ETİK İLKELER
Dergimizin etik ilkeleri ve yayın politikası, Committee on Publication Ethics (COPE) ve Directory of Open Access Journals (DOAJ) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler
• İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
• Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
• Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
• Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,

Diğer etik ihlal türleri şunlardır:
a) Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,
b) Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,
c) İnsan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek,
ç) İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda ve diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak,
d) İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak,
e) Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,
f) Dayanaksız, yersiz ve kasıtlı olarak etik ihlal isnadında bulunmak,
g) Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,
h) Araştırma ve deneylerde, hayvan sağlığına ve ekolojik dengeye zarar vermek,
ı) Araştırma ve deneylerde, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak.
i) Araştırma ve deneylerde mevzuatın veya Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak.
j) Araştırmacılar ve yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlüğüne uymamak,
k) Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak,
l) Akademik atama ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak,

Paydaşların Sorumlulukları

Yayıncıların Sorumlulukları
• Yayın sürecinin tüm aşamalarında tarafsızlık, şeffaflık ve etik ilkeler çerçevesinde hareket etmek.
• Editörlerin bağımsız karar alma süreçlerine müdahale etmemek.
• Derginin yayın politikasını, açık erişim koşullarını, telif hakkı ve etik ilkelerini açık biçimde web sitesinde sunmak.
• Yayın etiği ihlallerinde (intihal vb.) gerekli araştırmayı yürütmek ve COPE yönergelerine göre işlem yapmak.
• Hakemlik sürecinde gizlilik ilkesini güvence altına almak.
• Makalelerin dijital arşivlenmesi ve uzun süreli erişilebilirliğini sağlamak.

Editörlerin Sorumlulukları
• Yayın kararlarını bilimsel değer, orijinallik ve hakem görüşleri temelinde almak.
• Hakem ve yazar kimliklerini karşılıklı olarak gizli tutmak.
• Makaleleri konu uzmanlığına sahip en az iki bağımsız hakeme yönlendirmek.
• Editör veya yayın kurulunun çıkar çatışması bulunan makalelerde değerlendirmeye katılmamak.
• Düzeltme, geri çekme veya etik ihlal durumlarında derhal işlem yapmak.
• Yazarların itirazlarını adil bir süreçle değerlendirmek.
• Derginin etik politikalarının uygulanmasından ve güncellenmesinden sorumlu olmak.
• Yayın sürecinde zamanlama, iletişim ve karar süreçlerini şeffaf biçimde yürütmek.

Yazarların Sorumlulukları
• Gönderilen çalışmanın özgün, bilimsel ve etik ilkelere uygun olduğunu beyan etmek.
• Makalenin daha önce yayımlanmadığını ve eşzamanlı olarak başka bir dergiye gönderilmediğini taahhüt etmek.
• Tüm yazarların makaleye anlamlı katkı sağlamış ve onay vermiş olmasını sağlamak.
• Kullanılan tüm kaynakları uygun biçimde atıf göstermek.
• Finansman, çıkar çatışması veya destek bilgilerini açıkça belirtmek.
• Hakem veya editör geri bildirimlerine bilimsel temelde yanıt vermek.
• Gerektiğinde verileri doğrulamak veya erişime sunmak.
• Yayın sonrasında fark edilen hataları derhal editöre bildirmek.

Hakemlerin Sorumlulukları
• Değerlendirme sürecinde gizlilik ilkesine kesin olarak uymak.
• Değerlendirmeyi objektif, yapıcı ve zamanında tamamlamak.
• Kişisel veya kurumsal çıkar çatışması varsa editöre bildirmek.
• Bilimsel içeriği, yöntemsel doğruluğu ve atıf uygunluğunu değerlendirmek.
• Makaledeki etik ihlalleri (intihal vb.) fark ettiğinde editörü bilgilendirmek.
• Dil, ülke veya yazar kimliği gibi unsurlardan etkilenmeden bilimsel kaliteye odaklanmak.

Etik Kurul İzni
Dergimiz, etik kurul izni gerektiren tüm bilim dallarındaki çalışmalarda, ilgili etik kurul kararı alınmış olmasını şart koşmaktadır. Bu kapsamda, etik kurul izniyle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve karar numarası) makale metninde açıkça belirtilmelidir.
Ulakbim TR Dizin’in 2020 yılından itibaren uygulamaya koyduğu düzenlemeler doğrultusunda, etik kurul izni bulunmayan çalışmalar dergimizde değerlendirmeye alınmamaktadır.

Etik Kurul İzni Gerektiren Araştırmalar
Dergimizde, etik kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki çalışmaları kapsamaktadır:
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem ve görüşme teknikleri gibi yöntemlerle katılımcılardan veri toplanmasını içeren nitel veya nicel yaklaşımlarla yürütülen tüm araştırmalar,
• Kişisel Verilerin Korunması Kanunu çerçevesinde retrospektif çalışmalar.
Bu tür çalışmaların değerlendirmeye alınabilmesi için ilgili etik kurul izinlerinin alınmış olması ve bu izinlerin makale metninde açıkça belirtilmesi gerekmektedir.

İntihal Denetimi
Dergimize yayınlanmak üzere gönderilen makaleler Turnitin programı aracılığıyla taranarak, daha önce yayımlanmamış olduğu ve intihal içermediği teyit edilir. Dergimize gönderilen veya yayımlanan bir makalede intihal tespit edilmesi durumunda dergimiz COPE ilkeleri doğrultusunda hareket eder.

Yapay Zeka Kullanımı
Dergimize gönderilen çalışmalarda, literatür taraması veya dil kontrolü gibi makalenin özgünlüğünü etkilemeyecek süreçlerde yapay zeka kullanımı kabul edilebilir. Ancak, yapay zeka kullanımı etik kurallar çerçevesinde gerçekleştirilmelidir ve uydurma veri, manipülasyon gibi etik dışı amaçlar için kesinlikle kullanılmamalıdır.
Yapay zeka kullanımı içeren çalışmalar için, makale gönderim aşamasında dergimize bu durumla ilgili bilgi verilmesi zorunludur. Yapay zeka kullanımına ilişkin tüm sorumluluk, yazarların kendisine aittir.

Gizlilik Beyanı
Dergimize gönderilen tüm kişisel veriler korunmaktadır. Yazar, Hakem ve diğer gerçek kişilere ait veriler üçüncü kişi ve kurumlarla paylaşılmaz.

Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi
Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekmeyi düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE ilkelerini dikkate alınır.

Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması
Dergimiz, yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür.

Çıkar çatışmaları
Dergimiz; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.

Dergimize Yapılacak Şikayet ve İtirazlar
Dergimiz veya dergi kurullarımızda yer alan kurul üyelerinin sorumluluğunda olan içerik, prosedürler veya politikalarla ilgili şikayet ve itirazlarınızı bider@gmail.com adresine e-posta ile iletebilirsiniz. Dergimize iletilen şikayetler ve itirazlar dikkatle inceler COPE ilkeleri kapsamında değerlendirilir.