Süt Sığırı İşletmelerinin Küresel Isınma Potansiyelinin Tier-1 Yöntemi ile Tahminlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 79 - 86, 31.12.2020

Büşra Yaylı , İlker Kılıç

Öz

Türkiye’de süt sığırı işletmelerinin entansif hale gelmesiyle, atık ve kirletici miktarı da artmaktadır. Ruminant hayvanlar olmaları nedeniyle önemli CH4 (metan) emisyon kaynağı olarak görülmektedir. Ayrıca gübre yönetiminden kaynaklanan N2O emisyonları da atmosferde tehlike oluşturmaktadır. CH4 ve N2O gazlarının atmosferde ısıyı absorbe kapasiteleri yüksektir, bu nedenle küresel ısınmaya etkileri üzerinde önemle durulması gerekmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’deki mevcut süt sığırı işletmelerinin enterik fermantasyon ve gübre yönetiminden kaynaklanan küresel ısınma potansiyeli ve Bursa ilinin katkısı, IPCC tarafından tanımlanan Tier-1 yöntemi yardımıyla belirlenmiştir. Hesaplamalar sonucuna Türkiye’deki süt sığırı işletmelerinin küresel ısınma potansiyeli 53.5 Tg CO2 ve Bursa’nın potansiyeli ise 0.70 Tg CO2 olarak hesaplanmıştır. Küresel ısınma potansiyeline en büyük negatif etkiyi N2O emisyonlarının oluşturduğu görülmüş ve çeşitli önleme önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

emisyon, enterik fermantasyon, gübre yönetimi, süt sığırı, Tier-1

Kaynakça

• IPCC, 2006. 2006 IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories, Emissions From Livestock And Manure Management. https://www.ipcc-nggip.iges.or.jp/public/2006gl/pdf/4_Volume4/V4_10_Ch10_Livestock.pdf. Accessed 19 May 2020.
• Ulusal Süt Konseyi, 2018. 2018 Dünya Süt Zirvesi Raporu. https://ulusalsutkonseyi.org.tr/wp-content/uploads/2019-raporu-tamami.pdf. Erişim 18 Mayıs 2020.
• Buratti, C., Fantozzi, F., Barbanera, M., Lascaro, E., Chiorri, M., Cecchini, L., 2017. Carbon footprint of conventional and organic beef production systems: An Italian case study. Science of the total environment, 576: 129-137.
• Gerber, P., Vellinga, T., Opio, C., Henderson, B., Steinfeld, H., 2010. Greenhouse gas emissions from the dairy sector. http://www.fao.org/3/k7930e/k7930e00.pdf. Accessed 26 May 2020.
• Henriksson, M., Flysjö, A., Cederberg, C., Swensson, C., 2011. Variation in carbon footprint of milk due to management differences between Swedish dairy farms. Animal, 5(9): 1474-1484.
• Kılıç, İ., Amet, B., 2017. Bir süt sığırı işletmesinin karbon ayak izinin tahminlenmesi: Bursa örneği. Gaiosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34: 134-142.
• Kılıç, İ., Yaylı, B., Elekberov, A., 2018. Bursa Bölgesinde Faaliyet Gösteren Üç Adet Broyler İşletmesinin Karbon Ayak İzinin Tahminlenmesi. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 4(2): 224-230.
• Kiggundu, N., Ddungu, S.P., Wanyama, J., Cherotich, S., Mpairwe, D., Zziwa, E., Mutebi, F., Falcucci, A., 2019. Greenhouse gas emissions from Uganda's cattle corridor farming systems. Agricultural systems, 176: 102649.
• Koyuncu, M., Akgün, H., 2018. Çiftlik hayvanları ve küresel iklim değişikliği arasındaki etkileşim. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32(1): 151-164.
• Lesschen, J.P., Van den Berg, M., Westhoek, H.J., Witzke, H.P., Oenema, O., 2011. Greenhouse gas emission profiles of European livestock sectors. Animal Feed Science and Technology, 166: 16-28.
• Oenema, O., Wrage, N., Velthof, G.L., van Groenigen, J.W., Dolfing, J., Kuikman, P.J., 2005. Trends in global nitrous oxide emissions from animal production systems. Nutrient cycling in agroecosystems, 72(1): 51-65.
• Robertson, K., Symes, W., Garnham, M., 2015. Carbon footprint of dairy goat milk production in New Zealand. Journal of dairy science, 98(7): 4279-4293.
• Zucali, M., Lovarelli, D., Celozzi, S., Bacenetti, J., Sandrucci, A., Bava, L., 2020. Management options to reduce the environmental impact of dairy goat milk production. Livestock Science, 231: 103888.