Zamanının Ötesinde Bir Tekstil Tasarımcısı: Otti Berger

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 40 - 58, 01.02.2023

Sinem Budun Gülas

Öz

Kurulduğu dönemin sanat anlayışından farklı bir yaklaşımla ortaya çıkan Bauhaus Sanat ve Tasarım Okulu ve bu okul bünyesinde yer alan Dokuma Atölyesi günümüz tekstil tasarım yaklaşımının ortaya çıkmasında çok önemli rol oynamıştır. Estetik kaygılardan çok toplumsal kaygılar ile kurgulanan okul, sanat ve zanaat ayrımını ortadan kaldırarak sanatsal bir yaklaşımla ürünler ortaya çıkaran tasarımcılar yetiştirmeyi hedeflemiştir. Bu bağlamda, zamanının ötesinde işlere imza atan sanatçı/tasarımcılar yetiştirmiştir. Bauhaus Sanat ve Tasarım Okulu’nda öğrenciliğini tamamlamış, bu yaklaşım çerçevesinde yetişmiş ve ardından okulda eğitmenlik de yapmış olan Otti Berger; kısa hayatına birçok önemli tekstil tasarım çalışması sığdırmıştır. Bu çalışmada; Otti Berger’in çalışmalarının tasarım yaklaşımı, kullandığı malzeme ve tekniklerinin incelenmesi ve tasarım-patent çalışmalarının tekstil tasarım tarihine katkıları üzerinden irdelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında; Bauhaus Sanat ve Tasarım Okulu kuruluş süreci, Bauhaus Dokuma Atölyesi’nde yürütülen çalışmalar, atölyenin günümüz dokuma kumaş tasarımına katkıları ve bu atölyede yetişmiş olan Otti Berger’in çalışmaları betimsel araştırma yöntemlerinden tarama yöntemi kullanılarak araştırılmıştır. Otti Berger’in yaşamı, sanatsal yaklaşımı, çalışmaları, tekstil tasarımı ve endüstriyel tekstil üretimine katkıları incelenmiş ve Berger’in yaşamı ve çalışmalarına dair görsel bir arşiv oluşturulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Otti Berger, Bauhaus, Tasarım, Dokuma Kumaş Tasarımı

A Textile Designer beyond Their Time: Otti Berger

Öz

The Bauhaus Art and Design School emerged with a different understanding than others form its founded period. The Weaving Workshop within this school played an important role in today's approach to textile design. The school, built with social rather than aesthetic concerns, aimed to raise designers who create products with an artistic approach by eliminating the distinction between art and craft. With this context, it has trained artists/designers who have accomplished works beyond their time. Otti Berger, who completed her education at the Bauhaus Art and Design School, was brought up with this approach and later taught at the school; she fit many important textile design works in her short life. This study aims to examine the design approach of Otti Berger's works, the materials and techniques she used, and the contributions of design-patent studies to the history of textile design. In the scope of this study; the establishment process of the Bauhaus Art and Design School, the studies carried out at the Bauhaus Weaving Atelier, the contributions of the workshop to today's woven fabric design, and the works of Otti Berger, who was trained in this workshop, were researched using the descriptive research method. Otti Berger's life, artistic approach, works, and contributions to textile design and industrial textile production have been examined, and a visual archive of Berger's life and works has been created.

Anahtar Kelimeler

Otti Berger, Bauhaus, Design, Woven Fabric Design

Kaynakça

• Antmen, A. (2008). 20. yüzyıl batı sanatında akımlar (7. Baskı). Sel Yayıncılık.
• Atalayer, G. (2009). Tekstil sanatı eğitiminde Bauhaus’un izleri üzerine. A., Artun ve E., Aliçavuşoğlu (Ed.), Bauhaus: Modernleşmenin tasarımı Türkiye’de mimarlık, sanat, tasarım eğitimi ve Bauhaus içinde (s. 421-444). İletişim Yayınları.
• Balcıoğlu, T. (2009). İçimizdeki Bauhaus: İzmir Ekonomi Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi Eğitim Programları. A., Artun ve E., Aliçavuşoğlu (Ed.), Bauhaus: Modernleşmenin tasarımı Türkiye’de mimarlık, sanat, tasarım eğitimi ve Bauhaus içinde (s. 393-420). İletişim Yayınları.
• Barcio, P. (2019). The revolutionary, yet overlooked weavings of Otti Berger. Ideel Art. https://www.ideelart.com/magazine/otti-berger (26.07.2022).
• Bauhaus Chicago Foundation. (t.y.). The schools. Bauhaus Chicago Foundation. http://www.bauhauschicago.org/the-schools.html (25.10.2022).
• Baumhoff, A. (1999). The weaving workshop. Fiedler J., Feierabend P. (Ed.) Bauhaus içinde (466-477), Könemann VmbH.
• Biçer, S. (2009). Bauhaus’un kadınları. Arkitera. https://www.arkitera.com/haber/bauhausun-kadinlari/ (07.10.2022).
• Bunting, G. (2022). Frauhaus: Gunta Stölzl and the women of the Bauhaus. Daily Art. https://www.dailyartmagazine.com/frauhaus-gunta-stolzl-walter-gropius-and-the-women-of-the-bauhaus/ (15.08.2022).
• Bussman, A. (t.y.). Otti Berger. FemBio. Notable Women International. https://www.fembio.org/biographie.php/frau/biographie/otti-berger/ (16.08.2022).
• Design is Fine. (t.y.). Otti. Design is Fine. https://www.design-is-fine.org/search/otti (16.08.2022).
• Droste, M. (2006). Bauhaus 1919-1933. Taschen GmbH.
• El Mundo. (2019). Las miembros de la Bauhaus - Otti Berger, Tejedora y Artista Textil. El Mundo. https://www.elmundo.es/album/yodona/lifestyle/2019/06/29/5d08c9e421efa0da288b4733_19.html (16.08.2022).
• Er Bıyıklı, N., Saatçıoğlu, K. (2021). Bauhaus Dokuma Atölyesi’nden bir kesit: Anni Albers, Otti Berger, Gunta Stölzl. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 26, 15-29. https://doi.org/10.17484/yedi.886237
• Erdoğdu, M. (2002). Bauhaus felsefesinin günümüz sanatına etkisi [Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Erkmen, N. (2009). Bauhaus ve Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi. A., Artun ve E., Aliçavuşoğlu (Ed.). Bauhaus: Modernleşmenin tasarımı Türkiye’de mimarlık, sanat, tasarım eğitimi ve Bauhaus içinde (s. 17-20), İletişim Yayınları.
• German History in Documents and Images. (t.y.). Weaving workshop in Dessau Bauhaus (1927). GHDI. https://germanhistorydocs.ghi-dc.org/sub_image.cfm?image_id=4303 (16.08.2022).
• Grand Tour of Modernism. (t.y.). Otti Berger. Grand Tour of Modernism. https://www.grandtourofmodernism.com/?id=1108&L=1&tx_xmbaudb_biografiedetails%5BbiografieId%5D=76&tx_xmbaudb_biografiedetails%5Bcontroller%5D=Biografie&tx_xmbaudb_biografiedetails%5Baction%5D=detail (24.10.2022).
• Gür Üstüner, S. (2018). Tekstilde sanat ve tasarımın endüstri ile buluşması: Bauhaus Dokuma Atölyesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 5(19), 235-252.
• Gürcüm B. H., Kartal S. (2017). Bauhaus ile tasarıma dönüşen zanaat. İdil Dergisi, 6(34), 1767-1798.
• Gürcüm B. H., Öneş A. (2017). Bauhaus’ta bir dokuma ustası: Gunta Stölz, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(51), 383-395. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2017.1776
• Halén, W. (2019). Otti Berger and the Nordic countries. The National Museum. https://www.nasjonalmuseet.no/en/stories/explore-the-collection/otti-berger-og-norden-eng/ (20.09.2022).
• İpşiroğlu, N., İpşiroğlu, M. (2009). Sanatta devrim. Hayalperest Yayınevi.
• Jillard, B. (2018). The other art history: The forgotten women of Bauhaus. Art Space. https://www.artspace.com/magazine/art_101/in_depth/the-other-art-history-the-forgotten-women-of-bauhaus-55526 (16.08.2022).
• Jurschitsch, A. (2021). Stoffe im raum: Eine akademische Befragung, Art Magazine. https://www.artmagazine.cc/content114268.html (07.10.2022).
• Kelham, T. (2020). “Stoffe im raum” (Fabrıc in space), Otti Berger, 1930. Blogs.Ed, The University of Edinburgh. https://blogs.ed.ac.uk/s1552644_ma-fine-art-studio-5-2020-2021yr/2020/11/05/stoffe-im-raum-fabric-in-space-otti-berger-1930/ (22.10.2022).
• Narro, I. (2021). Otti Berger, la jefa del taller de textiles de la Bauhaus. Arhitectural Digest. https://www.revistaad.es/diseno/iconos/articulos/otti-berger-jefa-taller-textiles-bauhaus/28478 (04.10.2022).
• Oskay, N. (2021). Geleneksel tekstil tekniklerinin çağdaş yorumlanması: Sanatçı Olga De Amaral örneği. Uluslararası Zanaattan Sanata Kongre ve Jürili Karma Sergisi, Uşak.
• Öpöz, N. (2018). 20. yüzyıldan günümüze tekstil yüzey tasarımının giyim tasarımına yansımaları [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü].
• Recih, D. (1985). Bauhaus Berlin. Kunstverlag Weingarten GmbH.
• Schmitz, N. M. (1999). The preliminary course under Laszlo Moholy Nagy Sensory Competence. Fiedler J., Feierabend P. (Ed.) Bauhaus içinde (368-373), Könemann VmbH.
• Shinner, L. (2004). Sanatın icadı-bir kültür tarihi. Ayrıntı Yayınları.
• Siebenbrodt, M., Schöbe, L. (2012). Bauhaus 1919-1933 (e-Book). Parkstone International.
• Smith, T. (2006). Limits of the tactile and optical: Bauhaus fabric in the frame of photography. Grey Room, 25(4), 6-31. https://doi.org/10.1162/grey.2006.1.25.4
• Smith, T. (2008). Anonymous textiles, patented domains: The invention (and death) of an author. Art Journal, 67(2), 54-73. https://doi.org/10.1080/00043249.2008.10791304
• Stonge, C. (1997). Reviewed work(s): Women's work: Textile art from the Bauhaus by Sigrid Wortmann Weltge. Women's work: The first 20,000 years by Elizabeth Wayland Barber. Woman's Art Journal, 18(1), 41-43.
• Uzun, T. (2019). Bauhaus Ekolü ve kuramsal arka planı. Kaya L.G. (Ed.). Mimarlık, Planlama ve Tasarım Alanında Yeni Ufuklar içinde (s.409-449). Gece Akademi Yayınları.
• Whitford, F. (1993). Das Bauhaus-Selbstzeugnisse von meistern und student. Deutsche Verlags, Anstalt GmbH.
• Wikiwand. (t.y.). Women of The Bauhaus. Wikiwand. https://www.wikiwand.com/en/Women_of_the_Bauhaus (15.08.2022).
• Yıldız, D. (2021). Sanat ve zanaat (Arts & Craft) bağlamında el dokumaları. Uluslararası Zanaattan Sanata Kongre ve Jürili Karma Sergisi, Uşak.