Terörden Kaynaklı Çatışmaların Çözümü ve Akil İnsanlar Heyeti Uygulamaları

Yıl 2015, Cilt: 7 Sayı: 12, 79 - 99, 01.06.2015

Muvaffak Cemil Çitak Necati Alkan

Öz

Conflict resolution attempts that do not take social traumas and animosity into consideration, and regards counter terrorism only in the context of homeland security operations, deepen social traumas and animosity created by conflict and aggravate the resolution. Problems caused by dominance of security-oriented approaches expedited embracement of multi-dimensional approach in counter terrorism. The obligatory quality of human rights law, necessity of international cooperation, belligerent parties’ search for legitimacy have been among determining factors. In this article, The Panel of the Wise (Akil İnsanlar Heyeti, PoW) which was initiated as a part of the peace process in April 2013 by the Turkish Government is analyzed with the support of similar cases in the world.  

Anahtar Kelimeler

 The Panel of The Wise, Wise People, terrorism, conflict resolution, the PKK.

Terörden Kaynaklı Çatışmaların Çözümü ve Akil İnsanlar Heyeti Uygulamaları

Öz

Terörle mücadelede toplumsal travmaları ve husumeti dikkate almayan, mücadeleye sadece iç güvenlik operasyonları bağlamında yaklaşan çözüm arayışları, çatışmayla birlikte oluşan toplumsal travmaları ve husumetleri derinleştirmekte ve çözümü güçleştirmektedir. Güvenlik odaklı yaklaşımların başat olmasından kaynaklanan bu sorunlar, terörle mücadelede çok boyutlu yaklaşımın benimsenmesini hızlandırmıştır. Bu yaklaşımın yaygınlaşmasında insan hakları hukukunun bağlayıcı özelliği, uluslararası işbirliğinin zorunluluğu ve çatışan tarafların meşruiyet arayışları da belirleyici olmuştur. Bu makalede, Türkiye’nin Çözüm Süreci bağlamında Nisan 2013’te başlattığı Akil İnsanlar Heyeti uygulaması, dünya örnekleri de dikkate alınarak analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Akil insanlar heyeti, akiller heyeti, terörizm, çatışma çözümü, PKK

Kaynakça

• Alkan, N. Gençlik ve Radikalizm: Terör Örgütlerinde Kimlik İnşa Süreçleri, İstanbul: KaraKutu Yayınları, 2013.
• Archick, K. “Cooperation Against Terrorism”, Congressional Research Service, CRS Report for Congress, http://www.fas.org/sgp/crs/row/RS22030.pdf, 2013 (Erişim:12.12.2013).
• Bahar, H. İ. Çözüm Süreci, Ankara: Ankara Strateji Enstitüsü Yayınları, 2013, Rapor No: 2013-2
• Bal, İhsan ve Özeren Süleyman, Dünyadan Örneklerle Terörle Mücadele, Anka- ra: USAK Yayınları, 2010.
• Buzan, B. “Will the ‘global war on terrorism’ be the new Cold War?”, The Royal Institute of International Affairs, Vol.82 No.6, (2006):1101-1118
• Chadwick, E. Self-Determination, Terrorism And The International Humanitari- an Law of Armed Conflict, La Haye: Martinus Nijhoff Publishers, 1996.
• Chastelain, J. “The Northern Ireland Peace Process and The Impact of Decom- missioning”, Working Papers in British-Irish Studies, Dublin: University College, 2001,
• Cinoğlu, H ve Özeren, S. “ABD‘nin Yeni Terörle Mücadele Konsepti: Savaş Ye- rine Uyumlu İşbirliği mi?”, Dünyadan Örneklerle Terörle Mücadele içinde (der.) İ. Bal ve S. Özeren, (sf. 347-376) Ankara: USAK Yayınları, 2010.
• Crenshaw, M. Political Explanations, The International Summit on Democracy, Terrorism And Security, Club De Madrid Publications, 2005.
• Demokratik Gelişim Enstitüsü, Çatışma Çözümünde Sivil Toplumun Arabuluculuğu, ads/2012/12/Civil-Society-Mediation-in-Conflict-Resolution-Turkish-version-1. pdf, 2012 (Erişim:13.12.2013).
• Ekiyor, T. ve Noria, M. The Peace Building Role of Civil Society in Central Afri- ca, Policy Seminar Report, University of Cape Town. http://www.ccr.org.za/ima- ges/stories/Vol_15-PRCSCA_Report_Final.pdf , 2006, (Erişim:03.12.2013)
• Erdoğan, B. “Bask: Egemenlik Paylaşımı ya da Bağımsızlık”, Barışı Konuşmak içinde (der.) Nezir Akyeşilmen, Ankara: ODTÜ Yayıncılık, 2013.
• Erdoğan, F. Uluslararası Hukuk ve Hakemlik, Ankara: Ankara Üniversitesi Sos- yal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2004.
• Evans, G. “South Africa in Remission: The Foreign Policy of an Altered State”, The Journal Of Modern African Studies, Vol. 34, No.2, (1996): 249-269.
• Fisher, M. Civil Society in Conflict Transformation: Ambivalence, Potentials and Challenges, Berghof Research Center for Constructive Conflict Management, http://www.berghof-handbook.net/documents/publications/fischer_cso_handbo- ok.pdf, 2006 (Erişim: 05.12.2013).
• Gümüş, Ö. D. “Çatışma ve Çatışma Yönetiminin Sosyal Psikolojik Temelleri”, Barışı Konuşmak içinde (der.) Nezir Akyeşilmen, (sf. 61-86), Ankara: ODTÜ Yayıncılık, 2013.
• Hashim, S. A. “Aslanlar ve Kaplanlar Cennette: Sri Lanka’da Terorizm, Ayaklan- ma ve Devletin Yanıtı”, Defence Against terrorism Review, Cilt:3, No:1 (2010):1
• Karacasulu, N. “Security and Globalization in the Context of International Terro- rism”, International Law and Politics, Cilt.2 No.5 (2006):1-17.
• Kapmaz, C. Öcalan’ın İmralı Günleri, İstanbul: İthaki Yayınları, 2011.
• KDGM. Ulusal ve Uluslararası Terörle Mücadele Strateji Belgeleri, Ankara: KDGM Yayınları, 2013, No:5.
• Keyman, E. F. “Çözüm Süreci, Müzakere, Güven ve Demokrasi”, Çatışma Çözümleri ve Barış içinde (der.) M. Aktaş, (sf. 15-25), İstanbul: İletişim Yayınları, 20 Kışlalı, M. A. Güneydoğu Düşük Yoğunluklu Çatışma, Ankara: Ümit Yayınları, 2000.
• Kızılkaya, M. Barışa Katlanmak: Bir Akilin 83 Günü, İstanbul: Alfa Yayınları, 20 Kronin, A. K. “Behind the Curve: Globalization and International Terrorism”, In- ternational Security, Vol. 27 No. 3 (2002/03):30-58, http://belfercenter.ksg. har- vard.edu/ files/88504_cronin.pdf , ( Erişim:12.11.2013).
• Mastura, I. “Geopolitical Games and Malaysian Mediation in the Philippines”, Jindal Journal of International Affairs, Vol.1, No.1. (2011):1-16.
• Metkin, K. ve Çemrek, M. “Kuzey İrlanda:Bitmeyen Bir Barış Hikayesi”, Barı- şı Konuşmak, (der.) Nezir Akyeşilmen, (sf.277-294) Ankara: ODTÜ Yayıncılık, 20 Oran, B. Kürt Barışında Batı Cephesi: Ben Ege’de Akilken, İstanbul: İletişim Ya- yınları, 2014.
• Özşahin, M. C. “Güney Afrika: Apartheid’den Demokrasiye, Çatışma Dönüşü- münde Bir Başarı Hikayesi”, Barışı Konuşmak içinde (der.) Nezir Akyeşilmen, (sf.373-402) Ankara: ODTÜ Yayıncılık, 2013.
• Özcan, M. ve Yardımcı, S. “Avrupa Birliği ve Küresel Terörizmle Mücadele”, Terör, Terörizm ve Küresel Terörle Mücadelede Ulusal ve Bölgesel Deneyimle, içinde (der.) İhsan Bal, (sf.197-255) Ankara: Usak Yayınları, 2006.
• Rona, G. “Interersting Times for International Humanitarian Law: Challenges from the War on Terror”, The Fletcher Forum of World Affairs, Vol. 27, No. 2, (2003):55-74.
• Sassoli, M. “International Humanitarion Law and Terrorism”, Contemporary Re- search on Terrorism içinde (der.) Paul Wilkinson ve Alasdair M. Stewart, (sf.466- 474) İngiltere: Aberdeen University Press, 1989.
• Sandıklı, A. ve Emekliler, B. “Güvenlik Yaklaşımlarında Değişim ve Dönüşüm”, Teoriler Işığında Güvenlik, Savaş, Barış ve Çatışma Çözümleri, içinde (der.) Atil- la Sandıklı, (sf.3-67) Ankara: Bilgesam Yayınları, 2012.
• Shamir, Y. “Alternative Dispute Resolution Approaches and Their Appilcation”, Unesco Yayınları, 2001, http://webworld.unesco.org/water/wap/pccp/cd/pdf/ negotiation_mediation_facilitation/alternative_dispute_resolution_approaches. pdf, (Erişim:10.12.2013)
• Taşdemir, F. Uluslararası Nitelikte Olmayan Silahlı Çatışmalar Hukuku, Ankara: Adalet Yayınevi, 2009.
• Taşdemir Fatma, “Benzer ve Diğerleri v. Kararı”, http://www.ankarastrateji.org/ yazar/doc-dr-fatma-tasdemir/benzer-ve-digerleri-v-turkiye-karari/ , (Erişim: 2013).
• Taşpınar, Ö. “Fighting Radicalism, not ‘Terrorism’: Root Causes of an Internatio- nal Actor Redefined”, SAIS Review, Vol.29 No.2, (2009):75-86.
• Vine, C. Neden Sivil Toplum ve Çatışma Çözümü?, Yuvarlak Masa Toplantısı, Birleşik Krallık: Demokratik Gelişim Enstitüsü Yayınları, 2013.