Muhtar Avezov ve Kazak Tiyatrosu

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 4, 251 - 258, 30.12.2022

Ekrem Ayan , Ayşe Karaca

Öz

Modern Kazak edebiyatının en büyük eseri olan Abay Yolu romanının yazarı ve ilk tiyatro eseri Enlik Kebek’in yazarı Muhtar Avezov, modern toplum inşasında örnek figürleri bahsi geçen eserlerde sergilemiştir. Kadınların toplumdaki yerinin düzenlenmesi ve haklarının belirlenmesi anlamında Enlik Kebek eseriyle çığır açmıştır. Yine toplumun diğer bir öğesi olan erkekler için de Abay piyesini yazarak örnek davranışlara sahip adil ve eğitimli erkek modelini öne sürmüştür. Abay; çağdaşlığı, geleceği, bilgiyi, yeniliği, iyi ve güzelliği, değişimi, demokratlığı, aydın kişiliği ifade etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Muhtar Avezov, Kazak tiyatrosu, Enlik Kebek

Kaynakça

• Altınmakas, Layik (2014), Hanlık Devrinden Günümüze Örneklerle Kazak Edebiyatı, İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Aşa, Emel (1997), “Muhtar Ömerhanoğlu Avezov ve “Abay Yolu” Romanının Tercümeleri İle İlgili Bibliyografik Bilgiler” Bilig, S. 5.
• Ayan, Ekrem (2001), Kazak Türkçesinin Cümle Bilgisi Bakımından Türkiye Türkçesi İle Karşılaştırılması (Muhtar Avezov’un “Abay Yolu” Çerçevesinde), Muğla: Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Ayan, Ekrem (2002), “Muhtar Avezov ve Abay Yolu”, Türkler Ansiklopedisi, C.19, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• Ӓwezov, Muxtar (2001), Entsiklopediya, Almatı: Atamura.
• Çınar, Ali Abbas (1997), Muhtar Avezov Folklor Yazıları Seçmeler, Ankara: Bilig Yayınları.
• Çınar, Ali Abbas (1997b), “Muhtar Avezov ve Sanatının Kaynağı”, Bilig, S. 5 (Bahar), s.15.
• Çınar, Ali Abbas (2006), Kazak Kültürü ve Edebiyatı Araştırmaları, Berke Ofset: İzmir.
• Gülensoy, Tuncer (2003), “Manas Destanı”, İslam Ansiklopedisi C. XXVII, Ankara: TDV İslam Araştırmaları Merkezi.
• İsmail, Zeyneş ve Ahmet Güngör (1997), Muhtar Awezov Hikâyeler, Ankara: Bilig Yayınları.
• İsmail, Zeyneş, Ahmet Güngör (1997), Muhtar Awezov Abay Yolu 1, Ankara: Bilig Yayınları.
• İsmail, Zeyneş, Ahmet Güngör (1997), Muhtar Awezov Makaleler, Ankara: Bilig Yayınları.
• Kapağan, Enver (2015), “20. Yüzyıl Başında Kazak Aydınlarında ‘Türk’ ve ‘Türkistan’ Şuuru”, Turkish Studies, S. 10/4.
• Kazımoğlu, Samir (1994), Türk Toplulukları Edebiyatı II, Ankara: Ecdad Yayınları.
• Koç, Kenan, Almagül İşina ve Bolat Korganbekov (2207), Kazak Edebiyatı II, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Kolcu, Ali İhsan (2004), Çağdaş Türk Dünyası Edebiyatı, Ankara: Salkımsöğüt Yayınları.
• Mamrayev, B (1998), “Muhtar Avezov Edebiyat Tarihi Araştırıcısı”, çev., Cangül Süleymanova, Bilge, S. 18.
• Muqanov, Sӓbit (2008), XX Ğasırdağı Qazaq Ӓdebiyeti, Almatı: Atamura.
• Nisanbayev, Abdimalik (1996), “Kazakların Büyük Yazarı M. Omarhanulı Awezov”, TİKA (Avrasya Etüdleri), Cilt 3, Sayı 4/ Kış.
• Öner, Mustafa (2006), “XX. Yüzyıl Türkistan Edebiyatının Anıtı: Muhtar Evezov (1897-1961)”, Bilig, S. 37 (Bahar).
• Tamir, Ferhat ve Halil Arıcan (1997), Muhtar Ӓwezov Seçilmiş Hikâyeler, Ankara: Türksoy Yayınları.
• Türk Dünyası Çağdaş Edebiyatları El Kitabı (2018), edt. Orhan Söylemez, Samet Azap, İstanbul: Kesit Yayınları.
• Türk Dünyası El Kitabı-IV, Edebiyat (Türkiye Dışı Türk Edebiyatları) (1998), Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları