve SGK veri tabanlarından alınmıştır. Malmquist toplam faktör verimliliği indeksi modelinin çözümünde DEAP 2.1 paket programı ve il bazında sonuçların haritalarının çizilmesi için ArcGIS 10.5 paket programı kullanılmıştır. Bu makalede il ve bölgesel farklılıkların azaltılması için genel politikalar yerine il bazlı politikaların uygulanmasının daha yararlı çıktılar yaratacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

istihdam, teknik etkinlik, iller, malmquist toplam faktör verimliliği indeksi

Kaynakça

• Algan, N. ve M. Akdoğan (2001), “Veri Zarflama Analiz Tekniği Kullanı-larak Karadeniz Bölgesi’nde Yer Alan İllerin Etkinlik Değerlendirilme-si” [11. Ulusal Bölge Bilimi \ Bölge Planlama Kongresi Bildiriler Ki-tabı, Trabzon] içinde s.241-251. Atan, M., E. Özgür ve H. Güler (2004), “Çok Değişkenli İstatistiksel Analizler ve VZA ile İllerin Gelişmişlik Düzeylerinin Karşılaştırılması”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Ay, S. (2012), “Türkiye’de İşsizliğin Nedenleri: İstihdam Politikaları Üze-rine Bir Değerlendirme”, Yönetim ve Ekonomi, 19 (2): 321-341. Aydemir, Z. C. (2002), “Bölgesel Rekabet Edebilirlik Kapsamında İllerin Kaynak Kullanım Görece Verimlilikleri: Veri Zarflama Analizi Uygu-laması” (Uzmanlık Tezi), Ankara: DPT Yayınları. Bakırcı, F., E. D. Ekinci ve T. Şahinoğlu (2014), “Bölgesel Kalkınma Poli-tikalarının Etkinliği: Türkiye Alt Bölgeler Bazında Bir Uygulama”, Ata-türk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (2): 281-298. Clef, T. (2013), Exploratory Data Analysis in Business and Economics: An Introduction Using SPSS, Stata and Excel, Springer Science and Business Media. Coelli, T.A. (1996), “A Guide to DEAP Version 2.1: A Data Envelopment Analysis (Computer) Program”, CEPA Working Paper 96/08, Univer-sity of New England: Centre for Efficiency and Productivity Analysis. Ercan, F. (2006), “Bölgesel Kalkınmada Değişim: Devlet Merkezli Bölgesel Kalkınmadan Piyasa Merkezli Bölgesel Birikime”, [(ed.) F. Aylan Arı (2006), Bölgesel Kalkınma, Politikalar ve Yeni Dinamikler, İstanbul: Derin Yayınları] içinde: 45-116. Fare, R., S. Grosskopf, M. Norris and Z. Y. Zhang (1994), “Productivity Growth, Technical Progress and Efficiency Change in Industrialized Countries”, The American Economic Review, (March 1994), 84: 66-80. Kıran, B. (2008), Kalkınmada Öncelikli İllerin Ekonomik Etkinlikleri-nin Veri Zarflama Analizi Yöntemi ile Değerlendirilmesi (Yayım-lanmamış Yüksek Lisans Tezi), Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Köne A. Ç. (2014), “Türkiye'de Bölgesel Eko-Verimliliğin Ölçülmesi: Veri Zarflama Analizi ile Bir Değerlendirme”, TİSK Akademi Dergisi, 9 (16): 138-155. Nishimizu, M. and J. M. Page (1982), “Total Factor Productivity Growth, Technological Progress and Technical Efficiency Change: Dimensions of Productivity Change in Yugoslavia, 1965-1978”, Economic Journal, 92: 920-936. Nkamleu, G. B. (2004), “Productivity Growth, Technical Progress and Ef-ficiency change in African Agriculture”, African Development Review, 16 (1): 203-222. Oğuz, F. ve S. Oğuz (2016), “Kamuda Girişimcilik, Rekabet ve İstihdam Politikalarının Etkinliği”, Maliye Dergisi (Temmuz-Aralık 2016), 171: 34-54. Öncel, A. (2010), Türkiye’de Bölgelerarası Gelişmişlik Farklılıklarını Gidermeye Yönelik Politika Uygulamaları ve Etkin Kaynak Kulla-nımı Üzerine Bir Analiz (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Sakarya: Sa-karya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Şengül, Ü., S. Eslemian ve M. Eren (2013), “Türkiye’de İstatistikî Bölge Birimleri Sınıflamasına göre Düzey 2 Bölgelerinin Ekonomik Etkinlikle-rinin VZA Yöntemi ile Belirlenmesi ve Tobit Model Uygulaması”, Yö-netim Bilimleri Dergisi, 11 (21): 75-99. Tarım, A. (2001), Veri Zarflama Analizi: Matematiksel Programlama Tabanlı Göreli Etkinlik Ölçüm Yaklaşımı, Ankara: Sayıştay Yayın İş-leri Müdürlüğü. Türkiye İstatistik Kurumu, www.tuik.gov.tr, Erişim tarihi: 14/03/2018. Sosyal Güvenlik Kurumu, www.sgk.gov.tr, Erişim tarihi: 14/03/2018.