Seramik Sanatı Yaratım Sürecinde Tasarım, Çamur ve Şekillendirme İlişkisi

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 2, 178 - 187, 01.08.2023

Gökçe Uysal Başer , Emet Egemen Aslan

https://doi.org/10.58850/bodrum.1224947

Öz

Tüm sanat alanlarında olduğu gibi seramik sanat alanında da sanatsal ifadenin başarısını; tasarım, malzeme ve şekillendirme arasında kurulacak bağ belirlemektedir. Bu öğeler arasındaki ilişkiyi doğrudan ya da dolaylı etkileyen pek çok faktör bulunmaktadır. Bu makalede amaç; seramik sanatı yaratım sürecinde tasarım, kullanılacak çamur ve uygulanacak şekillendirme yönteminin birbirleriyle ilişkili olmasının gerekliliğini irdelemektir. Bu kapsamda süreç içerisinde tasarımın önemi, seçilen çamurun özellikleri (plastisitesi, pişme derecesi, pişme rengi gibi) çamurun şekillendirilmesinde uygulanacak yöntem ve teknikler, sanatçının tasarımı için tercih ettiği çamurlarla ve uygulayacağı şekillendirme yöntem ve teknikleri ile olan deneyimi gibi faktörlerin birbirleri ile bağlantısı değerlendirilmiştir. Çalışma sırasında nitel araştırma yöntemleri kapsamında; gözlem ve görüşmelerin yanı sıra çeşitli yazılı ve görsel kaynaklar taranmış ayrıca internet veri tabanından da yararlanılmıştır. Yapılan literatür taraması, kişisel deneyimler ile desteklenmiştir. Sonuç olarak; seramik sanatı yaratım sürecini ve sanatsal ifadenin başarısını öncelikle tasarım, tasarımı tamamlayıcı öge olarak çamur seçimi ve seçilen çamura göre son basamak olarak şekillendirmenin belirlediği kanaatine varılmaktadır. Seramiğin sınırlılıklarına hâkim, şekillendirme yöntem ve teknikleri konusunda deneyimli, seramik çamurlarını tanıyan hatta deneyimlemiş kişilerin tasarımlarını bilinçli bir şekilde belli çamurlarla şekillendirdiği görülmektedir. Çamur seçiminin sonuçları bilinerek tasarımın uygulanması, sanat eylemi yapan kişinin izleyiciye vermek istediği tinsel mesajı kendine özgü bir stilde sunmasına katkı sağladığı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Seramik, Çamur, Şekillendirme, Tasarım

The Relationship of Design, Clay and Shaping in the Creation Process of Ceramic Art

Öz

As in all art fields, the success of artistic expression in ceramic art; determines the bond between design, material, and shaping. Many factors directly or indirectly affect the relationship between these elements. The purpose of this article; is to examine the necessity of being related to the design, the clay to be used, and the shaping method to be applied in the creation process of ceramic art. In this context, the interrelationship of factors such as the importance of the design during the process, the characteristics of the selected clay (plasticity, firing degree, firing color, etc.), the methods and techniques to be applied in shaping the clay, the experience of the artist with the clays preferred for the design and the shaping methods and techniques to be applied were evaluated. During the study, within the scope of qualitative research methods, various written and visual sources were scanned in addition to observations and interviews, and the internet database environment was also used. Personal experiences supported the literature review. In conclusion, it is concluded that designing the ceramic art creation process and the success of artistic expression, choosing clay as a complementary element to the design, and shaping it according to the chosen clay are the last steps. It is seen that people who know the limitations of ceramics; are experienced in shaping methods and techniques, and even have experience with ceramic clays, consciously shaping their designs with certain clays. The application of the design by knowing the results of the clay selection contributes to the presentation of the spiritual message that the artists want to give to the audience in a unique style.

Anahtar Kelimeler

Ceramic, Clay, Shaping, Design

Kaynakça

• Aslan, E. E., Canduran, K. (2016). Seramik pişirim teknikleri ve fırınları. Opus Basımevi.
• Cohen, D. J. (2013). The advent and spread of early pottery in east asia: new dates and new considerations for the world’s earliest ceramic vessels. Journal of Austronesian Studies, 4(2), 55-92.
• Ökse, A. T. (2002). Arkeolojik çalışmalarda seramik değerlendirme yöntemleri. Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Özsezgin, K. (2000). Erdinç Bakla. Bilim Sanat Galerisi.
• Ulueren, Ş. D. (2005). Alev Ebuzziya Siesbye: Kavgayla yaptığı işle dünya zirvesinde. Seramik Türkiye Dergisi, (9), 104-109. https://www.serfed.com/seramik-turkiye-dergisi
• Sevim, S. S., Kayalıoğlu, A. C. (2018). Seramik heykel sanatında kullanılan çamurların elle şekillendirme açısından incelenmesi. Sanat ve Tasarım Dergisi, (22), 291-303. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sanatvetasarim/issue/41779/504096
• Sözen. M., Tanyeli. U. (2010). Sanat kavram ve terimleri sözlüğü. Remzi Kitabevi.
• Vandıver, P. B., Soffer, O., Klıma, B. & Svoboda, J. (1989). The origins of ceramic technology at dolni vestonice, czechoslovakia. Science, (246), 1002-1008.