Homojen Kum Zeminlerde Optimum İyileştirme Derinliğinin Deneysel Olarak Belirlenmesi

Yıl 2020, , 1210 - 1218, 26.09.2020

Hüseyin Suha Aksoy , Abdullah İçen

https://doi.org/10.17798/bitlisfen.592572

Öz

Bu çalışmada, taşıma gücü yetersiz zemin
üzerine inşa edilecek bir temelin altında yapılacak iyileştirilmenin derinliği
deneysel olarak araştırılmıştır. Bir yapının inşa edileceği zeminin
özellikleri, o yapıdan gelecek yükleri karşılamaya yeterli değilse bu durumda
zemin iyileştirmesi yapılmaktadır. Zemin iyileştirme yöntemlerinden biri olan
jet grout yöntemi ülkemizde de sıklıkla uygulanmaktadır. Jet grout, zemine
yüksek basınçla çimento enjekte edilmesine dayalı bir yöntemdir. Zemin
iyileştirilmesi yapılırken genellikle alttaki sağlam zemin tabakasına kadar
iyileştirme yapılmalıdır. Ancak sağlam zemin tabakasının derinde olduğu
durumlarda iyileştirmenin hangi derinliğe kadar yapılacağı sadece elastisite
teorisinden hesaplanmış katı maddeler için yapılmış kabullere dayanmaktadır.
Zemini elastik ve sıkışmaz olarak kabul eden bu teorilere göre temel altı
zeminlerde gerilmeler, temelin genişliğinin (B) 1,5-2,0 katı kadar derinliklere
kadar etkili olmaktadır. Zemin iyileştirmesi yüksek maliyetli bir işlem olduğundan
mühendisler bu derinliklere kadar iyileştirme yapmamaktadırlar. İyileştirmeler
genellikle daha yüzeysel yapılmaktadır. Yapılan çalışmada, farklı derinliklerde
iyileştirilmiş zemine oturan temellerin taşıma gücü deneylerle belirlenmiştir.
Bu sayede aşırı veya yetersiz iyileştirmelerden kaçınılması sağlanmaya
çalışılmıştır.

          Taşıma
gücü açısından yetersiz zeminleri ve temeli modellemek amacıyla gevşek ve orta
sıkılıktaki kumlu zemine oturan çelikten imal edilmiş bir sürekli model temel
kullanılmıştır. Sürekli temelin altındaki iyileştirilmiş zemin ise beton
bloklar kullanılarak modellenmiş ve deneysel sonuçlar elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Zemin İyileştirme, İyileştirme Derinliği, Model Deneyler, Taşıma Gücü, Rölatif Sıkılık

Destekleyen Kurum

Fırat Universitesi BAP Birimi

Proje Numarası

MF.17.49

Teşekkür

Bu çalışma Fırat Üniversitesi tarafından MF.17.49 nolu proje ile desteklenmiştir.

Kaynakça

• Çinicioğlu, S. F. 2005. Zeminlerde statik ve dinamik yükler altında taşıma gücü anlayışı ve hesabı. Seminer, IMO İstanbul Şubesi.
• Toğrol, E. 1998. ‘Jet-Grout’Kolonların Yapımında Kalite Denetimi. Zemin Mekaniği ve Temel Mühendisliği 7. Ulusal Kongresi, 22-23.
• Madhav, M. R. and Vitkar P. P., 1978. Strip Footing on Weak Clay Stabilizated with a Granuler Trench or Pile, Canadian Geotechnical Journal, 15(4), 605
• Das, B. M., Shin, E. C. and Omar, M. T., 1994. The Bearing Capacity of Surface Strip Foundations on Geogrid Reinforced Sand and Clay, Geotech. and Geological Eng., 12(1), 1-14
• Yetimoglu, T., Wu, J. T., and Saglamer, A., 1994. Bearing capacity of rectangular footings on geogrid-reinforced sand, Journal of Geotechnical Engineering, 120(12), 2083-2099.
• Modoni, G., Flora, A., Lirer, S., Ochmański, M., and Croce, P., 2016. Design of jet grouted excavation bottom plugs, Journal of Geotech. and Geoenvir. Engineering, 142(7).
• Adams, M. T., Collin, J. G., 1997. Large Model Spread Footing Load Tests on Geosynthetic Reinforced Soil Foundation, Journal of Geotech. and Geoenviron. Eng., Vol: 123 No:1 pp. 66-72
• Latha, G. M., and Somwanshi, A., 2009. Bearing capacity of square footings on geosynthetic reinforced sand, Geotextiles and Geomembranes, 27(4), 281-294.
• Yıldırım, D. ve Yıldız, A., 2010. Geogrid Donatılı Stabilize Dolgu Tabakası İle Kil Zeminlerin İyileştirilmesi. Çukurova Üniv. Fen Bilimleri Dergisi, 22(2), 29-38.
• Bağrıaçık, B, 2016. Donatı Tabakasının Optimum Derinliğinin Farklı Temel Şekilleri için Değerlendirilmesi, Çukurova Üniv. Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 31(2), 187-194.
• Akinmusura, J. O., Akinbolade, J. A., 1981, Stability of Loaded Footings on Reinforced Soil, ASCE Journal of Geotechnical Engineering, Division Vol.107 No: GT6, pp. 819-827.
• Saglamer, A., 2001. Recent applications of jet grouting for soil improvement in Turkey, Proceedings Of The Internatıonal Conference On Soil Mechanics And Geotechnical Engineering (Vol. 3, pp. 1839-1842).
• Patra, C. R., Mandal, J. N., Das, M. B., 2005, Ultimate Bearing Capacity of Shallow Foundation on Geogrid-Reinforced Sand, Proceedings of the 16th International Conference on Soil Mechanics and Geotech. Eng. (ISSMGE), Osaka-Japan, pp.12-16.
• Deb K., Dey A. ve Chandra, S., March 2007/a. Modeling of Layered Soil System, 1st Indian Young Geotechnical Engineers Conference, Hyderabad, India, 2-3rd, pp: 50-55, 25:11–23
• Kumar, A., Ohri, L. M., Bansal K. R., 2007, Bearing Capacity Tests of Strip Footings on Reinforced Layered Soils, Geotechnical and Geological Engineering, Vol: 25, pp. 139-150.
• American Society of Testing and Materials ASTM, 2015 Standard Test Method for Relative Density (Specific Gravity) and Absorption of Fine Aggregate, ASTM C128–15
• American Society of Testing and Materials ASTM, 2014. ASTM D854-14 Standard Test Methods for Specific Gravity of Soil Solids by Water Pycnometer, Annual Book of ASTM Standard, vol. 04.08 (2014)
• American Society of Testing and Materials ASTM, 2006. Standard Test Method for Particle Size-Analysis of Soils, ASTM D422-02, West Conshohocken, Pennsylvania, USA.
• American Society of Testing and Materials ASTM, 2011. Standard test method for direct shear test of soils under consolidated drained conditions, ASTM D3080/D3080M-11.
• Önalp A ve Sert S., 2016. Geoteknik Bilgisi III – Bina Temelleri, Birsen Yayınevi, İstanbul