Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nün Merkezî Asya’daki Etkinsizliği

Yıl 2018, Cilt: 10 Sayı: 18, 93 - 109, 31.03.2018

Saltanat Kydyralieva Kydyralıeva Burulkan Abdıbaıtova

Öz

Merkezî Asya cumhuriyetlerinin bağımsızlıklarını kazanmaları ile birlikte karşılarına çıkan meseleler arasında zaman kaybetmeden ilgilenilmesi gereken konulardan biri - bölgesel güvenliğin sağlanması olmuştur. Bu doğrultuda, Rusya Federasyonu’nun önerisiyle bütünleşik bir güvenlik sistemini oluşturma çabasıyla 1992’de temelleri atılan Kolektif Güvenlik Anlaşması’nın 2002’de Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’ne (KGAÖ) dönüşmüştür. Bu çalışmada KGAÖ’nün kurumsallaşma süreci ve 2002’den 2012’ye kadarki faaliyetleri ışığında söz konusu kurumun etkinliği/etkinsizliği irdelenecektir. KGAÖ’nün gelişme perspektifleri ve güncel sorunları değerlendirilerek, KGAÖ’nün zayıf ve güçlü tarafları ele alınacaktır. Çalışmanın amacı – KGAÖ’nün Merkezî Asya bölgesindeki rolünü sorgulamanın yanı sıra etkinliği/etkinsizliğini etkileyen nedenlere, sebepsonuç ilişkileri çerçevesinde açıklama getirme hedeflenmiştir. Bununla birlikte saptanan sorunları gidermek amacıyla teorik bilgi çerçevesinde öneriler sunulacaktır..

Anahtar Kelimeler

Merkezî Asya, KGAÖ, bölgesel güvenlik çalışmaları

Kaynakça

• Alyayev Andrey, “ODKB Kak Sistema Kollektivnoy Bezopasnosti, Sovremennoye Sostoyanie i Perspektivi”, Obozrevatel-Observer Bilimsel Analitik Dergisi, 2007, sayı:1, ss.67-77. (Erişim tarihi: 20 Aralık 2017, http:// www.observer.materik.ru (Аляев А., Деханов С., «ОДКБ Как Система Коллективной Безопасности, Современное Состояние и Песпективы», Обозреватель)
• Bordyuzha Nikolai, “The Collective Security Treaty Organization: A Brief Overview”, OSCE Yearbook 2010, Çev. Peter Morley, ss.339–350, IFSH, http://ifsh.de. (Erişim tarihi: 15 Aralık 2017).
• Castells Manuel, Kimliğin Gücü, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay., 2006.
• Denisova Olga, “Uzbekistan i SŞA Sroyat Planı Drug na Druga” (Özbekistan ve ABD karşılıklı planlar geliştiriyorlar), 4 Temmuz 2012, http://www.rus. ruvr.ru. (Erişim tarihi: 15 Kasım 2012).
• Gevorkyan Yuriy, “Çto Takoe ODKB i Zaçen Ona Rossii”, (KGAÖ nedir ve Rusya’ya niçin lazım?), 8 Eylül 2008, Argumentı i Faktı Gazetesi, http://www. aif.ru. (Erişim Tarihi: 19 Kasım 2012).
• Golts Aleksandr, “ ODKB. Bıt ili ne bıt?” (KGAÖ. Olmak ya da Olmamak), 20 Ağustos 2010, http://www.centrasia.ru. (Erişim tarihi:1 Mayıs 2011).
• Karavayev Aleksandr, “Kırgızskiy Test ODKB, Sistema Bezopasnosti Sodrujestva ne Proşla İspıtaniye Mejetniçeskim Konfliktom”, (KGAÖ’nün Kırgız Deneyimi, Topluluğun Güvenlik Sistemi Etnik Çatışma İmtihanını Geçemedi), Nezavisimaya Gazeta, 23 Haziran 2010, http://www.ng.ru. (Erişim tarihi: 5 Aralık 2017)
• __________________, “Rol ODKB v Politike Bezopasnosti RF” (KGAÖ’nün Rusya Federasyonu Güvenlik Politikalarında Rolü), Nezavisimaya Gazeta, 15 Mayıs 2009, http://www.ia-centr.ru. (Erişim tarihi: 10 Mart 2011).
• Kasım Kamer, “Kırgızistan’da neler oluyor?”, 15 Haziran 2010, http://www. usak.org.tr. (Erişim tarihi: 12 Mayıs 2011).
• Lavrov Sergey, “ODKB Poka ne Vmeşivayetsa vo Vnutripolitiçeskie Dela Kirgizii”, (KGAÖ şimdilik Kırgızistan’nın iç siyasî işlerine müdahale etmeyecektir), Rossiyskaya Gazeta, 19 Ağustos 2010, http://www.rg.ru