Melezleme Islahı ile Halfeti Gülünün (R. odorata Louis XIV) Islah Performansının Belirlenmesi

Yıl 2023, , 49 - 57, 10.07.2023

Ezgi Doğan Meral , Tuğba Kılıç , Soner Kazaz

https://doi.org/10.59128/bojans.1310595

Cited By: 1

Öz

Melezleme yoluyla gül ıslahında başarıyı etkileyen en önemli faktörlerin başında ebeveyn seçimi gelmektedir. Güllerin ploidi seviyesi, polen kalitesi, meyve oluşumu, meyve başına tohum sayısı ve tohum çimlenme oranı ıslahçının ıslah başarısını belirlemektedir. Bu çalışma melezleme ıslahında ana ebeveyn olarak kullanılan Halfeti gülünün (R. odorata Louis XIV) ıslah performansını belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Baba ebeveyn olarak altı ticari gül çeşidi (Inferno, Moonlight, Tineke, Black Baccara, Lady Rose, Speelwark) kullanılmıştır. Polen canlılık ve çimlenme oranları, meyve tutum oranı, meyve başına tohum sayısı, tohum ve meyve ağırlığı, tohum çimlenme oranı gibi parametreler incelenmiştir. Ticari kesme güllerde polen çimlenme oranı %7.82 ile %23.55 arasında değişmiştir. En yüksek polen çimlenme oranı sırasıyla Tineke ve Black Baccara çeşitlerinde gözlenmiştir. Kombinasyonların meyve tutumu oranı %63.75, meyve başına düşen tohum sayısı 5.05 ve tohum çimlenme oranı %31.21 olarak belirlenmiştir. PCA ve Heatmap analizlerine göre, Halfeti x Speelwark, Halfeti x Black Baccara ve Halfeti, x Lady Rose en başarılı kombinasyon olarak belirlenmiştirr. Halfeti Gülü, gül ıslah çalışmalarında meyve tutum oranı ve tohum çimlenme oranı bakımından genel ortalamaya yakın değerler sergilemiştir. Gül ıslahı çalışmaları içerisinde yer alan parametreler, Halfeti gülünün ana ebeveyn olarak kullanılma potansiyeline sahip olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Halferi gülü, Karagül, melezleme, tohum tutumu, meyve oluşumu, polen çimlenmesi, kesme gül

Teşekkür

Ploidi seviyelerinin belirlenmesinde katkılarından dolayı Prof. Dr. Metin TUNA'ya teşekkür ederiz.

Determination of Breeding Performance on Halfeti Rose (R. odorata Louis XIV) In Crossbreeding

Öz

One of the factors influencing rose crossbreeding success is parental selection. The success rate of a breeder is influenced by factors such as ploidy level, pollen quality, seed number per fruit, and seed germination rate, which indicate parental productivity. This study was conducted to determine the productivity of Halfeti Rose (Rosa odorata Louis XIV) as a seed parent and its compatibility with the commercial rose varieties in terms of combination. Six commercial-cut roses (Inferno, Moonlight, Tineke, Black Baccara, Lady Rose, Speelwark) were used as pollen parents. Fruit set rate, seed number per fruit, seed and fruit weight, seed germination rate, and pollen germination rate were recorded. Among the commercial-cut roses, the pollen germination rate ranged from 7.82% to 23.55%. The highest pollen germination rate was observed in the Tineke and Black Baccara varieties, respectively. The fruit set rate of combinations where Halfeti Rose was used as the seed parent was determined as 63.75%, the number of seeds per fruit was 5.05, and the seed germination rate was 31.21%. Based on PCA and Heatmap analysis, Halfeti x Speelwark, Halfeti x Black Baccara, and Halfeti, x Lady Rose were found to be the most successful combinations. Halfeti Rose exhibited values close to the overall average in terms of fruit set rate and seed germination rate among rose breeding studies. The parameters mentioned in studies on rose breeding show that the Halfeti rose has the potential to be used as a seed parent.

Anahtar Kelimeler

Halfeti rose, Black Rose, hybridization, seed set, fruit set, pollen germination, cut rose

Kaynakça

• Abdolmohammadi, M., Jafarkhani, K.M., Zakizadeh, H. and Hamidoghli, Y. (2014). In Vitro Embryo Germination and Interploidy Hybridization of Rose (Rosa Sp). Euphytica, Springer. DOI 101007/S10681-014-1098-0.
• Anderson, N., Byrne, D.H. (2007). Methods For Rosa Germination. Acta Hortic. 751:503-507.
• Atram, V. R., Panchabhai, D. M., Patıl, S., Badge, S. (2015). Crossing Effıciency Studies in Hybrıd Tea Rose Varıetıes. The Bioscan. 10(4):2019-2025
• Baytop, T. (2001). Türkiye’de eski bahçe gülleri. T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Yayın No, 2593, Sistem Ofset Basım Yayın Sanayi Ticaret Ltd. Şti. Ankara, 149.
• Bo, J., Huiru, D., Xiahon, Y. (1993). Shortening the hybridization breeding cycle of a rose- a study on mechanisms controlling achene dormancy. International Symposium on Cultivar Improvement of Horticultural Crops Part 3: Flowers, Acta Horticulturae 104:40-47.
• De Vries, D.P., Dubois, L:A:M. (1987). The Effect Of Temperature On Fruit Set, Seed Set and Seed Germination In ‘Sonia’ 9 ‘Hadley’ Hybrid Tea-Rose Crosses. Euphytica. 36:117–120. Doi:10.1007/BF00730654
• Dogan, E., Kazaz, S., Kılıç, T., Dursun, H., Ünsal, H.T., Uran, M. (2020). A research on the Determination of the Performance Rosa damascena Mill. as Pollen Source in Rosa Breeding by Hybridization. Journal of the Faculty of Agriculture. Special Issue:194-201.
• Doğan, E. (2022). ‘Melezleme yoluyla saksılı minyatür gül ıslahı’. Doktora Thessis. Ankara University, Institute of Science, 264 s. Turkey.
• Ercisli, S. (2005). Rose (Rosa spp.) germplasm resources of Turkey. Genetic Resources and Crop Evolution 52(6):787-795
• Eti, S. (1990). Çiçek Tozu Miktarını Belirlemede Kullanılan Pratik Bir Yöntem. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 5(4):49-58.
• Falque, M., Vincent, A., Vaissiere, B.E., & Eskes, A.B. (1995). Effect of pollination intensity on fruit and seed set in cacao (Theobroma cacao L.). Sexual Plant Reproduction, 8(6), 354-360.
• Grossi, C., Jay, M. (2002). Chromosome Studies of Rose Cultivars: Application into Selection Process. Acta Botanica Gallica, 149(4), 405-413.
• Gudin, S., Arene, L. (1992). Putrescine Increases Effective Pollination Period In Roses. Horttechnology. 2:211–213
• Kazaz S, Karagüzel ÖT, Kaya AS, Erken S, Baydar H, Savaş Tuna G, Özçelik H. (2022). Development of fragrant cut rose varieties by cross-breeding method from rose species spreading in the flora of Turkey. TUBİTAK, Project No: 217O010. Unpublished data.
• Korkmaz, M., Özçelik, H. (2015). Türkiye güllerinin (Rosa L.) yöresel adları ve yetiştikleri yöreler. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 19(1), 75-82.
• Love, J., Graham, S.W., Irwin, J.A., Asthon, P.A., Bretagnolle, F., & Abbott, R.J. (2016). Self-pollination, style length development and seed set in self-compatible Asteraceae: evidence from Senecio vulgaris L.. Plant Ecology & Diversity, 9(4), 371-379.
• Martins, E.S., Davide, L.M.C., Miranda, G.J., Barizon, J.O., Souza Junior, F., Carvalho, R.P. and Gonçalves, M.C (2017). In Vitro Pollen Viability of Maize Cultivars at Different Times of Collection. C c a rural. 47(2): 8p. ISSN: 1678-4596
• Meral, D. E., Kılıç, T., Kazaz, S. (2022). The Effect of Seed Paretns Succes in Cut Rose Breeding, Düzce University Faculty of Forestry, Journal of Forestry, 18(2): 461-471p.
• Mercurio, G. (2007). Cut rose cultivation around the world. Schreurs, 256, Holland.
• Özçelik, Ş. (2013). Türkiye’de meyve gülcülüğü açısından önemli gül (Rosa L.) türleri üzerinde araştırmalar. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Master thesis 171s.
• Özden, M.(2013). Halfeti Gülü siyah mıdır? Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü V. Süs Bitkileri Kongresi, 219-222.
• Parfitt, D.E. and Ganeshan, S. (1989). Comparison Of Procedures For Estimating Viability Of Prunus Polen. Hortscience. 24(2):354-356 pp.
• Pipino, L., Van Labeke, M.C., Mansuino, A., Scariot, V., Giovannini, A., Leus, L. (2011). Pollen morphology as fertility predictor in hybrid tea roses. Euphytica, 178:203-214.
• Rout, G.R., Samantaray, S. Mottley, J., Das, P. (1999). Biotechnology of the rose: a review of recent progress. Sci. Hortic., 81:201-228.
• Spethmann, W., Feuerhahn, B. (2003). Genetics/species crosses Encyclopedia of rose science. Academic Press.
• Tuna, M. 2016. Iv. Flow Sitometri ve Tarımsal Araştırmalarda Kullanımı Uygulamalı Eğitim Programı, Namık Kemal University Faculty of Agriculture, Department of Field Crops, 29-30 January 2016, Tekirdag.
• Ueckert, J.A. (2014). ‘Understanding and Manipulating Polyploidy in Garden Roses’. Master Thesis, Texas A&M University, Plant Breeding, 92, America.
• Visser, T., de Vries, D. P., Scheurink, J.A.M. and Welles, G.W.H. (1977). Hybrid Tea-Rose Pollen I. Germination and Storage. Euphytica. 26:721-728. DOI:10.1007/BF00021697
• Zlesak, D.C. (2006). Rose. Rosa × hybrida, Flower Breeding and Genetics: Issues, Challenges, and Opportunities for the 21st Century, America: Springer.
• Zlesak, D.C., Zuzek, K., Hokanson, S.C. (2007). Rose Pollen Viability Over Time at Varying Storage Temperatures. Acta Hortic. 751:337-343.