Farklı Özellikteki Toprak İyileştiricilerinin Kumlu Toprakların Su Tutma Kapasitesi Üzerine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 55 - 65, 31.12.2020

Hasan Er , Yasin Demir , Ramazan Meral

Öz

Tarımsal üretimde su en önemli faktörlerden biri olup; verim ve kalite üzerinde doğrudan etkilidir. Uygulanacak su miktarı toprağın su tutma kapasitesi ile sınırlı olup kumlu topraklarda daha düşük değerdedir. Bitkilerin yararlanabildikleri yarayışlı su miktarı toprağın bünyesi, yapısı, gözeniklilik ve organik madde içeriği gibi faktörlere bağlıdır. Toprağın organik madde içeriğini artıracak uygulamalar diğer olumlu etkilerinin yanı sıra yarayışlı su miktarını da iyileştirecektir. Bu amaçla yapay ve doğal pek çok toprak iyileştirici kullanılmaktadır. Bu uygulamalarda esas olan konu toprak iyileştiricinin beklenen faydaları sağlarken aynı zamanda kolay elde edilebilir ve ekonomik olmasıdır. Bu çalışmada yöre toprak koşulları ve toprak düzenleyicinin elde edilebilirliği dikkate alınarak; ağırlık/ağırlık (w/w) esasına göre toprağa oranında karıştırılmıştır. Ahır gübresi (A) ve leonardit (L), toprağa %1, %2, %4 oranında karıştırılmıştır. Su tutucu polimer (S) ise toprağa %0.1, %0.25 ve %0.4 oranında karıştırılmıştır. Uygulamalar % 48.6 kum içerikli (Kumlu killi tın) toprak kullanılarak saksı ortamlarında yürütülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre her bir uygulama organik madde içeriğindeki artışa paralel olarak; hacim ağırlığı, porozite ve su tutma kapasitesi üzerinde olumlu etkilerde bulunmuştur. Yarayışlı su değerleri kontrol uygulamasında ortalama %9.47 olarak belirlenirken, leonardit uygulamalarında %9.50-14.04, ahır gübresi uygulamalarında %9.05-17.30, su tutucu polimer uygulamasında ise %10.68-16.48 arasında değişmiştir. Polimer uygulaması tarla kapasitesinde daha yüksek artış göstermiş ancak aynı oranda solma noktasının da artması nedeniyle toplam etkisi sınırlı olmuştur. Sonuç olarak ahır gübresi uygulamasının aynı zamanda etkisinin kalıcı olması ve bitki besin elementi avantajı gibi diğer etkileri de dikkate alındığında; kumlu toprakların su tutma kapasitesinin artırılmasında en etkili yöntem olduğu sonucu elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Su tutma kapasitesi, toprak düzenleyici, polimer

Kaynakça

• Aksakal, E. L., & Öztaş, T., 2010. Polivinilalkol, Hümik Asit ve Poliakrilamid Uygulamalarının Strüktürel Stabilite ve Toprak Kayıpları Üzerine Etkileri. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 20-22 Mayıs, Cilt: III Sayfa: 953-962.
• Alagöz, Z., Yılmaz, E., & Öktüren, F., 2006. Organik Materyal İlavesinin Bazı Fiziksel Ve Kimyasal Toprak Özellikleri Üzerine Etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(2), 245-254.
• Black. C.A., 1965. Methods of soil analysis part-II. American Society of Agronomy-Inc.. Publisher Madison. Wisconsin. USA. 1372-1376 .
• Blake, G.R., Hartge, K.H., 1986. Bulk Density, In: Klute, A. (Ed.), Methods of Soil Analysis, Part 1, Physical and Mineralogical Methods, 2nd ed. Agronomy No: 9, ASA, SSSA, Madison, Wisconsin, pp. 36–375.
• Canbolat, M. Y., 1992. Toprağa organik materyal ilavesinin toprağın organik maddesi, agregat stabilitesi ve geçirgenliği üzerine etkileri. Ata. Üni. Zir. Fak. Der, 23(2), 113-123.
• Çepel, N., 1996. Toprak ilmi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Yayın No: 3416, 284s.İstanbul.
• Demir, Y., Doğan Demir A., 2019. The effect of organic matter applications on the saturated hydraulic conductivity and available water-holding capacity of sandy soils. Applied Ecology and Environmental Research 17(2):3137-3146.
• Demiralay, L., 1977. Toprak Fiziği Ders Notları. Atatürk Üniversitesi. Ziraat Fak. Toprak Bölümü., Erzurum.22.
• Ekebafe LO, Ogbeifun DE, Okieimen FE, 2011. Polymer Applications in Agriculture. Biokemistri 23(2): 81-89.
• Gee, G.W., Bauder, J.W., 1986. Particle-Size Analysis, In: Klute, A. (Ed.), Methods of Soil Analysis, Part 1, Physical and Mineralogical Methods, 2nd ed. Agronomy No: 9, ASA, SSSA, Madison, Wisconsin, pp. 383–441.
• Greacen EL, Sands R., 1980. Compaction of forest soils: a review. Aust. J. Soil Res., 18: 163-189.
• Hudson, B. D., 1994. Soil Organic Matter and Available Water Capacity. Journal of Soil and Water Conservation, 49(2), 189-194.
• Imbufe, A.U., Pattı, A.F., Burrow, D., Surapanenı, A., Jackson, W.R. and Mılner, A.D., 2005. Effects of Potassium Humate on Aggregate Stability ff Two Soils From Victoria, Australia. Geoderma, 125(3-4): 321-330.
• Johnson, M.S., 1984. The Effects of Gel-Forming Polyacrylamides on Moisture Storage in Sandy Soils. J. Sci. Food Agriculture 35: 1196-1200.
• Karaman, M. R., Brohi, A. R., Müftüoğlu, N. M., Öztaş, T., & Zengin, M., 2007. Sürdürülebilir toprak verimliliği. Koyulhisar Ziraat Odası Kültür Yayınları, (1).
• Karimi A, Noshadi M, Ahmadzadeh M, 2009. Effects of super absorbent polymer (Igeta) on crop, soil water and irrigation interval. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources. 12:415-420.
• Komatsuzaki, M., & Ohta, H., 2007. Soil Management Practices For Sustainable Agro-Ecosystems. Sustainability Science, 2(1), 103-120.
• Letey, J., 1994. Adsorption And Desorption of Polymers on Soil. Soil Sci. 158:244-248.
• Lobo D, Torres D, Gabriels D, Rodriguez N, Rivero D, 2006. Effect of organic waste compost and a water absorbent polymeric soil conditioner (hydrogel) on the water use efficiency in a Caspium annum (green paper) cultivation. Agroenviron2006 Conference, 453-459, September 4-7, Ghent, Belgium.
• Madakbaş, S., Önal, M. S., Dündar, B., & Başak, H., 2014. Sututucu Polimerlerinin Toprak ve Bitkide İşlevi, Çevreye Etkisi ve Sebzecilikte Kullanım İmkânları. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(2), 173-179.
• McLean, E. O., 1982. Soil pH and lime requirement. Methods Of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties, (methodsofsoilan2), 199-224.
• Nelson, D.W., Sommers, L.E., 1982. Total Carbon, Organic Carbon, and Organic Matter, In: Page, A.L. (Ed.), Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties, 2nd ed. Agronomy No: 9, ASA, SSSA, Madison, Wisconsin, pp. 539–579.
• Nelson, R.E., 1982. Carbonate and Gypsum, In: Page, A.L. (Ed.), Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties, 2nd ed. Agronomy No: 9, ASA, SSSA, Madison, Wisconsin, pp. 181–197.
• Oluwadare, D. A., Osakwe, U. C., 2014. Effects of applied organic materials on physical properties of intensively cropped ultisol in North-Eastern Nigeria. J. Recent. Adv. Agri, 2, 199-207.
• Özbek, H., Kaya, Z., Gök, M. ve Kaptan, H., 1993. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi Kitabı, Yayın no: 73, Ders Kitapları Yayın no: A-16, ss: 77-119, Adana.
• Özyazıcı, G., Özdemir, O., Özyazıcı, M. A., & Üstun, G. Y., 2011. Bazı Organik Materyallerin Ve Toprak Düzenleyicilerin Organik Fındık Yetiştiriciliğinde Verim Ve Toprak Özellikleri Üzerine Etkileri. IV. Organik Tarım Sempozyumu, 28 Haziran-1 Temmuz, Erzurum, Türkiye.
• Rhoades, J.D., 1982. Soluble Salts, In: Page, A.L. (Ed.), Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties, 2nd ed. Agronomy No: 9, ASA, SSSA, Madison, Wisconsin, pp. 167–179.
• Schlichting, E., & Blume, H. P., 1966) Bodenkundliches Praktikum; eine Einfuhrung in pedologisches Arbeiten fur Okologen, insbesondere Land-und Forstwirte, und fur Geowissenschaftler.
• Soil Management Guide, 2008. Manitoba Agriculture, Food and Rural Initiatives, 157p.
• SPSS, M. O. D., 2015. SPSS (Statistical Package for the Social Sciens).
• Taylor, K.C., and Halfacre, R.G., 1986. The effect of hydrophilic polymer on media water retention and nutrient availability to Ligustrum lucidum. HortScience. 21:1159-1161.
• Tuncay. H., 1993. Toprak Fiziği Uygulama Kılavuzu. E.Ü. Ziraat Fakültesi. Teksir No: 28. Bornova.