HİSSE SENEDİ FİYATINI ETKİLEYEN İŞLETME DÜZEYİNDEKİ FAKTÖRLER: BORSA İSTANBUL’DA BİR UYGULAMA

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 11, 88 - 107, 01.01.2017

Muhammet Emin Şişman İstemi Çömlekçi Özkan Şahin

Öz

Hisse senedi yatırımcılarının kararlarını etkileyen en önemli etkenlerden birisi hiç kuşkusuz hisse senedi fiyatlarıdır. Yatırımcıların sağlıklı karar alabilmesi hisse senedi fiyatlarını etkileyen faktörlerin doğru ve anlamlı bir şekilde ortaya konulmasıyla mümkündür. Bu çalışmanın amacı, hisse senedi fiyatını belirleyen işletme düzeyindeki faktörleri belirleyebilmektir. Çalışmada 2009:1 ile 2015:2 dönemleri arasında BİST Teknoloji endeksinde işlem gören şirketlerin hisse senedi fiyatları bağımlı değişken olarak ele alınmıştır. Bağımsız değişkenler olarak ise kaldıraç oranı, temettü ödeme oranı, hisse başına kar oranı, aktif karlılığı oranı, fiyat/kazanç oranı, net kar büyüme hızı, öz sermaye artış hızı, işlem görme oranı ve piyasa değeri/defter değeri oranları belirlenmiştir. Çalışmada çoklu regresyon modeli olarak en küçük kareler tahmin yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre hisse senedi fiyatına etki eden işletme düzeyindeki en önemli faktörlerin piyasa değeri/defter değeri ve hisse başına kar oranı olduğu ileri sürülebilir.

Anahtar Kelimeler

Hisse Senedi Fiyatları, Finansal Oranlar, Borsa İstanbul

FACTORS AFFECTING THE BUSINESS LEVEL OF STOCK PRICES: APPLICATION IN ISTANBUL STOCK EXCHANGE

Öz

Stock prices are certainly one of the most important factors which affects the decision of the shareholders. Investor’s deciding easily is possible by presenting the factors affecting stock prices correctly and meaningfully. The aim of this study is to determine firm concerned factors affecting stock prices. The stock prices of the firms which are between 2009:1 and 2015:2 periods in BIST Technology Index have been taken as dependent variables in this study. Leverage ratio, dividend payout ratio, earnings per share ratio, return on assets ratio, price/earnings ratio, net profit growing speed, capital stock increase speed, trading ratio and market/book value have been taken as independent variable. In the study least-square multiple regression model has been used. According to the results of the research, it can be suggested that the most important firm concerned factors affecting stock prices are market/book value and earnings per share ratio

Anahtar Kelimeler

Stock Prices, Financial Ratios, Istanbul Stock Exchange

Kaynakça

• AKTAŞ, M. (2008). “İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında Hisse Senedi Getirileri İle İlişkili Olan Finansal Oranların Araştırılması”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt:37, Sayı:2, ss.137-150.
• BENLİ KESKİN, Y. (2005). “Sektörel Farklılıkların Oranlar Üzerine Etkisi: Ampirik Bir Çalışma”, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:16, ss.14-30.
• BİRGİLİ, E., DÜZER, M. (2010). “Finansal Analizde Kullanılan Oranlar ve Firma Değeri İlişkisi: İMKB’de Bir Uygulama”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 46, ss.74-83.
• BÜYÜKŞALVARCI, A. (2010). “Finansal Oranlar ile Hisse Senedi Getirileri Arasındaki İlişkinin Analizi: İMKB İmalat Sektörü Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:48, ss.130-141.
• CAI, J., ZHANG, Z. (2011). “Leverage Change, Debt Overhang, And Stock Prices. Journal of Corporate Finance”, 17, ss.391–402.
• CHIN, L., HONG, L. W. (2008). “Can Financial Ratios Predict the Malaysian Stock Return?”, Integration & Dissemination, 2 ss.7-8.
• CHOWDHURY, A., CHOWDHURY, S. P. (2010). “Impact of Capital Structure on Firm’s Value: Evidence From Bangladesh”, Business and Economic Horizons, 3, ss.111-122.
• DEMİR, Y. (2001). “Hisse Senedi Fiyatını Etkileyen İşletme Düzeyindeki Faktörler ve Mali Sektör Üzerine İMKB’de Bir Uygulama”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Cilt:6, Sayı:2, ss.109-130.
• EGE, İ., BAYRAKDAROĞLU, A. (2009). “İMKB Şirketlerinin Hisse Senedi Getiri Başarılarının Lojistik Regresyon Tekniği İle Analizi”, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 5, Sayı:10, ss.139–158.
• GROSS, J. (2003). “Linear Regression, Springer”, New York.
• GÜRİŞ,S., ÇAĞLAYAN, E., GÜRİŞ, B. (2011). Eviews ile Temel Ekonometri”, Der Yayınları, İstanbul.
• KALAYCI, Ş., KARATAŞ, A. (2005). “Hisse Senedi Getirileri ve Finansal Oranlar İlişkisi: İMKB’de Bir Temel Analiz Araştırması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, ss.146-147.
• KARACA, S. S., BAŞCI, E. S. (2011). “Hisse Senedi Performansını Etkileyen Rasyolar Ve İMKB 30 Endeksinde 2001-2009 Dönemi Panel Veri Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:16, Sayı:3, ss.337-347.
• LEWELLEN, J. (2004). “Predicting Returns With Financial Ratios. Journal of Financial Economics”, 74, ss.209–235.
• MODARES, A., ABEDİ, S., MİRSHAMS, M. (2008). “Testing Linear Relationships Between Excess Rate of Return and Financial Ratios”, Electronic copy available at: http://ssrn.com/abstract=1264912.
• OMRAN, M., RAGAB, A. (2004). “Linear Versus Non-Linear Relationships Between Financial Ratios and Stock Returns: Emprical Evidence From Egyptian Firms”, Review of Accounting and Finance, Cilt:3, Sayı:2, ss.84-102.
• ÖZ, B., AYRIÇAY, Y., KALKAN, G. (2011). “Finansal Oranlarla Hisse Senedi Getirilerinin Tahmini: İMKB 30 Endeksi Hisse Senetleri Üzerine Diskriminant Analizi İle Bir Uygulama”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:11, Sayı:3, ss.51–64.
• RAYAN, K. (2008). “Financial Leverage and Firm Value”, Master Thesis, University of Pretoria.
• SİM, K., LİU, G., GOPALKRİSHNAN, V., Lİ, J. (2011). “A Case Study on Financial Ratios via Cross-Graph Quasi-Bicliques”, Information Sciences, 181, ss.201– 216.
• ŞAHİN, Ö., ÖNCÜ, M.A. (2015). “Volatilite Alanında Yapılmış Lisanüstü Tezlere Yönelik Bir İçerik Analizi”, Muhasebe ve Finansan Dergisi, 68, ss.135-156.
• ŞAMILOGLU, F. (2005). Hisse Getirileri Ve Fiyatlarıyla, Kazanç Ve Nakit Akımları Arasındaki İlişki: Deri Ve Gıda Şirketlerinde Ampirik Bir İnceleme”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, ss.120-126.
• TARI, R. (2010). “Ekonometri”, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
• YALÇINER, K., ATAN, A., BOZTOSUN, D. (2005). “Finansal Oranlarla Hisse Senedi Getirileri Arasındaki İlişki”, Muhasebe Finansman Dergisi, Sayı:27, ss.176-187.