SOSYAL MEDYA’YA YÖNELİK YENİ DÜZENLEMELERİN HUKUKEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 32, 30.06.2022

Merve Aysegul Kulular Ibrahım

https://doi.org/10.55009/bilisimhukukudergisi.1114305

Cited By: 3

Öz

Bireylerin içerik oluşturup paylaşıp yorumlayabildikleri online platformlara ilgi artmıştır. Twitter, YouTube, Facebook, bloglar, forumlar gibi platformlar üzerinden kişilerin, bizzat kendilerince paylaştıkları içerikler gerek kendi kişilik haklarına gerek başkalarının kişilik haklarına zarar verici nitelikte olabilmektedir. Örneğin sosyal medya platformlarında yapılan paylaşımlar bireyler üzerinde sonradan telafisi mümkün olmayan zararlara neden olabilmekte, kamu düzenini ihlal ederek kişileri suça teşvik edebilmektedir. Sosyal medyaya yönelik yapılan düzenlemeler, sosyal medya üzerinden işlenen suçlar karşısında veya sosyal medyada gerçekleşen hak ihlallerini engellemede yeterli olamamıştır. Bu yetersizlik; teknik imkansızlıklar, hukuk kuralarının ülke hudutları ile sınırlı olmasına karşın internetin ülke hudutlarını aşan yapısı, hukuka aykırılıkların gerçekleştiği sosyal medya platformlarının ticari menfaatlerini önemseyerek ihlalleri giderme konusunda isteksiz davranmaları, mevcut düzenlemelerin bilgi teknolojilerindeki hızlı ilerlemelerin gerisinde kalması gibi nedenlerden kaynaklanmıştır. Bu nedenle Almanya başta olmak üzere Avrupa Birliği üyesi ülkelerde ve ülkemizde sosyal medya platformlarında hukuka aykırılıkları giderici iyileştirme çalışmaları gündeme gelmiştir. Bu kapsamda sosyal medya platformlarının sorumluluklarının artırılmasına ilişkin olarak ülkemizde 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’da değişiklik yapılmıştır. Yapılan değişiklikler sosyal ağ sağlayıcılarının temsilci ataması, uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılması başvurusu, verilerin Türkiye’deki sunucularda saklanması şeklinde sosyal ağ platformlarının hukuka aykırı içerikler karşısında sorumluluk ve yükümlerinin belirlenmesine yöneliktir. Yeni düzenlemelerin sosyal medya platformları üzerindeki etkisi zamanla kendini gösterecektir. Sosyal medya şirketlerinin hukuka aykırılıkları önlememesi halinde yeni yaptırımların öngörülmesi ya da mevcut yaptırımların ağırlaştırılması gerekecektir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Bilişim Hukuku, İnternet Hukuku, Sosyal Ağ, Facebook

Kaynakça

• Aichner, Thomas, Matthias Grünfelder, Oswin Maurer, ve Deni Jegeni. “Twenty-Five Years of Social Media: A Review of Social Media Applications and Definitions from 1994 to 2019.” Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking (2020):1 - 8. https://www.liebertpub.com/doi/pdfplus/10.1089/cyber.2020.0134.
• Akar, Filiz. “Okula Yansıyan Siber Zorbalık: İdari ve Hukuki Önleme Yolları.”İçinde Prof. Dr. Emine Akyüz’e Armağan - Akademisyenlikte 50 Yıl, Çocuk Hakları, Eğitim Hukuku, Vatandaşlık Eğitimi, düzenleyen: Yasemin Karaman Kepenekci ve Pelin Taşkın, 466 - 476. Ankara: Pegem Akademi, 2018.
• Akdeniz, Yaman, ve Ozan Güven. Engelli Web Buz Dağının Görünmeyen Yüzü. İstanbul: İfade Özgürlüğü Derneği, 2019.
• Akıncı Vural, Zekiye Beril, ve Mikail Bat. “Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma.” Journal of Yasar University 20, no. 5 (2010): 3348 ‐ 3382.
• Akkurt, Sinan Sami. “Kişilik Hakkının Sosyal Medya Kullanıcıları Tarafından İhlali Halinde Ortaya Çıkacak Cezai Sorumluluğa Medeni Hukuk Bağlamında Bir Bakış.” Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 25, no. 2 (2017): 329 - 373.
• Ali Kıdık Kararı. 2014/5552 (Anayasa Mahkemesi, 26 Ekim) 2017.
• Altındiş, Ahmet. “Sosyal Medya Ağları ve Sosyal Görünüm Anksiyetesi.” The Journal of Academic Social Science Studies no. 64 (2017): 227 - 235.
• Atıcı, Bünyamin, ve Serkan Yıldırım. “Web 2.0 Uygulamalarının E-Öğrenmeye Etkisi.” İçinde Akademik Bilişim’10 - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, düzenleyen: Mustafa Akgül, Ethem Derman, Ufuk Çağlayan, Attila Özgit ve Tuğrul Yılmaz, 369 - 374. Muğla: Muğla Üniversitesi Basımevi, 2010.
• Atlı, Turan. “Kişi Haklarının İhlali Durumunda İnternet Erişiminin Engellenmesi.” Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 3, no.1 (2020): 4 - 32. Avşar, Zakir, ve Gürsel Öngören. Bilişim Hukuku. İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği, 2010.
• Bilir, Faruk. Güncel Gelişmeler Işığında Kişisel Verilerin Korunması. Web Panel. SETA. Ankara, 18 Kasım 2020 https://www.setav.org/guncel-gelismeler-isiginda-kisisel-verilerin-korunmasi-kanunu/.
• Bundesamt für Justiz (Alman Federal Adalet Bürosu). Gesetz zur Verbesserung der Rechtsdurchsetzung in sozialen Netzwerken (Netzwerkdurchsetzungsgesetz - NetzDG)(Alman Sosyal Ağlarda Hukuk Uygulamasının İyileştirilmesi Hakkında Kanun). 1 Eylül 2017. https://www.gesetze-im-internet.de/netzdg/BJNR335210017.html.
• Büyükşener, Ercüment. “Türkiye’de Sosyal Ağların Yeri ve Sosyal Medyaya Bakış.” İçinde Inet-tr ' 09: 12-13 Aralık 2009 : XIV. "Türkiye'de İnternet" Konferansı Bildirileri, düzenleyen: Mustafa Akgül, Ethem Derman, M Ufuk Çağlayan ve Attila Özgit, 19 - 23. İstanbul: İnternet Teknolojileri Derneği, 2014.
• Carr, Caleb T, ve Rebecca A Hayes. “Social Media: Defining, Developing, and Divining.” Atlantic Journal of Communication 23, no. 1 (2015): 46 - 65 .
• Daha İyi Yargı Derneği. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sunulan Sosyal Medya Yasa Tasarısı Hakkında Görüşümüz. 28 Temmuz 2020. http://www.dahaiyiyargi.org/gundem-notlari/sosyalmedyatasari2020/.
• Dülger, Murat Volkan, ve Mustafa Temmuz Oğlakcıoğlu. “Alman Sosyal Ağlarda Hukuk Uygulamasının İyileştirilmesi Hakkında Kanuna İlişkin Değerlendirme.” Ceza Hukuku Dergisi 13, no. 37 (2018): 87 - 109.
• Dülger, Murat Volkan, ve Onur Özkan. Sosyal Medya Yasası Meclis'ten Geçti: Peki, Şimdi? 15 Aralık 2020. https://www.academia.edu/43746570/Sosyal_Medya_Yasas%C4%B1_Meclisten_Ge%C3%A7ti_Peki_%C5%9Eimdi.
• Ergüney, Merve. “RTÜK’ün İnternet Denetimi: İlgili Mevzuat Üzerine Bir Değerlendirme.” AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi 11, no. 41 (2020): 96 - 122.
• Gülseren, Fehmi Şener. “İnternet Ortamında İşlenen Hakaret Suçları.” Lefke Avrupa Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 4, no. 1 (2013): 15 - 33.
• Kaplan, Andreas M, ve Michael Haenlein. “Users of the World, Unite! The Challenges and Opportunities of Social Media.” Business Horizons 53, no. 1 (2010): 59 - 68.
• Karakaya, Muhammed Süheyl. “5651 Sayılı Kanun’un 9. Maddesi ve Erişimin Engellenmesi: Koyun Postunda Kurt Hükmü.” Türkiye Barolar Birliği Dergisi no. 137 (2018): 97 - 132.
• Kaya, Mine. Elektronik Ortamda Kişilik Hakkı İhlalleri ve Korunması. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Özel Hukuk Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 2015.
• Kent, Bülent. “Alman Hukukunda Sosyal Ağların Düzenlenmesi ve Alman Sosyal Ağ Kanunu.” Bilişim Hukuku Dergisi (BHD) 2, no. 1 (2020): 1 - 46.
• Köse, Güven, ve Kerem Özen. “İnternet’te Sansür Üzerine Bir Değerlendirme.” İçinde 2. Uluslararası Değişen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu, 113 - 122. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, 2010.
• Kulular İbrahim, Merve Ayşegül. “Protection of Privacy Against IT.” İçinde The Palgrave Handbook of Global Social Problems, düzenleyen: Sajid S., Przeperski J., Nadesan V., Rezaul I., Gao J. Baikady R. Cham: Palgrave Macmillan. 2022. https://doi.org/10.1007/978-3-030-68127-2.
• Kulular İbrahim, Merve Ayşegül. Modern Teknolojinin Hukuki Temelleri Telgraf Örneği. Ankara: Adalet, 2021.
• KVKK. Kişisel Verilerin Korunması Hukuku Bilgilendirme Rehberi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi. 2019. https://www.hku.edu.tr/wp-content/uploads/2019/04/kvkk-kitapcik.pdf.
• Nair, Güney, ve Emine Balta. “Bilgi İletişim Teknolojileri Kullanımında sınırları Aşan Bir Sosyal Sorun Alanı Olarak Unutulma Hakkı.” Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 41, no. 2 (2017): 113 - 126.
• Open Rights Groups. ORG Policy Responses to Online Harms White Paper. Mayıs 2019. https://modx.openrightsgroup.org/assets/files/reports/report_pdfs/ORG_Policy_Lines_Online_Harms_WP.pdf.
• Öztekin, Alp. Sosyal Medya Alanında Yapılması Gereken Hukuki Düzenlemeler Üzerine Düşünceler. 3 Temmuz 2020. https://www.hukukihaber.net/sosyal-medya-alaninda-yapilmasi-gereken-hukuki-duzenlemeler-uzerine-dusunceler-makale,8062.html.
• Parlak, Cesim. Yeni Sosyal Medya Düzenlemesi. 23 Temmuz 2020. https://www.hukukihaber.net/yeni-sosyal-medya-duzenlemesi-makale,8114.html. Recep Tayyip Erdoğan Başvurusu. 2014/5376 (Anayasa Mahkemesi, 28 Ocak) 2020.
• Scott, David Meerman. The New Rules of Marketing and PR, How to Use Social Media, Online Video, Mobile Applications, Blogs, News Releases, and Viral Marketing to Reach Buyers Directly. New Jersey: Wiley, 2015.
• Serap Tortuk Kararı. 2013/9660 (Anayasa Mahkemesi, 21 Ocak) 2015.
• Smith, Graham. “Time to Speak up for Article 15.” Cyberleagle. 21 Mayıs 2017. https://www.cyberleagle.com/2017/05/time-to-speak-up-for-article-15.html.
• Solmaz, Başak, Gökhan Tekin, Züleyha Herzem, ve Muhammed Demir. “İnternet ve Sosyal Medya Kullanımı Üzerine Bir Uygulama.” Selçuk İletişim 7 no. 4 (2013): 23 - 32.
• The Parliament of the Commonwealth of Australia. “A Bill for an Act to amend the Criminal Code Act 1995, and for related purposes.” Criminal Code Amendment (Sharing of Abhorrent Violent Material). 2019. https://parlinfo.aph.gov.au/parlInfo/download/legislation/bills/s1201_first-senate/toc_pdf/1908121.pdf;fileType=application%2Fpdf.
• Tırtır, Mustafa. Sosyal Medya Yasası Üzerine Değerlendirmeler. 29 Temmuz 2020. https://www.hukukihaber.net/sosyal-medya-yasasi-uzerine-degerlendirmeler-makale,8129.html.
• Tok, Gökhan. İnternette Unutulma Hakkı. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İnsan Hakları Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Tworek, Heidi, ve Paddy Leerssen. An Analysis of Germany's NetzDG Law. Amsterdam: Transatlantic High Level Working and Freedom of Expression, 2019.
• Ünker, Pelin. Sosyal Medyada Yeni Dönem: Ağ Sağlayıcılar Neden Suskun? 07 Temmuz 2020. https://p.dw.com/p/3g8Vs.
• Woodhouse, John. Commons Library Briefing, Social Media Regulation. London: Pexels Licence, 2020.
• Yang, Shuzhe, Anabel Quan-Haase, Andrew D Nevin, ve Yimin Chen. “The Role of Online Reputation Management, Trolling, and Personality Traits in the Crafting of the Virtual Self on Social Media.” İçinde Social Media Research Methods, düzenleyen: Luke Sloan ve Anabel Quan-Haase, 74 - 89. London: SAGE, 2017.
• Yokuş Sevük, Handan. “Görevi Kötüye Kullanma Suçu (TCK m. 257).” Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 23, no. 39 (2018): 257 - 316.
• Y5.CD, 3.5.2017, E. 2017/1400, K. 2017/1864.
• Y15.CD, 14.3.2017, E. 2017/14316, K. 2017/7499.
• Y4.HD, 09.12.2013, E.2013/17358, K.2013/19417.