Soğuk iklim bölgelerinde mevsimlik bitkilerin yeterlilikleri

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 2, 157 - 168, 15.08.2016

Mehmet Akif Irmak Hasan Yılmaz

Öz

Dünya genelinde kent nüfusu, kırsal nüfusa oranla büyük bir hızla artmaktadır. Bu artışa paralel olarak kentsel alanların önemi de artmıştır. Kentsel alanlar içerisinde bulunan ve çevrenin güzelleştirilmesi amacıyla kullanılan bitkilere olan talebin de arttığı görülmektedir. Kentsel yeşil alanlarda renk ve desen oluşturmak amacıyla kullanılan mevsimlik çiçekler, kentlerin peyzaj harcamalarında önemli bir yer tutmaktadır. Mevsimlik, tek yıllık çiçekler özellikle vejetasyon periyodunun kısa olduğu soğuk iklim yörelerinde ekonomik olmamaktadır. Bu çalışma kapsamında mevsimlik çiçekler için farklı bölgelerde vejetasyon periyodunun yeterliliği, mevsimlik çiçeklere alternatif kullanılabilecek bitkiler, ülkemiz ve dünya genelinde mevsimlik çiçek ve çok yıllık bitki kullanımındaki yaklaşımlar değerlendirilmiştir. Sıcak iklim yöresi olarak Mersin, soğuk iklim yöresi olarak da Erzurum, Sivas ve Kars kentlerinde mevsimlik çiçek kullanımları incelenmiştir. Kentlerin 2013-2014 ve 2015 yıllarında kullandıkları mevsimlik çiçeklerin listeleri verilirken, özellikle soğuk iklim bölgelerinde kullanılan egzotik çiçeklere alternatif olabilecek ve Erzurum ilinde tespit edilmiş çok yıllık 60 civarında doğal yer örtücü bitki türü önerilmiştir

Anahtar Kelimeler

mevsimlik bitkiler, soğuk iklim bitkileri, yerörtücüler, doğal bitkiler

Efficiency of seasonal plants in cold climate zones

Öz

World urban population is rapidly increasing surpassing that in rural areas. Together with such an increase, importance of urban areas has reached an unseen level. Demand for plants growing and used in urban areas for the ornamentation of urban environment is also increasing. Seasonally used ornamental plants in urban green areas to give colour and design effect can sum up an important amount in the urban landscape expenses. Seasonal and annual plants flowering are seen not to be so economical in cold climate zones since especially the vegetation period is short. Efficiency of vegetation period for seasonal flowers in different regions, alternative plants to seasonal flowers and approaches in Turkey and the world to the use of seasonal flowers and perennial plants are evaluated in the present study. As warm climate location, Mersin and cold climate zone involving the cities of Erzurum, Sivas and Kars were evaluated for the use of seasonal flowers. A list of flowers used in such cities in 2013, 2014 and 2015 presented in the study by offering 60 alternative ground covering perennial plants observed in Erzurum to exotic ones grown in cold climate zone

Anahtar Kelimeler

seasonal plants, cold climate plants, ground covering, native plants

Kaynakça

• Ankara. 736 s.
• Anonim, 2013. Tarım İletmeleri Genel Müdürlüğü, Tohumculuk Sektör Raporu. http://tarim.kalkinma.gov.tr, erişim:13.01.2016.
• Anonim, 2015. Millenium Park, Wikipedia. https://fr.wikipedia.org/wiki/Millennium_Park
• Anonim, 2016a. Türkiye İstatistik Kurumu, Süs Bitkileri Üretim Miktarları 2014 verileri.
• Anonim, 2016b. TUBİVES, Türkiye Bitkileri Veri Servisi. http://www.tubives.com, Erişim: 18.01.2016
• Anonim, 2016c. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Meteoroloji Genel Müdürlüğü Resmi İnternet Sitesi. http://www.mgm.gov.tr, Erişim: 14.01.2016.
• Bekçi, B., Dinçer, D., Var, M., Yahyaoğlu, Z. 2010. Trabzon Ve Yöresinde Doğal Olarak Bulunan Bazı Meyveli Bitkilerin Yetişme Teknikleri Ve Peyzaj Mimarlığında Değerlendirilmesi. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi 20-22 Mayıs 2010 Cilt: IV Sayfa: 1456-1466.
• Irmak, M. A. 2008. Erzurum İli ve Yakın Çevresinin Flora Turizmi Potansiyeli açısından Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Erzurum.
• Irmak, M. A., Yılmaz, H. 2011. Determination of perception of flora tourism via questionnaire surveys. Biological Diversity and Conservation. Biodicon. 4/1 (2011) 99-106.
• Irmak, M. A., 2013. Use of native woody plants in urban landscapes, Journal of Food, Agriculture and Environment (JFAE), 1305-1309 pp., 2013.
• Karagüzel, O., Akkaya, F., Türkay, C., Gürsan, K., Özçelik, A., Erken, K., Çelikel, F. 2001. Süs Bitkileri Alt Komisyonu, Kesme Çiçekler Raporu. Sekizinci Bes Yıllık Kalkınma Planı, Bitkisel Üretim (Süs Bitkileri) Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT, Yayın No. DPT:2645- ÖİK:653, Ankara. s: 11-60.
• Kutluk, H., Aytuğ, B., 2004. Plants of Turkey Grid by Grid.
• Özhatay, N., Byfield, A., Atay, S. 2005. Türkiye’nin 122 Önemli Bitki Alanı. WWF Türkiye Doğal Hayatı Koruma Vakfı Yayınları, s:476, İstanbul.
• Sarıbaş, M. 1998. Türkiye’de Endemik Bitkilerin İllere Dağılımı, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Bartın Orman Fakültesi, Bartın.
• Sheaffer, C., Rose, M. A. 1998. The Native Plants of Ohio. Bulletin Extension, pp: 865-898. The Ohio State University.
• Tekin, E. 2005. Türkiye’nin En Güzel Yaban Çiçekleri. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Genel Yayın No: 868, Bilim Dizisi No: 28, İstanbul, s.652.
• Var, M. 1992, Kuzeydoğu Karadeniz bölgesi doğal odunsu taksonlarının peyzaj mimarlığı yönünden değerlendirilmesi üzerine araştırmalar, K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Trabzon.
• Yahyaoğlu, Z., Ölmez, Z., Eminağaoğlu, Ö., Temel, F., Göktürk, A. 2006, Artvin-Çoruh Havzasında Doğal Olarak Yetişen Bazı Çalı ve Ağaççık Türlerinin Fidan Üretim Tekniğinin Araştırılması, TÜBİTAK, Tarım, Ormancılık ve Veterinerlik Araştırma Grubu, Artvin, Sayfa: 24-29
• Yücel, E. 2004.Türkiye’de Yetişen Çiçekler ve Yerörtücüler, SB 404,A7, Y83, Etam Matbaa Tesisleri, 366, Eskişehir.
• Zencirkıran, M. 2009. Determination of Native Woody Landscape Plants in Bursa and Uludag. African Journal of Biotechnology. Vol.8 (21), pp.5737-5746.