Water quality assessment of Porsuk stream basin

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 3, 119 - 126, 15.12.2016

Esengül Köse Arzu Çiçek Özgür Emiroğlu Cem Tokatlı Alper Uğurluoğlu Sercan Başkurt Sadi Aksu Merve Uylaş

Öz

Porsuk Stream passing from the borders of Eskişehir and Kütahya has a significant water supply, feeds Sakarya River which has important water potential in Turkey. In particular, a part of Porsuk Stream Basin Porsuk Dam Lake up to the province of Eskişehir is used as drinking and potable water basin. Therefore, determination of water quality of Porsuk Stream has a great importance for the health of ecosystems in the region. In this study, water samples were collected from 18 stations located on the Porsuk Stream and some important physicochemical parameters temperature, pH, dissolved oxygen, turbitidy, salinity, conductivity, ammonium nitrogen, nitrite nitrogen, nitrate nitrogen, sulphate, total phosphorus, biochemical oxygen demand and chemical oxygen demand were investigated in order to determine the water quality of Porsuk Stream. Obtained data were evaluated by Geographic Information System GIS in order to make a visual explanation by presenting distribution maps of investigated parameters. As a result of this study, water of Porsuk Stream was determined as significantly inorganically and organically polluted on especially output stations of Kütahya and Eskişehir Provinces

Anahtar Kelimeler

Porsuk stream basin, water quality, geographic ınformation system

Porsuk çayı havzası su kalitesinin değerlendirilmesi

Öz

Porsuk Çayı, Kütahya ve Eskişehir il sınırlarından geçerek Türkiye’nin önemli su potansiyellerinden biri olan Sakarya Nehri’ni besleyen ve her iki il içinde önemi tartışılmaz bir akarsudur. Özellikle, Eskişehir iline kadar olan kısmının Porsuk Barajı içme ve kullanma suyu havzası olması nedeni ile su kalite çalışmaları ve alınacak tedbirler bölgede bulunan ekosistemlerin sağlığı açısından büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Porsuk Çayı'nın kaynağından Sakarya Nehri'yle birleştiği yere kadar olan bölgeden seçilen 18 istasyonun su örneklerinde bazı önemli fizikokimyasal parametreler sıcaklık, pH, iletkenlik, tuzluluk, çözünmüş oksijen, bulanıklık, amonyum azotu, nitrit azotu, nitrat azotu, sülfat, toplam fosfor, biyokimyasal oksijen ihtiyacı, kimyasal oksijen ihtiyacı araştırılmıştır. Çalışma alanında ölçülen parametrelerin görsel özetlerinin etkili bir şekilde sunulabilmesi amacıyla Coğrafi Bilgi Sistemleri CBS kullanılarak dağılım haritaları oluşturulmuştur. Porsuk Çayı’nın kaynağı ile karşılaştırıldığında, Kütahya ve Eskişehir illeri çıkışında yoğun organik ve inorganik kirlilikten dolayı su kalitesinin düştüğü ve kirlilik yükünün önemli derecede yükseldiği tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Porsuk çayı, su kalitesi, coğrafi bilgi sistemi

Kaynakça

• Arslan, O., (2008). Su Kalitesi Verilerinin CBS ile Çok Değişkenli İstatistik Analizi (Porsuk Çayı Örneği). Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, Sayı: 99.
• Bakış, R., Koyuncu, H., Özkan, A., Banar, M., Yılmaz, G., Yörükoğulları, E., (2011). Porsuk Havzası Yüzeysel ve Yer altı Suyu Kirlilik Düzeyinin Araştırılması. Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi-A.Uygulamalalı Bilimler ve Mühendislik . 12 (2), pp 75-89.
• BEBKA (Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansının), (2011). TR 41 Bölgesi Çevre Durum Raporu.
• EC Directive, (2006). Dırectıve 2006/44/EC of the European Parlıament and of the Councıl of 6 September 2006 on the quality of fresh waters needing protection or improvement in order to support fish life (codified version).
• Egemen, Ö., (2011). Su Kalitesi (7. Baskı). Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, Yayın No:14, 150 s., Bornova – İzmir.
• Egemen, Ö., Sunlu, U., (1996). Su Kalitesi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları Yayın No:14. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, 153s
• Emiroğlu, Ö., Uyanoğlu, M., Başkurt, S., Sülün, Ş., Köse, E., Tokatlı, C., Uysal, K., Arslan, N., Çiçek, A., (2013). Erythrocyte Deformations in Rutilus rutilus (Linnaeus, 1758) Provided From Porsuk Dam (Turkey). Biological Diversity and Conservation, 6 (1): 13-17.
• Kalyoncu, H., Yorulmaz, B., Barlas, M., Yıldırım, M. Z. Ve Zeybek, M. (2008). Aksu Çayı’nın Su Kalitesi ve Fizikokimyasal Parametrelerinin Makroomurgasız Çeşitliliği Üzerine etkisi. Fırat Ünv. Fen ve Müh. Bil. Dergisi 20 (1), 23-33.
• Karpuzcu, M., (2007). Çevre Kirlenmesi ve Kontrolü (9. basım). İstanbul.
• Köse, E., Çiçek, A., Uysal, K., Tokatlı, C., Emiroğlu, Ö., Arslan, N., (2015). Heavy Metal Accumulations in Water, Sediment and Some Cyprinidae Fish Specıes From Porsuk Stream (Turkey). Water Environment Research, 87 (3): 195-204.
• Köse, E., Çiçek, A., Uysal, K., Tokatlı, C., Emiroğlu, Ö., Arslan, N., (2016). Evaluation of Surface Water Quality in Porsuk Stream. Unıversıty Journal of Scıence and Technology – C Life Sciences and Biotechnology, 4 (2): 81-93.
• Özyurt, S. M., Dayıoğlu, H., Bingöl, N., Yamık, A., (2004). Porsuk Baraj Havzası’nın Kütahya Kökenli Kirlilik Problemi. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 6, 43-52.
• Simić, V., (1996). A Study on the Trgoviski Timok-Assessment of River Conditions by Ecological Benthic Fauna Analysis. Arch.biol. Sci., 48 (3-4), 101-109.
• Singh, P. K., Malik, A., Sinha, S. (2005). Water quality assessment and apportionment of pollution sources of Gomti river (India) using multivariate statistical techniques—a case study. Analytica Chimica Acta. 538, pp 355–374, DOI:10.1016/j.aca.2005.02.006.
• SKKY (Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği), (2015). Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Yayımlandığı Resmi Gazete: Tarih 15 Nisan 2015, Resmi Gazete No: 29327.
• Sönmez, B., Yurtseven, E., (1995). Değişik tuzluluk ve SAR değerlerine sahip suların toprak tuzluluğu ve sodyumluluğu ile domates bitkisinin gelişimine ve verimine olan etkileri. KHGM Toprak ve Gübre Araşt. Enst.Md. Genel Yayın No.202, Ankara.
• Strobl, R.O., Robillard, P. D., (2008). Network design for water quality monitoring of surface freshwaters: a review. Journal of Environmental Management 87, 639–648.
• Şener, E., Şener, S., Davraz, A., (2009). Assessment of aquifer vulnerability based on GIS and DRASTIC methods: a case study of the Senirkent-Uluborlu Basin (Isparta, Turkey). Hydrogeology Journal, 17:(8), 2023-2035.
• Tanyolaç, J., (2009). Limnoloji. Hatiboğlu Yayınevi, Ankara, 294 s.
• Taş, B., (2006). Derbent Baraj Gölü (Samsun) Su Kalitesinin İncelenmesi. Ekoloji. 15, 61, 6-15
• Tokatlı, C., (2014). Drinking Water Quality of a Rice Land in Turkey by a Statistical and GIS Perspective: İpsala District. Polish Journal of Environmental Studies, 23 (6): 2247-2258.
• Tokatlı, C., (2015). Assessment of the Water Quality in the Meriç River: As an Element of the Ecosystem in the Thrace Region of Turkey. Polish Journal of Environmental Studies, 24 (5): 2205-2211.
• Tokatlı, C., Köse, E., Çiçek, A., Arslan, N., Emiroğlu, Ö., (2012). Evaluation of Water Quality and the Determination of Trace Elements on Biotic and Abiotic Components of Felent Stream (Sakarya River Basin/Turkey). Biological Diversity and Conservation, 5 (2): 73-80.
• Tokatlı, C., Çiçek, A., Köse, E., (2013). Groundwater Quality of Türkmen Mountain (Turkey). Polish Journal of Environmental Studies, 22 (4): 1197-1208.
• Tokatlı, C., Köse, E., Çiçek, A., (2014a). Assessment of the Effects of Large Borate Deposits on Surface Water Quality by Multi Statistical Approaches: A Case Study of the Seydisuyu Stream (Turkey). Polish Journal of Environmental Studies, 23 (5): 1741-1751.
• Tokatlı, C., Köse, E., Uğurluoğlu, A., Çiçek, A., Emiroğlu, Ö., (2014b). Gala Gölü (Edırne) Su Kalitesinin Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) Kullanılarak Değerlendirilmesi. Sigma Journal of Engineering and Natural Sciences, 32: 490-501.
• Uyanık, S., Yılmaz, G., Yesilnacar, M.I. Aslan M, Demir Ö., (2005). Rapid Assesment of River Water Quality in Turkey using Benthic Macroinvertebrates. Fresenius Environmental Bulletin, 14 (4 ) 268–272.
• Wetzel, R. G., (2001). Limnology: Lake and River Ecosystems. Elsevier Academic Press, 1006 pages.