Toksisite düzeyinde bor uygulamalarının besin çözeltisi koşullarında hibrit mısır çeşitlerinin anatomik özellikleri üzerine etkisi / Effect of boron toxicity on the anatomical features of hybrid maize varieties grown in nutrient solution culture

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 2, 53 - 59, 09.09.2016

Mehmet Hamurcu Canan Özdemir Okan Koçabaş Erdoğan E. Hakkı Tijen Demiral Sait Gezgin

Öz

Bu çalışma farklı düzeylerde uygulanan borun bor toksisitesine toleranslı RX 770 ve hassas TTM 81.19 mısır çeşitlerinin kök ve gövde anatomisine etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bunun için invitroda hibrit mısır çeşitlerine 1/5x hoagland çözeltisi ile kontrol (0.3 mg kg L^-1 B), 2.5, 25, 50 ve 100 mg L^-1 seviyelerinde bor uygulanmıştır. Bitkiler ilk üç yapraklı evresinde araştırmada belirtilen seviyelerde borun uygulanmaya başlandığı 0. günde, daha sonra bor uygulamasını takip eden günden itibaren ilk tepkilerin görülmeye başlandığı gün olan 5. günde son olarak 10. günde alınan örneklerde kök, gövde ve yaprakların anatomik özellikleri belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar artan seviyelerde bor uygulaması ile kontrol uygulamasına göre her iki mısır çeşidinde de kök metaksilem, gövde trake ve korteks çaplarının önemli düzeylerde azaldığını göstermiştir. Bu azalmalar bor toksitesine toleranslı RX 770 çeşidinde hassas TTM 81.19 çeşidine göre daha fazla olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bor toksisitesi, anatomi, Mısır (Zea mays L.)

Kaynakça

• Brown P. H., Benaloui N., Wimmer M. A., Bassil E. S., Ruiz J., Hu H., Pfeffer H., Dannel F., Römheld V., Boron in plant biology, Plant Biology, 4, 205-223, 2002.
• Marshner H., Mineral Nutrition of Higher Plants, Institute of Plant Nutrition. University of Hohenheim Federal Republic of Germany, Academic Press., 1986.
• Akçam Oluk E., Demiray H., Yardım D., Bor fazlalığının ayçiçeği (Helianthus annuus L..çv. Sambro No) bitkisinin in vitro koşullarda kök gelişimi ve anatomisi üzerine etkileri, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 43 (2), 145-152, 2006.
• Karaömerlioğlu B., Medicago Sativa L., Vicia Sativa L., Bitkileri kullanılarak topraktan bor gideriminin araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 2011.
• Dugger W. M., Boron in Plant Metabolism, In A Lauchli, RL Bieleski, eds, Encyclopedia of Plant Physiology, Vol 15B, Inorganic Plant Nutrition, Springer-Verlag, New York, pp 626-650, 1983.
• Loomis W. D., Durst R. W., Chemistry and biology of boron, Biofactors 3 229-239, 1992.
• Demirtaş A., Bitkide bor ve etkileri, Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 36 (2), 217-225, 2005.
• Gezgin S., Dursun N., Hamurcu M., Harmankaya M., Önder M., Sade B., Topal A., Soylu S., vd. Determination of B contents of soils in central anatolian cultivated lands and its relations between soil and water characteristics, in Boran in Plant and Animal Nutrition, Goldbach H. E., Brawn P. H., Rerkasem B., Thellier M., Wimmer M. A., Ben R. W., Eds., Kluwer Academic (Plenum Publishers), New York,. Pp: 391-400, 2002.
• Algan G., Microtechnics for the plant tissues, Publication of Fırat University Science & Art Faculty, Number:1, Istanbul, 1981.
• Soil Survey Laboratory Methods Manual., Soil Survey Investigation Report United States Department of Agriculture Natural Resources Conservation Sevice No:42, Version 4.0, November, 2004.
• Saks Y., Feigenbaum P., Aloni R., Regulatory effect of cytokinin on secondary xylem fiber formation in an in vivo system, Plant Physiology, 76, 638-642, 1984.
• Rosolem C. A., Costa, A., Cotton growth and boron distribution in the plants as affected by a temporary deficiency of boron, J. Plant Nutr., 23:815-825, 2000.