Ermeni “Soykırımı” İddiaları, Amerikan Kongresi ve Türkiye

Yıl 2015, Cilt: 7 Sayı: 13, 17 - 30, 21.11.2015

Oğuz Çelikkol

Öz

Armenian lobby has started its activities to pressure the international community and Turkey to accept the events of 1915 that happened in Anatolia as “genocide” during the second half of the 1970s. This campaign first took the shape of the activities of the Armenian terrorist organizations against Turkey and later turned into political as third country parliaments have begun to accept Armenian genocide resolutions negatively affecting Turkey’s relations with these countries. US Congress position on the subject has become more important after the parliaments of many European countries have adopted “Armenian Genocide” resolutions. This article aims at bringing to the attention of the readers the struggle between senators Dole and Byrd on an Armenian genocide resolution presented in the US Senate in 1990.

Anahtar Kelimeler

Genocide, Terrorism, Parlementary Resolutions, US Congress, US Senate.

Ermeni “Soykırımı” İddiaları, Amerikan Kongresi ve Türkiye

Öz

Anadolu’da meydana gelen 1915 olaylarını “soykırım” olarak uluslararası topluma ve Türkiye’ye kabul ettirme çabaları 1970’li yılların ikinci yarısında başlamıştır. İlkin Türkiye’ye karşı Ermeni örgütlerin terörizm eylemleriyle başlayan kampanya, sonrasında üçüncü ülkelerin parlamentolarında kabul edilen kararlarla devam etmiştir. Ermeni lobisi, soykırım iddialarını uluslararası topluma kabul ettirme ve Türkiye üzerinde baskı oluşturma yönünde bugüne kadar önemli ilerleme sağlamıştır. Türkiye, Ermeni lobisinin bazı ülkelerden destek alan bu kampanyasına konunun siyasileştirilmeden tarihçilere bırakılması, tek bir grubun çektiği acılar üzerinde odaklanmanın yanlışlığı, 1915 olaylarının o zamanki tüm Anadolu nüfusu üzerindeki etkilerinin dikkate alınması temelinde karşı çıkmaktadır. Birçok Avrupa ülkesi parlamentosunun aldığı “soykırım” kararlarından sonra ABD Kongresi’nin konuya yaklaşımı daha da önem kazanmıştır. Bu makale 1990 yılında ABD Senatörleri Robert Dole ile Robert Byrd arasındaki konuyla ilgili yaşanan mücadeleyi okuyucunun dikkatine sunmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

1915 Olayları, Soykırım, Terörizm, Parlamento Kararları, ABD Kongresi

Kaynakça

• Aharonian, Kersam. A Historical Survey of the Armenian Case. Massachu- setts: Baikar Publications, 1989.
• Echikson, William. “Armenian bombing at Orly ends pact between Socialists and terrorists.” The Christian Science Monitor, 19 Temmuz 1983. http://www. csmonitor.com/1983/0719/071947.html (Erişim: 10.06.2015)
• Gauin, Maxime. “Le Communautarisme Arménien Echoue Encore à Extor- quer de l’Argent au Contribuable Français.” Turquie News, 15 Ekim 2013. http://www.turquie-news.com/rubriques/editos-tribune-libre/16989-le- communautarisme-armenien-echoue.html , (Erişim: 12.06.2015)
• Gunter, Micheal M. Pursuing the Just Cause of Their People, A Study of Con- temporary Armenian Terrorizm. Greenwood Press, 1986.
• Gürün, Kamüran. Ermeni Dosyası (Armenian Files). Ankara: Türk Tarih Ku- rumu, 1983.
• H.B., Boghosian. Highlights of Armenian History and Its Cıvilization. Pasa- dena, 1957.
• Hovannisian, Richard G. The Republic of Armenia, Vol. II: From Versailles to London, 1919-1920. Berkeley: University of California Press, 1971.
• Kuper, Leo. Genocide: Its Political Use in the Twentieth Century. Yale Uni- versity Press, 1981.
• Lewis, Bernard. The Emergence of Modern Turkey. London: Oxford Univer- sity, 1968.
• Lowry, Heath W. The Story Behind Ambassador Morgenthau’s Story. The Isis Press, 1990.
• Lütem, Ömer Engin (Der.). Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler. Ankara: ASAM Ermeni Araştırmaları Enstitüsü, 2007.
• McCarty, Justin and Carolyn McCarty. Turks and Armenians, A Manual on the Armenian Question. Washington DC: The Assembly of Turkish American Associations, 1989.
• McCarty, Justin. Death and Exile, the Ethnic Cleansing of the Ottoman Mus- lims, 1821-1922. Princeton: Darwin Press, 1995.
• McCarty, Justin. Muslims and Minorities, the Population of Ottoman Anatolia and the End of the Empire. New York University, 1983.
• Shaw, Stanford ve Ezel Kural Shaw. History of the Ottoman Empire and Mo- dern Turkey: Reform, Revolution, and Republic: The Rise of Modern Turkey 1808–1975, volume II. NewYork: Cambridge University Press, 1977.
• Sonyel, Salahi Ramsdan. The Ottoman Armenians: The Victims of Great Po- wer Diplomacy. London: K. Rustem and Brother Press, 1987.
• Uras, Esad. Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi. İstanbul: Belge Yayınları, 19 The Assembly of Turkish American Associations. Armenian Allegations; Myth and Reality: A Handbook of Facts and Documents. Washington DC.: 1987.
• The Central Intelligence Agency. “The Armenian Secret Army for The Libe- ration of Armenia: A Continuing International Threat.” FOIA Collection, 1 Ocak 1984, http://www.foia.cia.gov/sites/default/files/document_conversi- ons/89801/DOC_0005462031.pdf (Erişim: 10.06.2015)