BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN BİREYSEL DEĞERLERİ İLE MESLEKİ MOTİVASYON VE MESLEKİ YETERLİLİK DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 14 Sayı: 1, 13 - 24, 18.03.2020

Elif Aydın

Öz

Bu araştırmanın amacı, beden eğitimi öğretmenlerinin bireysel değerleri ile mesleki motivasyon ve mesleki yeterlilik düzeyleri arasındaki ilişkileri incelemektir. Araştırmada, nicel araştırma desenlerinden tarama (survey) modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı Ortaokul ve Liselerde görev yapan 82 (%21,9) kadın ve 293 (%78,1) erkek olmak üzere toplam 375 Beden Eğitimi Öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında, kişisel bilgi formu, İnce (2003) tarafından geliştirilen “Mesleki Motivasyon Ölçeği”, (Ünlü ve diğ., 2008) tarafından geliştirilen “Beden Eğitimi Öğretmeni Yeterlilik Ölçeği” ve Roy (2003) tarafın¬dan geliştirilen; Asan, Ekşi, Doğan ve Ekşi, (2008) tarafından Türkçeye uyarlanması yapılan “Bireysel değer ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 21.00 programı kullanılmıştır. Ayrıca verilerin analizi için Çoklu Regresyon analizi, Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, Beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki motivasyon ve mesleki yeterliliklerinin bireysel değerlerini anlamlı düzeyde yordadığı belirlenmiştir. Bireysel değer alt boyutları ile mesleki motivasyon ve mesleki yeterlilik alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Bulgular literatür ışığında tartışılmış ve ortaya çıkan sonuçlar doğrultusunda öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bireysel Değer, Beden Eğitimi Öğretmen Yeterliliği, Mesleki Motivasyon

Kaynakça

• Albayrak FT. (2015). İlkokul öğretmenlerinin mesleki değerleri ile öğretmen yetkinlikleri arasındaki ilişki (Erzurum ili örneği). Yüksek Lisans Tezi (yayınlanmamış), Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Altunay E., Yalçınkaya M. (2011). Öğretmen adaylarının bilgi toplumunda değerlere ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Egitim.
• Asan T., Ekşi F., Doğan A., Ekşi H. (2008). Bireysel değerler envanteri’nin dilsel eşdeğerlik geçerlik ve güvenirlik çalişmasi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 27(27), 15-38.
• Ayan M. (2011). Eğitim fakültelerinin sınıf öğretmenliği programlarının öğretmenlik mesleği genel yeterliklerini kazandırma düzeyi. Doktora Tezi (yayınlanmamış), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Balcı FA., ve Yelken TY. (2010) İlköğretim öğretmenlerinin “değer” kavramına yükledikleri anlamlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 81-90.
• Çakar ND., Ceylan A. (2005) İş motivasyonunun çalışan bağlılığı ve işten ayrılma eğilimi üzerindeki etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi. 6(1), 52-66.
• Çalışkur A., Demirhan A., Bozkurt S. (2012). Değerlerin belirli meslek alanları ve demografik değişkenlere göre incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 17(1), 219-236.
• Çavdar M. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin bireysel değerlerinin çok boyutlu incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi (yayınlanmamış), Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Çelik E. (2015). Öğretmenlerin motivasyonları ile yaşam kaliteleri arasındaki ilişki (Balıkesir ili örneği). Yüksek Lisans Tezi(yayınlanmamış), Okan Üniversitesi, İstanbul 2015.
• Cronbach LJ. (1990) Essentials of psychological testing (5th Ed.). New York: Harper Collins Publishers.
• Demir E. (2015). Ortaokullarda görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki kişilik yeterliklerinin algılanışının değerlendirilmesi. Doktora tezi(yayınlanmamış), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Erdoğan BS. (2014). Profesyonel futbolcularda bireysel değerler üzerine bir araştırma. Doktora Tezi(yayınlanmamış), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ergün M. (2007). Sınıfta motivasyon. E. Karip (Ed.), Sınıf yönetimi içinde. Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• Eroğlu B. (2011). Öğretmenlik uygulamasının beden eğitimi öğretmeni adaylarının mesleki yeterlikleri ve mesleğe yönelik tutumları üzerine etkileri. Doktora Tezi(yayınlanmamış), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Fırat N. (2007). Okul kültürü ve öğretmenlerin değer sistemleri. Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Helwig CC., Ryerson R., Prencipe A. (2008). Children's, adolescents’, and adults’ judgments and reasoning about different methods of teaching values. Cognitive Development. 23(1), 119-135.
• Hüseyniklioğlu B. (2010). Bireysel değerler ve örgütsel bağlılık düzeyi ilişkisi: asker hastanesi çalışanları üzerinde bir inceleme. Doktora Tezi(yayınlanmamış), Çukurova Üniversitesi, Adana.
• İnce Ö. (2003). İş tatminine etki eden başlıca faktörler ve uygulamadan bir örnek. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Karaköse T., Kocabaş İ. (2006). Özel ve devlet okullarında öğretmenlerin beklentilerinin iş doyumu ve motivasyon üzerine etkileri. Eğitim Teorisi ve Uygulamaları Dergisi. 2(1), 3-14.
• Karakuş M., Alev S. (2016). Öğretmenlerin bireysel ve örgütsel değerleri ile izlenim yönetimi taktikleri seçimi arasındaki ilişki düzeyi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 13(33), 137-152.
• Kılıç KS. (2014). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının bilişötesi öğrenme stratejileri, akademik öz-yeterlikleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yüksek Lisans Tezi(yayınlanmamış), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Kirschenbaum H. (2000). From values clarification to character education: A personal journey. The Journal of Humanistic Counseling. 39, 4-20.
• Küçük E. (2008). İlköğretim okulları öğretmenlerinin okul yöneticilerine yönelik çağdaş denetim algıları ile mesleki motivasyon düzeyleri arasındaki ilişki (İstanbul ili Eyüp ilçesi örneği). Yüksek Lisans Tezi(yayınlanmamış), Yeditepe Üniversitesi, İstanbul, 2008.
• Obuz Ü. (2009). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğiyle ilgili etik olmayan davranışlara ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi(yayınlanmamış), Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Öksüzoğlu P. (2009). Beden eğitimi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin yeterlik algıları. Yüksek Lisans Tezi(yayınlanmamış), Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Roy A. (2003). Factor analysis and initial validation of the personal values inventory. Doctorate dissertation(unpublished), Tennessee State University, USA.
• Sağnak M. (2004). Değerler yönünden birey-örgüt uyumu ve sonuçları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 10(37), 72-95.
• Schwartz SH., Boehnke K. (2004). Evaluating the structure of human values with confirmatory factor analysis. Journal of Research in Personality. 38, 230-255.
• Seçkin A. (2011). Beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi(yayınlanmamış), Ege Üniversitesi, İzmir.
• Seçme T. (2008). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin belirlenmesi (Afyonkarahisar örneği). Yüksek Lisans Tezi(yayınlanmamış), Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Sönmez, V., Öğretmenlik mesleğine giriş. Anı Yayıncılık, Ankara, 2003[ In Turkish].
• Türk N. (2009). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleklerine ilişkin öz yeterlik düzeylerinin incelenmesi (Nevşehir ili örneği). Yüksek Lisans Tezi(yayınlanmamış), Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Ünlü H., Sünbül A., Aydos L. (2008). Beden Eğitimi Öğretmenleri Yeterlilik Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 9(2),23-33.
• Varol B. (2007). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin öz yeterlilikleri (Niğde Üniversitesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi(yayınlanmamış), Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Willemse M., Lunenberg M., Korthagen F. (2005). Values in education: A challenge for teacher educators. Teaching and Teacher Education. 21(2), 205-217.
• Yalçın H., Korkmaz ME. (2013). Preschool teachers condıtıons of motıvatıon. The Journal of International Social Research. 6(26), 1307.
• Yıldız M. (2012). Öğretmen adaylarının benlik saygısı ve kişilik özelliklerinin sahip oldukları değerler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi (yayınlanmamış), Necmettin Erbakan, Konya.
• Zeynel E., Çarıkçı İH. (2015). Mesleki motivasyonun, iş tatmini ve örgütsel bağlılık üzerine etkisi: akademisyenler üzerine görgül bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 20(3), 217-248