A Systematic Thinking Model in Interior Design: Integration of TRIZ and QFD

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 2, 325 - 345, 01.08.2025

Serenay Ulusoy , Osman Arayıcı

https://doi.org/10.58850/bodrum.1657623

Öz

All spaces, spatial components, and elements produced in interior architecture contain not only short-term aesthetic concerns but also long-term functional objectives. When a product is involved, a competitive environment inevitably emerges. To gain advantage, various design process methods have been developed to solve problems and offer innovative proposals. This study aims to develop a systematic thinking model addressing problems in the interior space design process. Accordingly, the Quality Function Deployment (QFD) method, which analyzes user-oriented quality expectations, is integrated with the Theory of Inventive Problem Solving (TRIZ), which focuses on generating creative solutions. The study examines QFD and TRIZ, which are already applied in various disciplines and evaluates them through a descriptive-conceptual analysis approach. The proposed model seeks to define user requirements systematically and transform them into creative solutions. As a result, the QFD-TRIZ-based thinking model offers an innovative approach to guide more efficient, original, and user-oriented decision-making in interior space design.

Anahtar Kelimeler

TRIZ , QFD , Thinking Model , Interior Design , Design

İç Mimarlıkta Sistematik Bir Düşünce Modeli: TRIZ ve QFD’nin Entegrasyonu

Öz

İçmimarlık mesleğinin ürünü olan tüm mekânlar, mekân bileşenleri ve ögeleri kısa vadeli estetik kaygı taşıyan hedeflerin dışında uzun vadeli, işlevsel hedefler de içermektedir. Bir ürün söz konusu olduğunda bir pazar ve rekabet ortamı oluşmaktadır. Rekabette üstün gelmek için sorunları çözen ve yenilikçi öneriler sunan çeşitli tasarım süreci yöntemleri geliştirilmiştir. Bu çalışmada ise iç mekân tasarım sürecinde karşılaşılan sorunlara yönelik sistematik bir düşünce modeli geliştirmek amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, kullanıcı odaklı kalite beklentilerini analiz eden QFD (Kalite Fonksiyon Dağılımı) yöntemi ile yaratıcı çözümler üretmeye odaklanan TRIZ (Yaratıcı Problem Çözme Teorisi) metodolojisi değerlendirilmektedir. Çalışmada halihazırda farklı disiplinlerde kullanılmakta olan QFD ve TRIZ yöntemleri sistematik olarak incelenmiş, betimsel-kavramsal analiz yöntemi ile değerlendirilmiştir. Önerilen modelde kullanıcı gereksinimlerinin sistematik olarak tanımlanması ve bu gereksinimlerin yaratıcı çözüm yollarına dönüştürülmesi hedeflenmektedir. Sonuç olarak, önerilen QFD-TRIZ tabanlı düşünce modeli, iç mekân tasarımında daha verimli, özgün ve kullanıcı odaklı karar alma süreçlerine rehberlik eden yenilikçi bir yaklaşım sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

TRIZ , QFD , Düşünce Modeli , İç Mekân , Tasarım

Kaynakça

• Akao, Y. (1990). Quality function deployment- Integrating customer requirement in to product design. Productivity Press.
• Altay, Ü. (2011). Yöneticilerin duygusal zeka düzeylerinin karar verme stillerine etkisi ve bir araştırma [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi].
• Altshuller, G. (2013). Yenilik algoritması. Sistem Yayıncılık.
• Altuntaş, S., Dereli̇, T., Yılmaz, M. K., Ertürk, B., & Demi̇rbaş, A. (2017). Havacılık sektöründe bakım kolaylığı için yaratıcı problem çözme teorisi uygulamaları. Fen ve Mühendislik Dergisi, 19(55), 211-228. https://doi.org/10.21205/deufmd
• Altuntaş, S., Dereli, T., & Özşalap, C. (2019). New product design for military aviation maintenance activities through quality function deployment (QFD). Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 34(4), 2187-2202. https://doi.org/10.17341/gazimmfd.427449
• Arcan, E. F., & Evci, F. (1987). Mimari tasarıma yaklaşım 1: Bina bilgisi çalışmaları. Yıldız Üniversitesi Yayınları.
• Arslan Dinçay, D. (2019). İç mekana taşıdığı anlam ile doğal taş. Natura. https://www.naturadergi.com/anasayfa/ic-mekana-tasidigi-anlam-ile-dogal-tas/ (17.11.2024).
• Bakır, E. (2020). QFD-Kalite evi ile önceliklendirme. Medium. https://medium.com/product-owners-turkey/qfd-kalite-evi-ile-%C3%B6nceliklendirme-624f9d2d090b (17.06.2023).
• Başak, H., Şahin, İ., & Top, N. (2018). TRIZ yaklaşımı kullanılarak havalimanı bekleme alanlarının arttırılması. 3rd International Symposium on Industrial Design Engineering (ISIDE 2018), Antalya, Türkiye.
• Beklan Çetin, O. (2012). Ünite 6: Sosyolojik araştırmalarda veri çözümlemesi ve bulguların yorumlanması. T. Gönç Şavran (Ed.), Sosyolojide araştırma yöntem ve teknikleri içinde (s.182-216). Anadolu Üniversitesi.
• Beklen, Z. P. (2013). TRIZ metodolojı̇sı̇ kullanarak yenı̇lı̇kçı̇ ürün gelı̇ştı̇rme [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi].
• Börklü, H. R., Bozbuğa, F., Sezer, H. K., & Özdemir, V. (2018). A novel conceptual design of a stairlift for elderly and disabled people. Gazi University Journal of Science Part A: Engineering and Innovation, 5(1), 17-29.
• Can, Ö., & Can, G. F. (2019). Endüstriyel süreçlerde mevcut risklerin TRIZ yöntemi kullanılarak tespit edilmesi. Ergonomi, 2(1), 1-17. https://doi.org/10.33439/ergonomi.477810
• Canbulut, F., & Demirtaş, B. (2019). Tasarımda beyin fırtınası ve TRIZ kullanımı: Baza makas kaldırma sistemi örnek çalışması. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Part C: Tasarım ve Teknoloji, 7(3), 614-626. https://doi.org/10.29109/gujsc.581967
• Canbulut, F., & Demirtaş, B. (2022). Application of triz inventive principles to innovate the multi-tool drill machine. Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 37(1), 317-328. https://doi.org/10.17341/GAZIMMFD.898854
• Ching, F. D. K. (2006). İç mekân tasarımı. Yem Yayınları.
• Çinpolat, S. (2007). Kalite fonksiyon göçerimi ve hizmet sektöründe uygulanması [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi].
• Di Gironimo, G., Balsamo, A., Esposito, G., Lanzotti, A., Melemez, K., & Spinelli, R. (2015). Simulation of forest harvesting alternative processes and concept design of an innovative skidding winch focused on productivity improvement. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 39(2), 350-359. https://doi.org/10.3906/tar-1408-64
• Duran, H. C. (2011). Yaratıcı problem çözme tekniği yardımıyla konstrüktif bir problemin ele alınması [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi].
• Durgun, İ., & Doruk, E. (2015). TRIZ yaklaşımını kullanarak önden çarpmalı trafik kazalarında yayaların güvenlik koşullarının ı̇yileştirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 15(1), 1-6.
• Eryaman Yüksel, Y. (2017). Kalite fonksiyon dağılımı quality function deployment (QFD) [Power Point Slaytları]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi. https://www.ksu.edu.tr/depo/duyuru_belge/sunum-5-ya%C5%9Far_1705311418108547.pdf (17.06.2023).
• Esmer, Z., & Başak, H. (2021). Çocuklara yönelik ayran ambalajının yeniden tasarımı. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Part C: Tasarım ve Teknoloji, 9(1), 122-133. https://doi.org/10.29109/gujsc.812149
• Evans, J. R., & Lindsay, W. M. (1993). The management and control of quality. West Publishing Company. Garvin, D. A. (1983). Quality on the line. Harvard Business Review. https://hbr.org/1983/09/quality-on-the-line (28.10.2024).
• Garvin, D. A. (1987). Competing on the eight dimensions of quality. Harvard Business Review. https://hbr.org/1987/11/competing-on-the-eight-dimensions-of-quality (01.11.2024).
• Güner, A. F. (2003). İnşaat sektöründe toplam kalite yönetimi ve Türkiye’deki uygulamaların değerlendirilmesi [Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi].
• Güner, A. F., & Giritli, H. (2004). İnşaat sektöründe toplam kalite yönetimi ve Türkiye’deki uygulamalar. İTÜ Dergisi/a, 3(1), 19-30.
• Güner, Ş., & Köse, İ. (2020). Creative problem solving technique application areas of TRIZ: Suggestions for use in healthcare sector. Journal of Economics Business and Finance Research, 2(2), 185-208. https://doi.org/10.38009/ekimad.763538
• Güneş, S. (2008). Ürün tasarımı ve TRIZ. Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(2), 133-146.
• Hacıevliyagil, N. K., Ercan, S., & Metin, B. C. (2005). Yenilikçi sorun çözme kuramının stratejik önemi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 4(7), 93-102.
• Hauser, J. R., & Clausing, D. (1988). The house of quality. Harvard Business Review. https://hbr.org/1988/05/the-house-of-quality (28.11.2024).
• İnceoğlu, M., & Aytuğ, A. (2009). Kentsel mekânda kalite kavramı. Megaron, 4(3), 131-146.
• Juran, J. M. (Ed.) (1979). Quality control handbook (3.baskı). McGraw Hill Higher Education.
• Kapucu, S. (2013). TRIZ ile patent kapsamını aşma tasarımı. Mühendis ve Makina, 54(643), 54-62.
• Kapucu, S., Baykasoğlu, A., & Dereli, T. (2001). Toplam kalite yönetimi uygulamalarında kullanmak ı̇çin yenilikçi-yaratıcı problem çözme yaklaşımı: TRIZ. Mühendis ve Makine, 42(499), 40-47.
• Kaya, M. O. (2018). TRIZ ile yenilikçi mühendislik eğitimini tasarlama. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 1(2), 68-61.
• Kaykayoğlu, C. R. (2022, Kasım 17). TRIZ nedir? Problem çözme sürecini nasıl güçlendirir? https://www.kaykayoglu.com/Makale/triz-nedir-problem-cozme-surecini-nasil-guclendirir/25 (01.06.2023).
• Kılıç, A., Kütük, M. E., & Kapucu, S. (2021). TRIZ ile problem çözmede sorunun yeniden tanımlanması: Problem formülasyonu. International Journal of Pure and Applied Sciences, 7(3), 455-461. https://doi.org/10.29132/ijpas.801326
• Kılıç Delice, E., & Güngör, Z. (2008). Kalite fonksiyon yayılımı için yeni bir yaklaşım: Bir uygulama. 10. Akademik Bilişim Konferansı, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, Türkiye. https://ab.org.tr/ab08/kitap/Bildiriler/Kilic_Delice_Gungor_AB08.pdf (15.11.2024).
• Kiraz, C., Başak, H., Top, N., & Şahin, İ. (2020). TRIZ yaklaşımı kullanılarak yeni bir aydınlatma elemanı tasarımı. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Part C: Tasarım ve Teknoloji, 8(1), 109-120. https://doi.org/10.29109/gujsc.578579
• Kovancı, A. (2001). Toplam kalite yönetimi fakat nasıl? Sistem Yayıncılık.
• Köse, I., & Güner, S. (2020). A new approach that proposes TRIZ as a creative problem solving technique in health services. Pressacademia, 7(2), 67-79. https://doi.org/10.17261/pressacademia.2020.1200
• Kuban, D. (2019). Mimarlık kavramları tarihsel perspektif içinde mimarlığın kuramsal sözlüğüne giriş (C. 15). Yem Yayınları.
• Kürüm Varolgüneş, F. (2018). Termal tesis tasarım kalitesinin değerlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik bir model önerisi: Kalite fonksiyon yayılımı (KFY) [Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi].
• Mayda, M., & Börklü, H. R. (2014). Yeni ve inovatif bir kavramsal tasarım işlem modeli ile su filtresi tasarımı. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Part: C, Tasarım ve Teknoloji, 2(1), 169-180.
• Melemez, K., Di Gironimo, G., Esposito, G., & Lanzotti, A. (2013). Concept design in virtual reality of a forestry trailer using a QFD-TRIZ based approach. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 37(6), 789-801. https://doi.org/10.3906/tar-1302-29
• Myburgh, S., Tammaro, A. M. (2013). Constructing a theoretical framework. Exploring Education for Digital Librarians içinde (s. 133-172). Woodhead. https://doi.org/10.1016/B978-1-84334-659-3.50007-4
• Olcay, Y. (2009). Toplu konut üretiminde kullanıcı tatmini yönelimli bir veri toplama modeli: Kalite fonksiyon yayılımı [Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi].
• Öymen Gür, Ş. (1996). Mekan örgütlenmesi. Öymen Yayıncılık.
• Özkan, N. F., Ada, E. C., & Genlik S.. (2019). Toplam ekipman etkinliğinin iyileştirilmesinde TRIZ kullanımı: Bir uygulama. Verimlilik Dergisi, 2, 169-184.
• Özkaplan Alptekin, G. (2006). Yapı üretiminde tasarım kalitesinin yükseltilmesine yönelik bir model [Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi].
• Rossman, J. (1931). The psychology of the inventor. Inventors Publ. Co.
• Rossman, J. (1933). The psychology of the inventor: A study of the patentee. The American Journal of Psychology, 45(3), 558-559. https://doi.org/10.2307/1415074
• Şale, İ. (2001). Adım adım toplam kalite yönetimi uygulamaları. Seçkin Yayıncılık.
• Ulusoy, S. (2021). Üst yüzey kaplamaları özelinde iç mekân yapısal detayları üzerinden bir sınıflandırma önerisi [Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi].