Ula (Muğla) ilçesinin etnobotanik özellikleri

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 1, 69 - 81, 15.04.2021

Serdal Kıncal Olcay Ceylan

https://doi.org/10.46309/biodicon.2021.768665

Cited By: 4

Öz

Muğla İli Ula İlçesi Merkez ve bağlı mahallelerinde 2016-2018 yılları arasında yaptığımız etnobotanik alan çalışmamızda farklı yaş ve sosyal kategorilerden kişilerle görüşülmüştür. Çalışma alanımız olan Ula’da 53 familyaya ait 123 bitki türü kaydedilmiştir. Bu bitkilerden 70 tanesi yörede doğal yayılışa sahip olup,45 tanesi de halk tarafından yetiştirilmektedir.10 bitki türü ise hiçbir şekilde yetiştirilmemektedir. 10 bitki türü aktarda, 8 bitki türü pazarda tespit edilmiştir. Yörede kullanılan bitkilerin çoğunlukla tıbbi ve gıda amaçlı olarak kullanıldığı görülmüştür.71 bitki türünün tıbbi, 69 bitki türünün gıda ve baharat amaçlı kullanımları saptanmıştır. Bölgede 28 bitki yakacak, süpürge ve eşya yapımında, 2 bitki türü koruma temizlik ve bakım amaçlı kullanılmaktadır. Doğal olarak yetişen 53 familya içerisinden Rosaceae 12 tür, Lamiaceae 10 türle en yüksek kullanım oranına sahiptir. Rosaceae familyasına ait Cydonia oblonga Mill., Pyrus communis L.ve Lamiaceae familyasına ait Origanum onites L. ve Lavandula stoechas L.’nın yörede yaygın olarak kullanılan bitkiler arasında olduğu tespit edilmiştir. İçerdiği bitki türü sayısı bakımından bu familyaları 9 türle Fabaceae, 7 türle Poaceae izlemektir. Ayrıca Hypericaceae’den Hypericum perforatum L. var. perforatum, Pinaceae’den Pinus nigra Arn., Platanaceae’den Platanus orientalis L., Oleaceae’den Olea europaea L., Tiliaceae’den Tilia rubra L. yörede yaygın olarak kullanılan bitkiler arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

muğla, etnobotanik, ula, türkiye

Kaynakça

• [1] Işık, S., Gönüz, A., Arslan, Ü. ve Öztürk, M. (1995). Afyon (Türkiye) İlindeki Bazı Türlerin Etnobotanik Özellikleri, Ot Sistematik Dergisi, 2(1): 161-166
• [2] Baytop, T. (1984). Türkiye’de Bitkilerle Tedavi ( Geçmişte ve Bugün), İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 480 s.
• [3] Öztürk, M. ve Özçelik, H. (1991). Doğu Anadolu'nun Faydalı Bitkileri (Useful Plants of East Anatolia), Semih Ofset ve Matb., Ankara.
• [4] Bayram, E., Kırıcı, S., Tansı, S., Yılmaz, G., Arabacı, O., Kızıl S ve Telci D. (2010). Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Üretiminin Arttırılması Olanakları. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII.Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı , 11- 15 Ocak, ANKARA, 437-456.
• [5] Sayar, A., Öztürk, M., Güvensen, A. ve Özdemir, F. (1995). Muğla (Türkiye) İlindeki Bazı Türlerin Etnobotanik Özellikleri, Ot Sistematik Botanik Dergisi,2,(1):151-160.
• [6] Davis, P.H.,(1965-1988), Flora of Turkey and the East Aegean Islands. I-X. Edinburg Univ. Pres, Edinburg.
• [7] Yıldırımlı, Ş. (2004). Etnobotanik ve Türk Etnobotaniği, İnsan Bilimleri için Kaynak Arastırmaları Dergisi, 17: 167- 174.
• [8] Ertuğ, F. (2004). Wild edible plants of the Bodrum Area (Muğla, Turkey), Turkish Journal of Botany, 28(1-2):161 174.
• [9] Tuzlacı, E. (2005). Bodrum’ da Bitkiler ve Yasam, Nobel Yayın ve Dağıtım, İstanbul, 253 s.
• [10] Tuzlacı, E. (2002). Datça Yarımadası (Muğla) Florası ve Bu Yörede Halkın Yararlandığı Bitkiler, 14. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, Bildiriler, Eskişehir.
• [11] Tuzlacı, E. (2002). Baba Dağı florası ve Fethiye Yöresinde Halkın Yararlandığı Bitkiler Hakkında Yapılan Ön Araştırma, 14. Bitkisel ilaç Hammaddeleri Toplantısı, Bildiriler, Eskişehir.
• [12] Gurdal, B. ve Kultur, S. (2013). An ethnobotanical study of medicinal plants in Marmaris (Mugla, Turkey). Journal of Etnopharmacology, vol.146, pp.113-126.
• [13] Ceylan, O. (2017). Muğla İlinde Halkın Tedavi Amaçlı Kullandığı Bitkiler, Ot Sistematik Botanik Dergisi, 24, 1, 89-107
• [14] Öztürk, M., Seçmen, Ö., Gemici, Y. ve Görk, G. (1990). Ege Bölgesi Bitki Örtüsü, Sentez Limited, 175 s., İzmir.
• [15] Kalças, E., L. (1974). Food From The Fields, Edible Wild Plants Of Aegean Turkey, Bilgehan Matbaası Bornova, İzmir, 146 s.
• [16] Baytop, T. (1994). Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 578 s.
• [17] Seçmen, Ö., Gemici, Y., Görk, G., Bekat, L. ve Leblebici, E. (2004). Tohumlu Bitkiler Sistematiği, 8. Baskı, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi No:116, İzmir, 386 s.
• [18] Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. ve Babaç, M.T. (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler), Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları Flora Dizisi 1, İstanbul.1290s.