Bir Güvenlik Sorunu Olarak Kıbrıs’ın Enerji Kaynakları ve Uluslararası Aktörlerin Politikaları

Yıl 2016, Cilt: 8 Sayı: 15, 13 - 32, 15.10.2016

Serdar Örnek Baransel Mızrak

Öz

Enerji arzı ve enerji güvenliği günümüz devletleri açısından büyük önem taşımaktadır.  Bu çalışmada, 2000’li yıllarda Doğu Akdeniz bölgesinde önemli miktarda enerji kaynağının var olduğunun ortaya çıkmasıyla birlikte yaşanan gelişmeler analiz edilmektedir. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, tüm adayı temsil ettiği iddiasıyla bölge ülkeleri ile münhasır ekonomik bölge antlaşmaları gerçekleştirmiş ve sözde münhasır ekonomik olarak ifade edilen bölgelerde bazı enerji şirketleri ile hidrokarbon kaynaklarının araştırılması antlaşmalarını imzalamıştır. Bu gelişmeler üzerine Türkiye bu girişimin uluslararası hukuka aykırılığını vurgularken söz konusu bölgede GKRY adına yapılan çalışmaları engelleme girişimlerinde bulunmuştur. Ayrıca KKTC ile Türkiye arasında yapılan antlaşmalar ile iki devlet arasındaki münhasır ekonomik bölge tespit edilmiş ve TPAO anlaşma sağlanan bölgede hidrokarbon kaynaklarını arama ve çıkarma çalışmalarına başlamıştır. Kıbrıs sorununun kalıcı bir şekilde çözüme ulaştırılması durumunda, konunun tüm taraflarının kazançlı çıkabileceği hidrokarbon kaynakları, bölgedeki gerilim artmasına sebep olmuş ve bir güvenlik sorunu haline dönüşmüştür. GKRY konuyu uluslararasılaştırarak, Türkiye’nin çalışmalarını engellemesini önlemeye çalışmaktadır. Dolayısıyla, bu çalışmada bazı uluslararası ve bölgesel aktörlerin konuya yaklaşımları incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Enerji Arzı ve Güvenliği, Doğu Akdeniz, Münhasır Ekonomik Bölge

Kaynakça

• “Afrodit’in Hediyesi: Kıbrıs Gazı Yeni Bir Diyaloğu Ateşleyebilir mi?” International Crisis Group, Avrupa Raporu No: 216, 2 Nisan 2012
• “Cyprus opens third offshore licensing round”, Oil ad Gas Journal, 28.03.2016, http://www.ogj.com/articles/2016/03/cyprus-opens-third-offshore-licensinground.html (Erişim tarihi: 26.09.2016)
• “GKRY’nin Doğu Akdeniz’de Petrol ve Doğalgaz Arama Faaliyetler hk.” T.C. Dışişleri Bakanlığı, 5 Ağustos 2011, http://www.mfa.gov.tr/no_-181_- 5-agustos-2011_-gkry_nin-dogu-akdeniz_de-petrol-ve-dogalgaz-aramafaaliyetleri-hk_.tr.mfa (Erişim: 11.07.2015)
• “Rumlardan BM’ye Skandal Teklif”, Hürriyet Gazetesi, 19 Eylül 2016, http:// www.hurriyet.com.tr/rumlardan-bmye-skandal-turkiye-teklifi-40227048 (Erişim tarihi: 26.09.2016)
• “Türkiye, anlaşma sonrası İsrail doğalgazına çok yakın olacak”, Hürriyet Gazetesi, 23 Haziran 2016, http://www.hurriyet.com.tr/turkiye-anlasmasonrasi-israil-dogalgazina-cok-yakin-olacak-40121062 (Erişim tarihi: 25.09.2016)
• “Zohr keşfi İsrail’in Mısır’a gaz satışı hayallerini bitirebilir”, Sabah Gazetesi, 02.09.2015, http://www.sabah.com.tr/ekonomi/2015/09/02/misirin-dogalgazkesfi-israili-zorlayacak (Erişim tarihi: 25.09.2016)
• Cankara, Yavuz “Doğu Akdeniz’in Artan Petropolitik Önemi ve Türkiye’nin Kuzey Kıbrıs Siyaseti”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi sayı:47,
• Çağıran, Mehmet Emin “Türkiye-KKTC Kıta Sahanlığı Sınırlandırma Antlaşmasının Geçerliliğiyle ilgili İddialar”, ORSAM, 29 Eylül 2011, http:// www.orsam.org.tr/tr/yazilar_Yazdir.aspx?ID=2680 (Erişim: 12.07.2015)
• Doğan, Nejat “Doğu Akdeniz’de Enerji Stratejileri ve Bölgesel Güvenliğin Geleceği” 21. Yüzyıl Dergisi, Sayı:60 Aralık 2013
• Güler, Gökhan “Enerji Politikaları ve Kıbrıs Sorunu”, Milliyet Gazetesi, 15.07.2016, http://www.milliyet.com.tr/enerji-politikalari-ve-kibriskibris-2278405/ (Erişim tarihi: 25.09.2016)
• Hasanoğlu, İbrahim, “Doğu Akdeniz’de Rusya’nın Stratejik Müttefiki: Güney Kıbrıs Rum Yönetimi”, 11.01.2015, http://ekoavrasya.net/Duyuru. aspx?did=171&lang=TR (Erişim: 19.07.2015)