Zernek Barajı Çevresi (Gürpınar-Van)’nin Florası

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 336 - 360, 28.06.2019

İbrahim Demir Lütfi Behçet

https://doi.org/10.17798/bitlisfen.427152

Öz

Bu çalışmada; Zernek Barajı Çevresi’nin (Gürpınar - Van)Florası araştırıldı.
2007-2009 yılları arasında gerçekleştirilen bu araştırmanın arazi çalışmaları
ile 1856 bitki örneği toplandı. Toplanan bu bitki örneklerinin teşhisi sonucu
alanda; 57 familya ve 300 cins’e ait 500 tür, 135 alttür ve 91 varyete olmak
üzere toplam 726 tür ve türaltı takson tespit edildi. 726 taksonun 2’si Pteridophyta, 724’ü Spermatophyta divisiolarına aittir. Spermatophytaüyelerinden 1’i Gymnospermae
ve 723’ü Angiospermae alt
divisiosuna dahildir. Angiospermae’lerin
632’si Dicotyledoneae ve 91’i Monocotyledoneae sınıfında yer
almaktadır.

Astragalus guzelsuensis F. Ghahrem. – Nejad, L.
Behçet & İ. Demir taksonu araştırma alanımızdan tarafımızdan toplanıp,
bilim dünyasına kazandırılmıştır.

Tip toplamadan bilinen ve Van’ın Çaldıran ilçesinin kuzey doğusunda
toplanıp 1987 yılında yeni bir tür olarak dünyaya tanıtılan Calamintha caroli-henricana Kit Tan & Sorger taksonu,
ikinci defa alanımızdan tespit edilmiştir. Belirlenen taksonlardan 12 tanesi B9
karesi için yeni kayıttır.

Alandan toplam 60 endemik takson tespit
edilmiştir. Endemizm oranı ise % 8.26’dır. Endemik ve nadir olan taksonların
tehlike kategorilerine dağılımları şu şekildedir: 2 takson kritik “CR”, 3 takson tehlikede “EN”, 17 takson zarar görebilir “VU”, 17 takson tehdit altına girebilir
“NT”, 34 takson az endişe verici “LC” ve 1 takson veri yetersiz “DD” şeklindedir.

İran-Turan fitocoğrafik bölgesinde yer alan
çalışma alanında tespit edilen taksonların fitocoğrafik bölgelere göre dağılımı
şöyledir; İran-Turan % 44.63, Avrupa-Sibirya %4.55, Akdeniz % 1.10, Öksin %
0.41, Hirkan-Öksin % 0.14 ve çok bölgeli veya fitocoğrafik bölgesi
bilinmeyenler % 49.17’
dir. İçerdikleri tür ve türaltı takson sayılarına göre alanda en büyük ilk 10
familya sırasıyla; Asteraceae 99 (%
13.64),  Fabaceae 77 (% 10.61), Brassicaceae, 76 (% 10.47), Lamiaceae 49, (% 6.75), Caryophyllaceae 49 (% 6.75), Poaceae 43 (% 5.92), Scrophulariaceae 33 (% 4.55) Apiaceae 29 (% 3.99), Boraginaceae 29 (% 3.99) ve Liliaceae 26 (% 3.58)’dır.

Anahtar Kelimeler

Zernek Barajı, Flora, Gürpınar, Van

Kaynakça

• Akman, Y. (1990.) İklim ve Biyoiklim. Palme Yayınları. Ankara.
• Altan, Y., Uğurlu, E. (2000.) Contribution to the Flora of Çavuştepe (Van-Turkey). Bulletin of Pure & Applied Sciences, 19B 2, 117-128
• Altıok, A., Behçet, L. (2005.) The Flora of Bitlis River Valley. Tr. J. of Botany, 29 (6), 355-387.
• Anonim, 1996. Van İli Arazi Varlığı. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara. 87.
• Bani, B., Adıgüzel N. (2008.) Flora of an Important Plant Area: Çatak Valley I (Çatak-Pervari) Van, Fl. Medit, 18, 11-63
• Behçet, L. (1991.) Süphan Dağı (Bitlis) Florası.Y. Y. Ü. Fen Bil. Ens. Dergisi, 1 (1), 29-38.
• Behçet, L., Altan, Y. (1993a.) Flora of Adır, Akdamar, Çarpanak and Kuzu Islands (Lake Van). J. of Fac. of Sc. Ege Üniv. Series B, 15 (1), 43-54
• Behçet, L., Altan, Y. (1993c.) B9 (Hizan- Bitlis) Karesi İçin Yeni Floristik Kayıtlar. Tr. J. of Botany, 17 (1), 29-31
• Behçet, L., Özgökçe, F., Ünal, M., Karabacak, O. (2009.) The flora of Kırmızı Tuzla (Karaçoban, Erzurum/Turkey) and Bahçe Tuzlası (Malazgirt, Muş/Turkey) and their environment. Biological Diversity and Conservation (BioDiCon), Volume 2/3: 122-155
• Brummitt, R. K., Powell, C. E. (1992.) Authors of Plant Names, The Royal Botanical Garden, Kew, U.K.
• Çelik, T., Özgökçe, F. (2007.) The Flora of Kesan Valley. VIIth Plant Life of South West Asia Symposium, 25-29 June 2007. Eskişehir-Turkey. 34
• Davis, P. H. (Ed.). (1965-1985.) Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 1-9, Edinburgh Univ. Press, Edinburgh, U.K.
• Davis, P. H., Mill, R. R., Tan, K. (Eds.) (1988.) Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 10. Edinburgh Univ. Press, Edinburgh, U.K.
• Davis, P.H., Hedge, I.C. (1975.) The Flora of Turkey: Past, Present and Future. Candollea, 30, 331-351
• DMİ, 2006. Meteoroloji Bülteni. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Ekici, M., Ekim, T. 2004. Revision of the section Hololeuce Bunge of the Genus Astragalus L. (Leguminosae) in Turkey. Tr. J.of Botany. 28/3. 307-347. Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z. & Adıgüzel, N. (2000.) Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Red Data Book of Turkish Plants). Türkiye Tabiatını Koruma Derneği. Ankara.
• Emberger, L. (1955.) Une classification biogeographique des climats. Rec. Trav. Lab. Bot. Fac. Sc., 7, 3-43.
• Gaussen, H. (1955.) Determination des climats par la methode des courbes ambrothermiques C. R. Ac., Sc. E.
• Ghahreman, A. (1985-2005.) Flora of Iran Vol. 5-25, Institut des Recherces des Forêts et des Paturages Dêpartment Botanique, B.P. 13-116, Téhéran-Iran.
• Ghahremani-nejad, F., Behçet, L., Demir, İ. (2009.) Astragalus guzelsuensis (Fabaceae: Galegeae), a new species from Turkey. Ann. Bot. Fennici.46, 151-154
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. & Başer, K. H. C. (2000.) Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 11. Edinburgh Univ. Press, Edinburgh, U.K.
• IUCN Species Survival Commission 2001. IUCN Red List Categories, 3.1. Gland.
• Karabacak, O., Behçet, L. (2007.) The Flora of Akçadağ (Van,Turkey). Tr. J. of Botany, 31 (6), 495-528.
• Karabacak, O., Behçet L. (2014.) The flora of Zilan valley (Erciş-Van/Turkey) (BioDiCon), Volume 7/3, 20-41
• Komarov, V.L. (Ed.) (1933-1964.) Flora of the USSR vol. 1-30. Moskov: Keter Press.
• Öğün, E., Altan, Y. (1992.) Toprakkale (Van) Florası. YYÜ Fen Bil.Enst. Dergisi, 1(2), 201-211
• Özçelik, H., Babaç, M.T. (1993.) Erek Dağı (Van) Florası Üzerinde Çalışmalar (III). YYÜ Fen Bil. Enst. D., 2 (1), 18-37
• Özgökçe, F., Behçet, L. (2007.) The Flora of Özalp district (Van-Turkey). Ot Sistematik Botanik Dergisi, 14, (2), 9-62
• Öztürk, F., Behçet, L. (1998.) Kurubaş Geçidi (Van) Florası. Ot Sistematik Botanik Dergisi, 6 (1), 39-56.
• Pınar, S.M., Adıgüzel, N. (2011.) Flora of an important plant area: Çatak Valley - II (Çatak-Van/Turkey). Biological Diversity and Conservation (BioDiCon), Volume 4/2, 99-124
• Raunkiaer, C. (1934.) The life forms of plants and statistical plant geography.Oxford: Clarendon Press.
• Rechinger, K.H. (1965-1977.) Flora Iranica vol: 1-9. Graz-Austria: Akademisch Drucku Verlangsanstalt.
• Tutin, T.G., Heywood, V.H., Burges, N.A., Moore, D.M., Valentine, D.H., Walters, S.M. & Webb, D.B. (eds.) (1964-1981.) Flora Europaea. Univ. Press, Cambridge, Vol. 1-5
• Ünal, M., Behçet, L. (2007.) The Flora of Pirreşit Mountain (Van, Turkey). Turk J Bot.31 (3), 193-223
• Zohary, M. (1966-1986.) Flora Palaestina.Vol. 1-4, Jerusalem Academic Pres., Israel.