AVRUPA BİRLİĞİ ORTAK DEĞERLENDİRME ÇERÇEVESİYLE KAMU KURUMLARINDA KALİTE YÖNETİMİNİN ÖZDEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2013, Cilt: 7 Sayı: 2, 151 - 166, 01.08.2013

Murat Kalfa Ahmet Azmi Yetim

Öz

Kalite yönetimi uygulamalarının yaygınlaştırılarak kamu örgütlerinde hizmet kalitesinin arttırılmasına yönelik yapılan bu araştırmanın amacı, çağdaş yönetim teorilerinden olan toplam kalite yönetiminin, kamu yönetiminde uygulama ve kurumsal özdeğerlendirme modellerinden olan Avrupa Birliği Ortak Değerlendirme Çerçevesinin, çalışan algılarına göre kamu örgütü üzerinde oluşturduğu etkiyi, kurumsal özdeğerlendirme yaparak ortaya koymaktır. Araştırma grubunu, Ortak Değerlendirme Çerçevesinin ODÇ uygulandığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı merkez teşkilatında ÇSGB anketi yanıtlayan 379 çalışan ile ODÇ’nin uygulanmadığı Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğü merkez teşkilatında SGM anketi yanıtlayan 247 çalışan oluşturmaktadır.Bu araştırma, tarama modelinin kullanıldığı betimsel tasviri-niceliksel bir çalışmadan oluşmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak tarafımızca geliştirilen Likert tipi bir ölçek olan Ortak Değerlendirme Çerçevesi Kurumsal Kalite Ölçeği ODÇ-KKÖ kullanılmıştır. Ölçeğin kapsam geçerliliği için 11 kişiden oluşan uzman görüşünden ve pilot uygulamadan yararlanılmış, yapı geçerliliğine yönelik olarak ise açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ölçeğin güvenirliğinin belirlenmesine yönelik olarak da Cronbach alfa katsayısı hesaplanmıştır. Özdeğer grafiğine göre ölçek, tek faktörlü bütüncül bir yapıya sahiptir. Açıklanan varyans % 69.53 çıkmış, bu da ölçeğin, “kurumsal kalite” adı verilen tek faktörlü değişkenini yaklaşık %70 gibi bir oranla ortaya koyduğunu göstermiştir. Bir maddenin faktöre ait olup olmadığını gösteren faktör yük değerlerinin, yaklaşık .80 ile yaklaşık .90 arasında olması, maddelerin kurumsal kalite faktörüyle yüksek ilişkide olduğunu ortaya koymuştur. Madde-toplam korelasyonları yaklaşık .70 ile .90 arasındadır ve maddelere ait Cronbach alfa değeri .98 dir. Kurum değişkeni açısından çalışanların kurumsal kalite algılamalarında ODÇ’nin uygulanıp uygulanmamasına göre ÇSGB ortalamasının X ̅=71.37 SGM ortalamasından X ̅=57.16 yüksek olduğu görülmüş, bu farkın anlamlılığına ilişkin t testi sonuçları da ÇSGB ortalamasının SGM ortalamasından anlamlı şekilde yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Bu bulgu da bize ODÇ’nin uygulandığı kamu kuruluşunun kurumsal kalitesinin en azından çalışanların gözünde pozitif yönde etkilendiğini göstermiştir. Sonuç olarak, Avrupa Birliği Ortak Değerlendirme Çerçevesinin uygulandığı kamu örgütüne etkisini ortaya koymak için, önce Ortak Değerlendirme Çerçevesi ölçütleri temelinde bir ölçek geliştirilmiş, sonra kurumsal kaliteyi ölçen bu ölçek ile iki bakanlık merkez teşkilatına kurumsal özdeğerlendirme yapılarak Ortak Değerlendirme Çerçevesinin uygulandığı kamu örgütü üzerindeki olumlu etki ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yönetim, Toplam kalite yönetimi, kamu yönetimi, kurumsal özdeğerlendirme, ortak değerlendirme çerçevesi ODÇ, spor yönetimi

THE ORGANIZATIONAL SELF-ASSESSMENT OF QUALITY MANAGEMENT IN PUBLIC ORGANIZATION WITH THE EUROPEAN UNION COMMON ASSESSMENT FRAMEWORK

Öz

The purpose of this research which is aimed to increase the service quality in public organization by extending the quality management applications is to; put forward the effect of European Union Common Assessment Framework which is one of the implementation and organizational self-assessment model in public administration of total quality management which is one of the theory of modern management on public organization according to the employee perception by carrying out organizational self-assessment. The research group consists of; 379 number of employee surveyed at the central organization of Minister of Labor and Social Security in which the Common Assessment Framework is applied and 247 number of employee surveyed at the Sports General Directorate Central Organization of the Ministry of Youth and Sport in which the Common Assessment Framework is not applied. This research consists of a descriptive descriptive- quantification study in which the scanning model will be used. In this research; as a data collection tool a Likert type Common Assessment Framework Organizational Quality Scale CAF-OQS which is developed by us is used. In order for the content validity of the scale, we benefitted from composed of 11 expert opinion and pilot scheme and also for the construct validation, Exploratory Factor Analysis is carried out. In order to determine the scale reliability the Cronbach alpha coefficient is calculated. Item-total correlation is approximately between .70 and .90 and scale of Cronbach alpha value is .98. The eigenvalue graph of the scale showed that the scale has an integrated structure with a single factor. The explained variance is calculated as 69.53% and this showed that the scale has presented the single factor variable which is called “Organizational Quality” as approximately 70%. As the value of the factor loading which shows whether the item belongs to a factor or not is approximately between .80 and .90, and it presented that the items have a high relation with the organizational quality factor. In terms of the organizational variance of the employee’s organizational quality sense, whether the Common Assessment Framework is carried or not it is estimated that the average of Minister of Labor and Social Security =71.37 is meaningly higher than Sports General Directorate average =57.16 . This verity shows us that in the eye of the employee, the organizational quality of the public organization in which the Common Assessment Framework is carried out is affected in a positive way.As a result, the European Union Common Assessment Framework is applied to test the effect of the public organization, First, a scale was developed on the basis of criteria of the Common Assessment Framework, and then using this scale organizational quality measure, organizational self-assessment made of the central organization of the two ministries, and thus applied to the Common Assessment Framework put forward a positive impact on the public organization

Anahtar Kelimeler

Management, Total quality management, public administration, organizational self-assessment, common assessment framework CAF, sports management

Kaynakça

• Akdoğan, A. A., Türk Kamu Yönetimi ve Avrupa Birliği: Karşılaştırmalı Eleştirel Bir İnceleme, TODAİE Yayın 342, s.61, Ankara, 2008 [In Turkish]
• Arumugam, V., Chang, H.W., Ooi, K.B., Teh,P.L., “Self- Assessment of TQM Practices: A Case Analysis” The TQM Journal. 21(1). pp. 46-58, 2009.
• Aydın, A. H., Yönetim Bilimi, Seçkin Yayıncılık, s.146, Ankara, 2008 [In Turkish]
• Aykaç, B. ve Özer, M. A., “Toplam Kalite Yönetiminin Kamu Kuruluşlarında Uygulanması: Sorunlar ve Yeni Arayışlar” Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 8 (3). s.171 – 202, 2006. [In Turkish] 5. Balcı, A., “Kamu Örgütleri Özdeğerlendirme Modeli: Ortak Değerlendirme Çerçevesi”. A.Nohutçu ve A. Balcı (Editörler) İçinde, Bilgi Çağında Türk Kamu Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması-II. Beta Yayıncılık, s.321-336, İstanbul, 2007. [In Turkish]
• Bouckaert, G., “Administrative Convergence in the EU: Some Conclusions for CEEC’s”. In F. Van Den Berg, G. Jenei and L.T. Leloup (Eds), East-West Co-Operation in Public Sector Reform: Cases and Results in Central and Eastern Europe. International Institute of Adminisrative Science (IIAS) and IOS Press. p.p. 59-68, Amsterdam, 2002
• Brown, M.G., Hitchcock, D.E., Willard M.L., Why TQM Fails and What To Do About It. Irwin Professional Publishing (formerly Business One Irwin), p.41,Illinois, 1994
• Cardy, R.L. and Selvaajan, T.T., Handbook of Work and Organizational Psychology: Management Interventions, Sage Publications, p.368, California, 2002 9. CAF, Web: http://www.eipa.eu/files/File/CAF/CAF%20overview_Oct2 012.pdf (20.11. 2012)
• Conti, T., Kurumsal Öz Degerlendirme (Organizational Self-Assessment), (Çev. G. Günay), KalDer Yayınları, s.19- 20, İstanbul, 1998. ( original english 1997).
• ÇSGB, Ortak Değerlendirme Çerçevesi Özdeğerlendirme Raporu-2010, http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/ShowProperty/WLP%20 Repository/csgb/dosyalar/odc/odc (19.11.2012) Turkish]
• Çoban, H. ve Deyneli, F., Kamuda Kalite Arttırma Çabaları ve Performansa Dayalı Bütçeleme, 20. Türkiye Maliye Sempozyumu Bildiri Kitabı (23-27 Mayıs 2005). Pamukkale Üniversitesi Yayınları, s.14, Denizli, 2005[In Turkish]
• Demir, F., Kamu Yönetimi İçin Bir Toplam Kalite Yönetimi Aracı: Ortak Değerlendirme Çerçevesi, B. Eryılmaz, M. Eken ve M.L. Şen (Editörler) İçinde, Kamu Yönetimi Yazıları, Nobel Yayın Dağ., s.171-199, Ankara, 2007[In Turkish]
• Dimitrova, A., “Enlargement, Institution-Building and the EU's Administrative Capacity Requirement” West European Politics. 25 (4). pp. 171-190, 2002.
• Dinçer, Ö., Sunuş, B. Ekici, Y.K. Küçük, B. Gormley, V. S. Saatweber ve C. Seçkin (Editörler) İçinde, Başbakanlıkta Avrupa Uygulanması, Başbakanlık İdareyi Geliştirme Başkanlığı Kamu Yönetiminde Bürokrasinin ve Kırtasiyeciliğin Azaltılması Yayın No:8, s. 6-7, Ankara, 2006 [In Turkish]
• Ekici, B., Küçük, Y.K., Gormley, B., Saatweber, V. S. ve Seçkin, Değerlendirme Çerçevesinin Uygulanması. Başbakanlık İdareyi Bürokrasinin ve Kırtasiyeciliğin Azaltılması Yayın No:8. Ankara, 2006 [In Turkish] Avrupa Birliği Ortak Geliştirme Başkanlığı Kamu Yönetiminde
• Engel, C., “Common Assessment Framework: the State of Affairs” EIPASCOPE. 1. pp.35-39, 2002
• Ensari, H., 21. Yüzyıl Okulları İçin Toplam Kalite Yönetimi, Sistem Yayıncılık, s.191, İstanbul, 2002 [In Turkish]
• Eskildsen, J.K., Kristensen, K. and Juhl, H.J., “Private Versus Public Sector Excellence” The TQM Magazine. 16 (1). pp.50 – 56, 2004.
• EFQM, Özdeğerlendirme Yöntemleri ve Uygulama Rehberi, KalDer Yayınları, s.10, İstanbul, 2003 [In Turkish] 21. EIPA, CAF 2006, http://www.eipa.eu/files/File/CAF/Brochure2006/Turkish_2 006.pdf (13.11.2012) 22. EIPA, CAF 2013. http://www.eipa.eu/files/File/CAF/CAF_2013.pdf (13.11.2012)
• Goetsch, D. L. and Davis, S. B. Quality Management: Introduction to Total Quality Management for Production, Processing and Services. (4. Ed.). Prentice Hall, p.7 , New Jersey, 2003
• Goldschmidt, P., Dorulova, M., Niculescu, T. and Stemberger, A., Administrative Capacity Building in Prospective and New EU Member States: Reference Guide for Horizontal Integration, NISPAcee Press, p.37, Bratislava, 2005
• Goodstein, L., Nolan, T. and Pfeiffer, J.W., Applied Strategic Planning: How To Develop a Plan That Really Works, McGraw-Hill Prof Med/Tech, p. 225-226, New York, 1993
• Güner, S., “Avrupa Kamu Yönetimlerinde Yeni Bir Kalite Modeli (The Common Assessment Framework- CAF)” Türk İdare Dergisi. 444. pp.113-124, 2004. [In Turkish]
• Hacımüftüoğlu, S., Implementation of CAF at the Prime Ministry of Turkey, 3rd European CAF Event Lisbon (11- 12.10.2007). Web: (18.11.2012) [In Turkish] . http://www.eipa.eu/CAF/CAFUserEvents/CAF_Conf_03/PL ENARY%20SESSIONS/Plenary%205_Seyfullah.pdf
• Halis, M. Paradigmadan Uygulamaya Toplam Kalite Yönetimi 213,İstanbul,2000[In Turkish] 9000.Beta Yayım,s.212
• Hughes, A. and Halsall, D.N., “Comparison of the 14 Deadly Diseases and the Business Excellence Model” Total Quality Management. 13 (2). pp. 255-263, 2002.
• Husain, N., Abdullah, M., Idris, F. and Sagır, R.M., “The Malaysian Total Performance Excellence Model: A Conceptual Framework” Total Qualıty Management. 12 (7- 8). pp.926- 931, 2001.
• Kalfa, M., “Avrupa Birliği Ortak Değerlendirme Çerçevesiyle Kamu Kurumlarında Kalite Yönetiminin Kurumsal Özdeğerlendirmesi”, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor, Ankara, 2013[InTurkish]
• Kanji, G. K., “Performance Measurement System” Total Quality Management. 13 (5). pp.715 – 728, 2002.
• Karasar, N., Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Dağıtım, s. 77-78, Ankara, 2009 [In Turkish]
• Kitapçı, H., Toplam Kalite Yönetiminde Özdeğerleme ve Gebze Organize Sanayi Bölgesinde Çalışanların Tatmini Üzerine Bir Saha Araştırması, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Doktora Tezi, s. 32-33, Gebze, 2001 [In Turkish]
• McAdam, R. ve Leonard, D., “A TQM Dynamics Perspective on Baldrige and Business Excellence Model Comparisons” Total Quality Management. 16(6). pp.771– 791, 2005.
• Morgan, C and Murgatroyd, S., Total Quality Management in The Public Sector, Open University Press, p. 42-43, Philadelphia, 1997
• Oakland, J. S., “From Quality To Excellence İn The 21st Century” Excellence. 16 (8-9). pp.1053-1060, 2005. Management & Business
• Özel, K., İyi Uygulama Örnekleri Çerçevesinde Kamu Mali Yönetiminde Toplam Kalite Uygulamaları ve Türkiye İçin Bir Model Önerisi. Devlet Bütçe Uzmanlığı Araştırma Raporu (2007). Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel http://kontrol.bumko.gov.tr/Eklenti/4038,kmlpdf.pdf?0 (03.10.2012) [In Turkish] Ankara, Web
• Öztürk, A., Kalite Yönetimi ve Planlaması, Ekin Basım Yayın Dağıtım, s. 189, Bursa, 2009 [In Turkish]
• Paksoy, M., Toplam Kalite Yönetimi, S. Güney (Editör) İçinde, Yönetim ve Organizasyon, Nobel Yayın, ss. 487- 511, Ankara, 2001 [In Turkish]
• Polet, R., “Exchange of Best Practices: The CAF Experience” EIPASCOPE 25th Anniversary Special Issue, pp.57-61, 2006.
• Rieper, O. and Mayne, J., “Evaluation and Public Service” Scandinavian Journal of Social Welfare. 7 (2). pp. 118-125, 1998.
• Sampaio, P., Saraiva, P. and Monteiro, A., “Comparison and Usage Overview of Business Excellence Models” The TQM Journal. 24 (2). pp.181 – 200, 2012.
• Saran, U., Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma: Kalite Odaklı Bir Yaklaşım, Atlas Yayın, s.166-167, Ankara, 2004.
• Staes, P. and Thijs, N., “Report on the State of Affairs of the Common Assessment Framework (CAF) After Five Years” EIPASCOPE. 3. pp.41-49, 2005.
• Staes, P., Thijs, N., Stoffels, A. and Geldof, S., CAF Study 2011, European Institute of Public Administration CAF Resource Centre, p.40, Maastricht, Netherlands, 2011
• Staes, P., Thijs, N., Stoffels, A. and Heidler, L., “10 Years of CAF More than 2000 CAF Users” EIPASCOPE. 2010/2. pp. 35-40, 2010.
• Stringham, S., “Does Quality Management Work In The Public Sector?” Public Administration and Management: Interactive Journal. 9 (3). pp.182-211, 2004.
• Şahan, Y., Avrupa Birliği’nin Yolsuzlukla Mücadele Politikası http://www.denetde.org.tr/makaleler/ABYolsuzluk.html (25.03.2011) [In Turkish] (2011). Web
• Şimşek, O., Kurumsal Bir Özdeğerlendirme Aracı Ortak Değerlendirme Çerçevesinin Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumlarında Uygulanabilirliği. TODAİE Kamu Yönetimi Yüksek Lisans, s. 119, Ankara, 2009 [In Turkish]
• Taguchi, G. and Clausing, D., “Robust Quality” Harvard Business Review. 68 (1). pp.65-75, 1990.
• Tari, J.J. and Sabater, V., “Quality Tools And Techniques: Are İnternational Journal Production Economics. 92. pp.267– 280, 2004 For Quality Management?”
• Taşkın, E. ve Ekici, M.K., Toplam Kalite Yönetimi ve Kamu Sektörü, Turhan Kitapevi, s.129 , Ankara, 2006 [In Turkish]
• Tortop N., İsbir, E.G., Aykaç, B., Yayman, H., Özer, M.A., Yönetim Bilimi, Nobel Yayın, s. 3, Ankara, 2007. [In Turkish]
• Waldo, D., The Study of Public Administration, Random House Publish, p.2, Newyork,1955
• Zink, K. J. and Schmidt, A., “Practice and Implementation of Self-Assessment” International Journal of Quality Science. 3 (2). pp.147-170, 1998.