ON REGIONAL PLANNING WITH PROF. ILHAN TEKELI Part 2: The Nascent Republic and the Spatiality of Radical Modernity

Yıl 2023, Cilt: 01 Sayı: 02, 125 - 139, 27.05.2023

Deniz Akkahve

Öz

PROF. DR. İLHAN TEKELİ ile BÖLGE PLANLAMA ÜZERİNE Bölüm 2: Genç Cumhuriyet ve Köktenci Modernitenin Mekansallığı

Öz

Bölgesel Kalkınma Dergisi, Bilim Söyleşileri köşesinde alanında yazına önemli katkı sunmuş kıdemli bilim insanlarının, bölgesel kalkınma konusuna ışık tutacak değerlendirmelerini okuyucuyla buluşturmayı hedefliyor. Dergi, ikinci sayısında şehir ve bölge planlama başta olmak üzere Türk bilim dünyasına önemli katkılar sunan Prof. Dr. İlhan Tekeli’yi okuyucuyla buluşturmaya devam ediyor. Söyleşi dizisinin ikinci bölümünde Sayın Tekeli, Cumhuriyet’in devrim niteliğindeki iki kararının ardından sonuçları mekana yansıyan temel dönüşüm stratejilerini, Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanmasıyla birlikte bir ulus devlet yaratmak öyküsü içine oturtarak yine yerelin dönüşümü üzerinden geliştirdiği kurguda ele alıyor. Bu defa ulus devlet olma iradesini ve bu kararlılığın arkasındaki temel felsefe ve stratejik yaklaşımı mercek altına alıyor ve mekansal yansımalarını tartışıyor. Bu kapsamda Ankara’nın başkent yapılması kararının değerlendirilmesi ve sonuçlarının irdelenmesiyle başlayan tartışma, demir yolu şemasının Ankara merkezli bir ağa dönüştürülme programı, devlet eliyle kurulan büyük sanayi kuruluşlarının demir yolu üzerindeki yerleşmelerde yer seçimi kararları ve modernleşmeyi ülke mekanında yaygınlaştıracak odaklar oluşturulması çalışmalarının değerlendirilmesiyle son buluyor. Cumhuriyet’in 19231950 dönemini kapsayan bu değerlendirmenin arka planında, sözü edilen uygulamaların bölgesel planlamaya yansımasının izleri sürülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mekansal Planlama, Söyleşi, Bölge Planlama