Ar-Ge Harcamalarının Finansal Performansa Etkisi: BİST’de İşlem Gören Şirketler Analizi

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 45 - 55, 27.08.2021

Gökçe Tekin Turhan

Öz

İşletmeler tarafından Ar-Ge uygulamaları yardımıyla yeni ürünler geliştirmesi, ürünlerdeki kalite standartlarının arttırılması ve maliyetlerin düşürülerek rekabet avantajı sağlanması amacı taşır. Bu rasyonel duruma bağlı olarak, iktisadi ve toplumsal faydalar da elde edilmektedir. Ar-Ge faaliyetleri, ülkenin ekonomisine yönelik olarak, kaynakların etkin bir biçimde kullanılması, bilgi birikiminin devamlı olarak arttırılması ve ulusal teknolojilerin üretilebilmesi gibi amaçlara hizmet etmektedir. İşletmelerde, Ar-Ge harcamalarının artışı ile hedeflenen verimliliğin sağlanması sonucunda, finansal performans artacak ve borsada işem gören şirketler için firma değeri artış gösterecektir. Bu çalışmanın amacı, borsada işlem gören ve Ar-Ge harcamaları yüksek düzeyde olan 10 şirket için, Ar-Ge üzerine yapılan harcamaların finansal performansa etkisini panel regresyon analiziyle ortaya koymaktır. Analiz sonucunda, ar-ge yoğunluğunun finansal performans değişkenleri ile pozitif yönde anlamlı ilişkili olduğu belirlenmiştir. Ar-ge yoğunluğu ile aktif karlığı %33.8 pozitif yönde, özsermaye karlığı %29.5 pozitif yönde, Ar-ge yoğunluğu ile net satış büyümesi %34.1 pozitif yönde ve piyasa değeri/defter değeri %31.5 pozitif yönde anlamlı ilişkilidir. Genel olarak bakıldığında; Ar-Ge yoğunluğu en çok satışların büyümesine, daha sonra aktif karlılığı ve özsermaye karlılığına olumlu yönde katkı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ar-Ge Harcamaları , Finansal Performans , Panel Regresyon

The Effect of R&D Expenditures on Financial Performance: An Analysis of Companies Listed in BIST

Öz

From the point of view of enterprises, it aims to develop new products with R&D activities, increase the quality standards of products and gain competitive advantage by providing cost advantage. Thanks to this rational behavior, economic and social benefits are also provided. R&D activities serve the purposes of using resources effectively, continuously increasing knowledge and producing national technologies for the country's economy. As a result of achieving the targeted efficiency with the increase in R&D expenditures in enterprises, financial performance will increase and firm value will increase for companies listed on the stock exchange. The aim of this study is to reveal the effect of R&D expenditures on financial performance for 15 companies that are traded in the stock market and have high R&D expenditures, with panel regression analysis. As a result of the analysis, it was determined that the R&D intensity was positively and significantly correlated with the financial performance variables. R&D intensity and return on assets are positively related by 33.8%, return on equity is positively correlated with 29.5%, R&D intensity and net sales growth by 34.1% and market value/book value by 31.5% are significantly related. In general terms; R&D intensity contributes most positively to the growth of sales, then to the return on assets and return on equity.

Anahtar Kelimeler

R&D Expenditures , Financial Performance , Panel Regression

Kaynakça

• Akgün, A. & Akgün, Ö. (2016). İşletmelerde Ar-Ge Harcamalarının Karlılığa Etkisi: Aselsan Örneği. Selçuk Üniversitesi, Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 12(1), 1-12.
• Anagnostopoulou, S. (2008). R&D Expenses and Firm Valuation: A Literature Review. International Journal of Accounting and Information Management, 16(1), 5-24.
• Ayaydın, H. & Karaaslan, İ. (2014). The Effect of Research and Development Investment on Firms’ Financial Performance: Evidence from Manufacturing Firms in Turkey. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 9(2), 43-59.
• Bae, S. C. & Kim, D. (2003). The Effect of R&D Investments on Market Value of Firms: Evidence from the U.S., Germany and Japan. The Multinational Business Review, 11(3), 51-75.
• Batool, A. & Sahi, A. (2019). Determinants of Financial Performance of Insurance Companies of U.S.A. and U.K. During Global Financial Crisis (2007-2016). International Journal of Accounting Research, 7(1), 1-9.
• Baltagi, B. H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data (Third Ed.) John Wiley & Sons Pbc., New York.
• Başgöze, P. & Sayın, H. C. (2013). The Effect of R&D Expenditure (Investments) on Firm Value: Case of Istanbul Stock Exchange. Journal of Business, Economics & Finance, 2(3), 5-12.
• Bayar, Y. & Sezgin, F. H. (2017). Trade Openness, Inequality and Poverty in Latin American Countries. Ekonomika, 96(1), 47-57.
• Brown, T. E. & Uljin, J. (2004). Innovation, Entrepreneurship and Culture, U.K. Edward Elgar Publishing Limited.
• Choi, I. (2001). Unit Root Tests for Panel Data. Journal of International Money and Finance, 20(1), 249-272.
• Choi, S. B. & Williams, C. (2013). Innovation and Firm Performance in Korea and China: A Cross-Context Test of Mainstream Theories. Technology Analysis & Strategic Management, 25(1), 423-444.
• Çıtak, L. & İltaş, Y. (2017). Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi ve BİST Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 76(1), 239-254.
• Çiçek, H. & Onat, O. K. (2013). İnovasyon Odaklı Faaliyetlerin Firma Performansına Etkisinin Veri Zarflama Analizi İle Belirlenmesi; İmkb Üzerine Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(7), 46-53.
• Diaconu, M. (2019). Business R&D Investments in the E.U. : Main Dynamics and Economic Effects. Theoretical and Applied Economics, 26(4), 19-34.
• Ehie, I. C. & Olibe, K. (2010). The Effect of R&D Investment on Firm Value: An Examination of U.S.A. Manufacturing and Service Industries. International Journal of Production Economics, 128(1), 127-135.
• Ezzi, F. & Jarboui, A. (2016). Does Innovation Strategy Affect Financial, Social and Environmental Performance? Journal of Economics Finance and Administrative Science, 21(40), 14-24.
• Freihat, A. R. F. & Kanakriyah, R. (2017). Impact of R&D Expenditure on Financial Performance: Jordanian Evidence. European Journal of Business and Management, 9(32), 73-83.
• Freel, S. M. (2000). Do Small Innovating Firms Outperform Non-Innovators? Small Business Economics, 14(3), 195-210.
• Ghaffar, A. & Khan, W. A. (2014). Impact of Research and Development on Firm Performance. International Journal of Accounting and Financial Reporting, 4(1), 357-367.
• Gharbi, S., Sahut, J. M. & Teulon, F. (2014). R&D Investments and High-Tech Firms' Stock Return Volatility. Technological Forecasting & Social Change, 88(1), 306-312.
• Greene, W. H. (2003). Econometric Analysis. 5th Edition, New York: Prentice Hall Pbc.
• Hsu, F. J., Chen, M. Y., Chen, Y. C. & Wang, W. C. (2013). An Empirical Study on the Relationship between R&D and Financial Performance. Journal of Applied Finance & Banking, 5(3), 107-119.
• Im, K. S., Pesaran, M. H. & Shin, Y. (2003). Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels. Journal of Econometrics, 115(1), 53-74.
• Işık, N., Engeloğlu, Ö. & Kılınç, E. C. (2016). Araştırma ve Geliştirme Harcamalarının, Kârlılık ve Satışlar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul Firmaları Üzerine Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 47(1), 27-46.
• Jianhong, F. U. (2016). The Research on the Effects of the Listed Manufacturing Companies' R&D Investment on Business Performance. http://www.Seiofbluemountain.Com/Search/Detail.Php?İd=4553 (11.06.2021).
• KAP. (2021). Kamuyu Aydınlatma Platformu. https://www.Kap.Org.Tr/Tr/Bist-Sirketler(25.07.2021).
• Lantz, J. S. & Sahut, J. M. (2005). R&D Investment and the Financial Performance of Technological Firms. International Journal of Business, 10(4), 1-20.
• Maddala, G. S. & Wu, S. (1999). A Comparative Study of Unit Root Tests with Panel Data and a New Simple Test. Oxford Bulletin of Economics and Statistics. Special Issue, 61(1), 631-652.
• Myšková, R. & Hájek, P. (2017). Comprehensive Assessment of Firm Financial Performance Using Financial Ratios and Linguistic Analysis of Annual Reports. Journal of International Studies, 10(4), 96-108.
• Naz, F., Ijaz, F. & Naqvi, F. (2016). Financial Performance of Firms: Evidence from Pakistan Cement Industry. Journal of Teaching and Education, 5(1), 81-94.
• Nord, L. J. (2011). R&D Investment Link to Profitability: A Pharmaceutical Industry Evaluation. Undergraduate Economic Review, 8(1), 1-16.
• OECD Dijital Ekonomi Görünümü. (2017). https://www.Oecd-İlibrary.Org/Science-And-Technology/OecdDigital-Economy-Outlook-2017_9789264276284-En (12.07.2021).
• Özcan, M., Ağırman, E. & Yılmaz, Ö. (2014). Ar-Ge Yatırımlarının Hisse Senedi Getirisi Üzerine Etkisi: BİST Teknoloji ve Bilişim Firmaları Üzerine Bir Uygulama. Maliye Dergisi, 166(1), 139-158.
• Özel, H. A., Sezgin, F. H. & Topkaya, Ö. (2013). Investigation of Economic Growth and Unemployment Relationship for G7 Countries Using Panel Regression Analysis, International Journal of Business and Social Science, 4(6), 162-170.
• Öztürk, M. B. (2008). Araştırma-Geliştirme Yatırımlarının Firma Değeri Üzerindeki Etkisi: İMKB'de Bir Uygulama. Verimlilik Dergisi, 1(1), 25-34.
• Pantagakis, E., Terzakis, D. & Arvanitis, S. (2012). R&D Investments and Firm Performance: An Empirical Investigation of the High Technology Sector (Software and Hardware) in the E.U. Technological Educational Institute, 1-45.
• Pesaran, M. H. (2004). General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels. Cesifo Working Papers No.1233, 255-260.
• Pesaran, M. H. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross-Section Dependence. Journal of Applied Econometrics, 22(2), 265-312.
• Pesaran, M. H., Ullah, A. & Yamagata, T. (2008). A Bias-Adjusted Lm Test of Error Cross-Section Independence. Econometrics Journal, 11(1), 105-127.
• Pesaran, M. H. & Yamagata, T. (2008). Testing Slope Homogeneity in Large Panels. Journal of Econometrics, 142 (1), 50-93.
• Rhim, J., Cashel-Cordo, P. & Khayum, M. (2005). The Relationship between R&D Expenditures and Firm Performance. Midwest Business Economic Association, 1(1), 1-19.
• Sart, G. & Dalyancı, H. L. (2018). OECD Ülkelerinde Araştırma Geliştirme Sektöründe Cinsiyet Eşitsizliğinin İstatistiksel Analizi. Kadın Araştırmaları Dergisi, 16(1), 1-6.
• Sart, G. (2020). Akademisyenlerin Girişimcilik Düzeyleri Açısından Yenilikçilik Algılarının Cinsiyete Göre Değerlendirilmesi. International Journal of Entrepreneurship & Management Inquiries, 4(7), 276-300.
• Sohn, D. W., Hur, W. & Kim, H. J. (2010). Effects of R&D and Patents on the Financial Performance of Korean Venture Firms. Asian Journal of Technology Innovation, 18(2), 169-185.
• Takım, Y. (2013). R&D, Innovation and Stock Market Performance: A Study on the İstanbul Stock Exchange. [Yayınlanmamış Doktora Tezi], İzmir: İzmir Ekonomi Üniversitesi.
• Ünal, T. & Seçilmiş, N. (2014). Satış Hasılatı Artışında Ar-Ge’nin Rolü ve Kârlılığın Ar-Ge Harcamalarına Etkisi: Gaziantep Örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 22(1), 202-210.
• Vintilă, G. & Nenu, A. E. (2015). An Analysis of Determinants of Corporate Financial Performance: Evidence from the Bucharest Stock Exchange Listed Companies. International Journal of Economics and Financial Issues, 5(3), 732-739.
• Wooldridge, J. M. (2002). Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data, New York: The MIT Press.
• Yıldırım, H. H. & Sakarya, Ş. (2018). Ar-Ge Harcamalarının Firmaların Aktif Karlılığına ve Özsermaye Karlılığına Etkisi: BİST Teknoloji Sektöründe Bir Uygulama. İşletme Bilimi Dergisi, 6(3), 39-60.
• Zang, Z., Zhu, Q. & Guerrero, H. M. (2019). How Does R&D Investment Affect the Financial Performance of Cultural and Creative Enterprises? The Moderating Effect of Actual Controller. Sustainability, 11(297), 1-19.