Türkiye’ye Endemik Cousinia cataonica ve Cousinia intertexta Türlerinin Anatomik, Morfolojik, Palinolojik ve Mikromorfolojisi

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 3, 144 - 151, 15.12.2019

Sercan Karagöz Osman Tugay Deniz Ulukuş

Öz

Bu çalışmada Asteraceae familyasına ait Cousinia cinsi içerisinde yer alan C. cataonica Boiss. & Hausskn. ve Cousinia intertexta Freyn & Sint. türlerinin anatomik, morfolojik, palinolojik ve mikromorfolojik özellikleri ortaya çıkarılarak cinsin taksonomisine katkı sağlaması amaçlanmıştır. C. cataonica ve C. intertexta türlerinin geniş betimi, türlere ait fotoğrafları ve dağılış alanları harita üzerinde verilmiştir. C. cataonica ve C. intertexta türlerinin gövde, yaprak ve midrip özellikleri anatomik olarak çalışılmıştır. Anatomik karakterlerden korteks parenkima tabaka sayısı ve sklerantimatik tabaka sayısının önemli olduğu tespit edilmiştir. Işık mikroskobu altında polen fotoğrafları çekilerek ekzin, intin, kolpus ve P/E ölçümleri tablo halinde verilmiştir. Polen ve aken yüzey ornamentasyonunu tespit etmek için SEM mikroskobu kullanılmıştır. Her iki türün polen yüzey ornamentasyonu verrukoz-perforat iken, μm2 başına düşen verrukoz sayısı her iki türde farklılık göstermiştir. Ayrıca C. cataonica ve C. intertexta türleri aken yüzey ornamentasyonlarında belirgin farklılıklar gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Asteraceae, Cousinia, anatomi, palinoloji

Anatomy, morphology, palynology and micromorphology of Turkish endemic species Cousinia cataonica Boiss. & Hausskn. and Cousinia intertexta Freyn & Sint.

Öz

This study aims to contribute to the taxonomy of the genus Cousinia, by revealing anatomical, palynological and micromorphological properties of Cousinia cataonica Boiss. & Hausskn. and C. intertexta Freyn & Sint., which are part of sect. Cousinia in the family Asteraceae. Detailed descriptions and photographs of C. cataonica and C. intertexta, alongside their distribution as shown on the map are provided. Anatomical characteristics of the stem, leaf and midrib of C. cataonica and C. intertexta are studied in detail. Among the anatomical characters, the numbers of cortex parenchyma layers and of sclerantimatic layers were found to be significant. Pollen photographs were taken under light microscope and exin, intin, colpus and P/E measurements are provided in table format. A SEM microscope was used to observe pollen and achene surface ornamentation. While the pollen ornamentation of both investigated species is verrucose-perforate, the number of verrucose per μm2 have proven different between the two species. In addition, C. cataonica and C. intertexta show clear differences in achene surface ornamentations.

Anahtar Kelimeler

Anatomy Asteraceae, Cousinia, palynology

Kaynakça

• Davis, P. H. ve Hedge, I. C., 1975, Flora of Turkey: Past, present and future, Candollea.
• Seçmen, Ö., Gemici, Y., Gork, G., Bekat, L. ve Leblebici, E., 2000, Tohumlu Bitkiler Sistematiği, EU Fen Fak, Kitap Serisi (116).
• Yıldırımlı, S., 1999, The chorology of the Turkish species of Asteraceae family, Ot Sist. Bot. Dergisi, 6 (2), 75-123.
• Bunge, A., 1865, Übersichtliche Zusammenstellung der Arten der Gattung Cousinia Cass, Eggers et Comp, p.
• Boissier, E., 1875, Flora orientalis, 3-255, Genève.
• Boissier, E., 1888, Flora orientalis, Рипол Классик, p.
• Johansen, D. A., 1940, Plant microtechique, McGraw-Hill Book Company, Inc.; London, p.
• Wodehouse, R. P., 1935, Pollen grains, Mcgraw-Hill Book Company, Inc; New York; London, p.
• Hansen, H. V. 1991: SEM-studiesand general comments on pollen in tribe Mutisieae (Compositae) sensu Cabrera. -Nord. J. Bot, 10: 607-623.
• Urtubey, E. &Telleria, M. C. 1998: Pollenmorphology of the subfamily Barnadesioideae (Asteraceae) and its phylogenetic and taxonomic significance. -Rev. Palaeobot. Palynol, 104: 19-37.
• Scotland, R. W.,Olmstead, R. G. &Bennett, J. R. 2003: Phylogenyreconstruction: the role of morphology. Syst. Biol, 52: 539-548.
• Wortley, A. H.,Funk, V. A., Robinson, H., Skvarla, J. J. &Blackmore, S. 2007: A search forpollen morphological synapomorphiesto classify roguegenera in Compositae (Asteraceae). -Rev. Palaeobot. Palynol, 146: 169-181.
• Lundberg, J. 2009: Asteraceae and relationships within Asterales. -In: Funk, V. A.,Susanna, A., Stuessy, T. F. & Bayer, R. J. (eds.), Systematics, Evolution, and Biogeography of Compositae, Pp. 157-169. IAPT, Vienna, Austria.
• Ahmad-Khanbeygi, Z.,Sheidai, M. & Attar, F. 2011 12 31: Morpho metry and palynological study of thegenus Cousiniasect. Cousinia(Asteraceae) in Iran. –Iran. J. Bot. 17 (2): 158-166. Tehran.
• Jafari, E. & G. H. Ghanbarian. (2007). Pollen morphological studies on selectedtaxa of Asteraceae. Journal of Plant Sciences 2.2 195-201.
• İlçim, A., Özçelik, H., & Çenet, M. (2013). A newnatural hybrid of Cousinia Cass. (Asteraceae) form Türkiye. Biological Diversityand Conservation, 6(1), 71-75.