BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENİ ADAYLARININ GENEL ÖĞRETMENLİK DAVRANIŞI YETERLİK ALGILARININ BELİRLENMESİ

Yıl 2015, Cilt: 9 Sayı: 3, 317 - 331, 01.12.2015

Çalık Veli Koçak Serap Tüfekçi Aslim

Öz

Bu araştırmada, beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının genel öğretmenlik davranışları açısından kendilerini yeterli görme algıları, farklı değişkenler açısından incelenmiştir. Çalışma ilişkisel tarama modelinde olup, araştırmanın evrenini Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi, Atatürk, Gazi ve Sakarya Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü 4. sınıfta öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise amaçlı örneklem yöntemiyle seçilmiş 259 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada, veri toplama aracı olarak, Erişen ve Çeliköz 2003 tarafından geliştirilen 5 boyut ve 43 maddeden oluşan Öğretmen Adayı Yeterlik Algısı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeğin 5 boyuta yönelik toplam varyansı açıklama oranı .62 ve Cronbach Alfa Güvenirlik Katsayısı .97’dir.Öğretmen adaylarının kendilerini yeterli görme dereceleri belirlenirken betimsel istatistik yöntemler kullanılmıştır. Verilerin homojen dağılım gösterip göstermediğine Levene testi ile bakılmıştır. Öğrenim görülen üniversite, mezun olunan lise, öğrenim görülen bölümü seçme nedeni ve meslek bilgisi dersini önemli görüp görmeme ile yeterlik algıları arasında anlamlı bir ilişki bulunup bulunmadığını belirlemek için One Way ANOVA kullanılmıştır. Araştırmada hata payı 0.05 olarak kabul edilmiştir. Öğretmen adaylarının genel öğretmenlik davranışları açısından kendilerini yeterli görme algılarında, “Öğretim amacıyla ilgililerle işbirliği” boyutunun ilk sırada yer aldığı ve bunu sırasıyla “öğretilecek alan”, “mesleki gelişim”, “öğretimi tasarlama” , “öğrenci başarısı” boyutlarının geldiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

beden eğitimi öğretmeni, öğretmen yeterliği, algı

DETERMINING PHYSICAL EDUCATION TEACHER CANDIDATES’ PERCEPTION OF COMPETENCIES ON GENERAL TEACHING BEHAVIOUR

Öz

In this research, the perception of competencies in terms of general teaching behaviors of the physical education teacher candidates has been evaluated with regard to different variables. This research has been conducted through relational screening model and the 4th year students studying at the Department of Physical Education at Atatürk, Gazi and Sakarya Universities and Ankara University Sports Sciences Faculty constitutes the basis of this research. 259 candidate teachers who have been selected through purposeful sampling method constitute the sample for this research. ‘‘The Scale of Candidate Teachers’ Perception of Competency’’ comprised of 43 articles and 5 dimensions, which was developed by Erişen and Çeliköz 2003 , was used as the data collection tool in this research. The total variance statement ratio of the scale used in this research in terms of 5 dimensions is .62 and its Cronbach Alfa Reliability Coefficient is .97. The descriptive statics methods have been used for the teachers to determine their competency levels. Levene test was used in order to determine whether the data are homogeneously distributed or not. One Way ANOVA was used in order to designate whether there is a significant relation between the perceptions of competencies and the current university, former high school, the reasons for choosing the field of study and acknowledgement of professional knowledge courses as important or not.The error margin of this research has been regarded as 0.05. It is observed that the dimension of “cooperation with those concerned for the purpose of education” takes place on top between the perceptions of candidate teachers in terms of competencies regarding tutorage behaviors and the dimensions of “the field to be taught”, “professional development”, and “designation of education”, “student success” respectively

Anahtar Kelimeler

physical education teacher, teacher competency, perception

Kaynakça

• 1. Akpınar E., Yıldız E., Ergin Ö., ‘‘Fen Bilgisi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları’’ Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 19.p.p.56-62, 2006.[In Turkish]
• 2. Aktağ I., Walter J., ‘‘Öğretmen adaylarının mesleki yeterlilik duygusu’’ Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(4).p.p.127-131,2005.[InTurkish]
• 3. Açak M., Beden Eğitimi El Kitabı, Dünya Yayınevi. Malatya, 1997.[In Turkish]
• 4. Bandura A. ,Exercice of personal and collective efficacy in changing societies, In A. Bandura (Ed), Self-efficacy in changing societies. Cambridege University Press, New York, 1995.
• 5. Bulut İ., ‘‘Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi (Dicle ve Fırat Üniversitesi örneği)’’ Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi.14.p.p.13-24,2009.[InTurkish]
• 6. Çakır Ö., Kan, A., Sünbül, Ö., ‘‘Öğretmenlik meslek bilgisi ve tezsiz yüksek lisans programlarının tutum ve öz yeterlik açısından değerlendirilmesi ‘’Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1).p.p.36- 47,2006.[In Turkish]
• 7. Ekici G., ‘‘Sınıf yönetimi dersinin öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeyine etkisi’’ Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.35.p.p.98- 110,2008.
• 8. Erden M., Öğretmenlik Mesleğine Giriş, Alkım Yayınevi, İstanbul, 1998.[In Turkish]
• 9. Erden M., ‘‘Öğretmen adaylarının öğretmenlik sertifikası derslerine yönelik tutumları’’ Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.11.p.p.99-104,1995.[In Turkish]
• 10. Erişen Y., Çeliköz N., ‘‘Öğretmen adaylarının öğretmenlik davranışları açısından kendilerine yönelik yeterlilik algıları’’ Türk Eğitim Bilimleri Dergisi.1(4).p.p.427-439,2003.[InTurkish]
• 11. Demirhan G., ‘‘Dünyada beden eğitimi öğretmeni yetiştirme’’ Çağdaş Eğitim Dergisi. 300.p.p.13- 22,2003.[InTurkish]
• 12. Demirtaş H., Cömert M., Özer N., ‘‘Öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları’’ Eğitim ve Bilim. 36(159).p.p.96-111,2011.[InTurkish]
• 13. Gibson S., Dembo, M. H., ‘‘Teacher efficacy: A construct validation’’ Journal of Educational Psychology.76(4).p.p.569-582,1984.
• 14. Gökçe E., ‘‘İlköğretim sınıf öğretmenlerinin yeterlikleri’’ Çağdaş Eğitim Dergisi. 299.p.p.36-48,2003.[InTurkish]
• 15. Gürbüztürk O., Şad S. N., ‘‘Student teachers’ beliefs about teaching and their sense of self-efficacy. A descriptive and comparative analysis’’ Inonu University Journal of the Faculty of Education.10 (3).p.p.201- 226,2009.
• 16. Hussain L., Jamil A., Noor A., Sibtain M., Shah S. M. A., “Relationship between the Professional attitudes of secondary schooll teachers with their teaching behavior”, International Journal Of Academic Research İn Business and Social Sciences.1(3).p.p.38-46,2011.
• 17. Coladarci T., ‘‘Teachers’ sense of efficacy and commitment to teaching’’ Journal of Experimental Education.60.p.p.323-337,1992.
• 18. Çapri B., Çelikkaleli Ö., ‘‘Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi’’ İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9(15).p.p.33-53,2008.[InTurkish]
• 19. İlhan A. Ç., 21.Yüzyılda öğretmen yeterlikleri. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi. p.p.58,2004. [In Turkish]
• 20. Kafkas M. E., Açak M., Çoban B., Karademir T., ‘‘Beden eğitimi öğretmen adaylarının öz-yeterlik algıları ile mesleki kaygıları arasındaki ilişki’’ İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.11(2).p.p.93–111,2010.[In Turkish]
• 21. Karasar N., Bilimsel araştırma yöntemi, Nobel, Ankara, 1991.[In Turkish]
• 22. Kurt T., ‘‘Öğretmenlerin öz-yeterlik ve kolektif yeterlik algıları’’ Türk Eğitim Bilimleri Dergisi.10(2).p.p.195- 227,2012.[In Turkish]
• 23. Lin H., Gorrell J., ‘‘Pre-service teachers efficacy beliefs in Taiwan’’ Journal Of Research and Development İn Education.32.p.p.17-25,1998.
• 24. Milner H. R., Woolfolk Hoy A., ‘‘Teacher self-efficacy and retraining talented teachers: A case study of an African American teacher’’ Teaching Education.19.p.p.263–276,2003.
• 25. Mirzeoglu D., Aktağ I., Boşnak M., ‘‘Beden eğitimi öğretmeni, öğretmen adayı ve beden eğitimi ve spor yüksekokullarında görev yapan öğretim elemanlarının mesleki yeterlik duygusunun karşılaştırılması’’ Spor Bilimleri Dergisi. 18(3).p.p.109-125,2007. [InTurkish]
• 26. Oral B., ‘‘Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları’’ Eğitim Araştırmaları Dergisi.15.p.p.88-98,2004.[InTurkish]
• 27. Özdemir M. S., ‘‘Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz- yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi’’ Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 54.p.p. 277- 306,2008.[InTurkish]
• 28. Ryan G. J., Dzewaltowski D. A., ‘‘Comparing the relationships between different types of self-efficacy and physical activity in youth’’ Health Education and Behaviour. Thousand Oaks.29(4).p.p.491-492,2002.
• 29. Saracaloğlu A. S., Kumral O., Kanmaz A., ‘’‘Ortaöğretim sosyal alanlar tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik yeterlikleri, kaygıları ve akademik güdülenme düzeyleri’’ Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.6(2).p.p.38- 54,2009.[InTurkish]
• 30. Sandıkçı M., Öncü, E., ‘‘Beden eğitimi ile diğer alanlardaki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin yeterlik algıları ve tutumlarının belirlenmesi ve karşılaştırılması’’ Pamukkale Journal of SportSciences.4(1).p.p.135-151,2013.[InTurkish]
• 31. Sencer M., Toplumbilimlerinde Yöntem, Beta Yayınevi, İstanbul, 1989.[InTurkish]
• 32. Schriver M.,Czerniak C. M., ‘‘A comparison of middle and junior high science teachers levels of efficacy and knowledge of developmentall appropriate curriculum and instruction’’ Journal Of Science Teacher Education. 10(1).p.p.21-42,1999.
• 33. Seçkin A., Başbay M., ‘‘Beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin öz-yeterlik inançlarının incelenmesi’’ Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic. 8(8).p.p.253-270,2013.[In Turkish]
• 34. Tschannen-Moran M., Woolfolk Hoy A., Hoy W. K., ‘‘Teacher efficacy: its meaning and measure’’ Review Of EducationalResearch.68(2).p.p.202-248,1998.
• 35. Tüfekçi Aslim, S., “İlköğretim öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi” Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi. 32.p.p.65-81,2013.[In Turkish]
• 36. Woolfolk Hoy A., ‘‘What do teachers need to know about self-efficacy?’’ Paper Presented At The Annual Meeting Of The American Educational Research Association, Www.Coe.Ohiostate.Edu/Ahoy/What%20do%20teache rs%20need.Pdf.2014.
• 37. Ünal. S., Ada, S., Öğretmenlik Mesleğine Giriş, Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2001.[InTurkish]
• 38. Ünlü H., ‘‘Beden eğitimi öğretmenlerinin yeterlikleri ve sınıf yönetimi davranışları’’ Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara,2008.[In Turkish]
• 39. Ünlü H., Sünbül, A. M., Aydos, L., ‘‘Beden Eğitimi Öğretmenleri Yeterlilik Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması’’ Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.9(2).p.p.25-23,2008.[InTurkish]
• 40. Yeşilyurt E., Öğretmen adaylarının öğretmen öz yeterlik algıları’’ Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi.12(45).p.p.088-104,2013.[InTurkish]
• 41. Yılmaz, G., Yılmaz, B., Türk, N., ‘‘Beden eğitimi vespor öğretmenlerinin mesleklerine ilişkin öz yeterlik düzeylerinin incelenmesi (Nevşehir İli Örneği)’’ Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi. 1(2).p.p.85–90,2010